Κυριακή Ζ Λουκά – Kήρυγμα του Αρχιμ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑΝΝΙΟΥ

Όσο κι αν ψάξει κανείς μέσα στην Αγία Γραφή δεν θα βρει πουθενά κάποια υπόσχεση του Θεού ότι όσοι τον ακολουθούν θα έχουν μια άνετη και εύκολη ζωή. Αντιθέτως, ο ίδιος ο Χριστός μας διαβεβαίωσε ότι «εν τω κόσμω θλίψιν έξετε». Και πράγματι, δεν υπάρχει άνθρωπος σ’ αυτό τον κόσμο, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, καταγωγής και κοινωνικής τάξεως, που να μην δοκιμάζει στην πορέια της ζωής του πόνο ή θλίψη. Κι αυτό επιβεβαιώνεται με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο στα τρία κεντρικά πρόσωπα του σημερινού Ευαγγελίου. Τον αρχισυνάγωγο Ιάειρο που ζει το δράμα της απώλειας της μονάκριβης κόρης του, το δωδεκάχρονο κοριτσάκι που δοκιμάζει την ασθένεια και τον άωρο θάνατο και την ταλαιπωρημένη αιμορροούσα γυναίκα που βασανίζεται από το χρόνιο αυτό πάθος. Το γεγονός αυτό δημιουργεί σε όλους μας ένα εύλογο ερώτημα, γιατί υπάρχουν και από που προέρχονται ο πόνος, οι θλίψεις και οι ασθένειες;

Η Αγία Γραφή μας διδάσκει ότι ο Θεός δημιούργησε εξ αρχής τα πάντα «καλά λίαν». Δεν έπλασε τίποτα το κακό, το δυσάρεστο, το οδυνηρό. «Και είδεν ο Θεός τα πάντα, όσα εποίησεν, και ιδού καλά λίαν». Το κακό, οι αρρώστιες και ο θάνατος δεν είναι δημιουργήματα του Θεού. Ρίζα και αιτία τους είναι η αμαρτία. Με την πτώση του ανθρώπου και την απομάκρυνσή του από την πηγή της αφθαρσίας και της ζωής που είναι ο Θεός, εισέβαλαν στην ανθρώπινη φύση σαν άγρια θηρία η φθορά, οι ασθένειες και ο θάνατος. Ο άνθρωπος απεκδύθηκε τη δόξα της αθανασίας και περιβλήθηκε «της νεκρώσεως την δοράν», τους «δερματίνους χιτώνας» της φθαρτότητας. Όχι, βεβαίως, ως τιμωρία του Θεού, αλλά ως άμεσο αποτέλεσμα και αναπόφευκτη συνέπεια της παρακοής του.

Οι ασθένειες, επομένως, που μας ταλαιπωρούν είναι, πολύ συχνά, καρπός των αμαρτιών μας. Το επισημαίνει πολύ χαρακτηριστικά το γνωστό μεγαλυνάριο «από των πολλών μου αμαρτιών ασθενεί το σώμα, ασθενεί μου και η ψυχή». Γι’ αυτό και ο Χριστός προειδοποιεί τον παράλυτο της Βηθεσδά, αφού τον θεράπευσε «ίδε υγιής γέγονας, μηκέτι αμάρτανε, ίνα μη χείρον σοι τι γένηται». Γνωρίζει ο Κύριος ότι, πολλές φορές, η ασθένεια του σώματος είναι συνέπεια της ασθένειας της ψυχής, δηλαδή της αμαρτίας. Γι’ αυτό και θεραπεύει πρώτα την ψυχή του αρρώστου, παρέχοντάς της την άφεση των αμαρτιών και μετά προχωρεί στη θεραπεία του σώματος.

Εύλογα, όμως, θα αναρωτηθεί κανείς μαζί με τον προφήτη Ιερεμία «τι ότι οδός ασεβών ευοδούται;». Γιατί τότε ευτυχούν οι ασεβείς και πάσχουν οι δίκαιοι; Πως συμβιβάζεται αυτό με τη δικαιοσύνη και την αγαθότητα του Θεού; Είναι γεγονός ότι δεν οφείλονται όλες οι αρρώστιες και οι θλίψεις στην αμαρτία. Γι΄ αυτό και πολλές φορές βλέπουμε ανθρώπους δίκαιους, που ζουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, να πάσχουν. Δύο, κυρίως, είναι οι λόγοι για τους οποίους ο θεός παραχωρεί και επιτρέπει ασθένειες και δοκιμασίες στους δικούς Του ανθρώπους. Είναι πρώτα για παιδαγωγικούς λόγους. Η ευμάρεια, οι ανέσεις και οι επιτυχίες, όσο ποθητές κι αν είναι από τους ανθρώπους, συχνά επιφέρουν λήθη του Θεού και εκτροπή από το θέλημα και το νόμο Του. Αντίθετα, μια ασθένεια, ένα συνταρακτικό γεγονός στη ζωή μας, παίρνει, όχι σπάνια, διαστάσεις σωτηριολογικές.

Ο πόνος μας αφυπνίζει από τον λήθαργο της αμαρτίας και διεγείρει τη ψυχή μας σε μετάνοια και επιστροφή. Μας υπενθυμίζει τη μικρότητά μας και το πρόσκαιρο αυτής της ζωής. Μας βοηθά να επαναπροσδιορίσουμε την πορεία και τους στόχους μας και, τελικά, μας επανασυνδέει με τον Θεό. Είναι γι’ αυτό τον λόγο που ο απόστολος Παύλος καυχάται για τις θλίψεις του, διότι «η θλίψις υπομονήν κατεργάζεται, η δε υπομονή δοκιμήν, η δε δοκιμή ελπίδα, η δε ελπίς ου καταισχύνει». Οι ασθένειες και οι δοκιμασίες καλλιεργούν στη ψυχή του ανθρώπου την υπομονή, χαλυβδώνουν την πίστη του και γεννούν στη ζωή του την ελπίδα. Ο Άγιος Γρηγόριος ο θεολόγος αναφέρει επιγραμματικά ότι «κρείσσων ευημερίας πολλάκις κακοπάθεια». Η καλοπέραση, δηλαδή, δεν είναι πάντοτε προς το συμφέρον της ψυχής.

Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο ο Θεός επιτρέπει να πάσχουν οι δίκαιοι είναι για να τους καταστήσει παράδειγμα για τους υπόλοιπους. Όπως ο χρυσός μέσα στη φωτιά, ακόμα και σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, όχι μόνο δεν τήκεται, αλλά καθίσταται λαμπρότερος και πολυτιμότερος, έτσι και οι δίκαιοι που υπομένουν αγόγγυστα και με καρτερία τις ποικίλες δοκιμασίες αναδεικνύονται φωτεινά υποδείγματα και άσειστα στηρίγματα για τους πιο αδύναμους στην πίστη και την πνευματική ζωή. Η πιο τρανταχτή απόδειξη γι’ αυτό είναι οι άγιοι της Εκκλησίας μας και ιδιαιτέρως οι καλλίνικοι μάρτυρες. Με τη θυσία και το παράδειγμά τους, οδήγησαν στον Χριστό και στο μαρτύριο εκατοντάδες απίστων και αρνητών. Ο ιερός Συναξαριστής μας διασώζει πολλές τέτοιες περιπτώσεις, όπως οι μαθητές του αγίου Δημητρίου Νέστορας και Λούπος, οι δήμιοι του αγίου Χαραλάμπους Πορφύριος και Βάπτος, η σύζυγος του αιμοσταγούς Διοκλητιανού βασίλισσα Αλεξάνδρα, οι 150 ρήτορες και σοφοί που κατατρόπωσε η Αγία Αικατερίνα και πολλοί άλλοι. Χρησιμοποιεί, έτσι, ο Θεός, μέσω των δοκιμασιών και των θλίψεων, ως όργανά Του τα πιστά τέκνα Του για να φρονηματίσει και να διδάξει τους πνευματικά ασθενέστερους.

Πρέπει, όμως, να γνωρίζουμε ότι ο Θεός ποτέ δεν αφήνει τους πιστούς δούλους Του να δοκιμαστούν πάνω από τις δυνάμεις τους. Μας βεβαιώνει γι’ αυτό το στόμα του Χριστού, ο απόστολος Παύλος: «ο Θεός ουκ εάσει υμάς πειρασθήναι υπέρ ο δύνασθε, αλλά ποιήσει συν τω πειρασμώ και την έκβασιν του δύνασθαι υπενεγκείν». Όπως ακριβώς ο κεραμοποιός γνωρίζει και την ένταση της φωτιάς και τον χρόνο που πρέπει να μείνουν σ’ αυτήν τα πήλινα σκεύη, για να ψηθούν σωστά, γιατί, αν παραψηθούν, σπάζουν, κι αν πάλι μισοψηθούν, είναι ακατάλληλα για χρήση, πολύ περισσότερο ο Θεός γνωρίζει τις αντοχές και τις δυνάμεις του καθενός.

Αν, λοιπόν, πολλές φορές διερωτόμαστε γιατί ο Θεός επιτρέπει να πάσχουμε και να δοκιμαζόμαστε στη ζωή μας, τότε ας εξετάσουμε με επιμέλεια τους εαυτούς μας για να διαπιστώσουμε σε ποια πνευματική κατάσταση βρισκόμαστε. Και όταν τα κύματα της ζωής μοιάζουν να υψώνονται απειλητικά και ο πόνος από τις θλίψεις και τις δοκιμασίες αυλακώνει το πρόσωπό μας, ας καταφεύγουμε με εμπιστοσύνη στον Θεό έχοντας τη βεβαιότητα ότι «πολλαί αι θλίψεις των δικαίων και εκ πασών αυτών ρύσεται αυτούς ο Κύριος».