Αφιέρωμα στη φλογερή αγωνίστρια της εθνεγερσίας Μαντώ Μαυρογένους

​Μέσα σε κλίμα μεγάλης κατάνυξης και συγκίνησης πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 20 Μαρτίου 2023 η ένατη παρουσίαση από τη Λέσχη Ιστορίας, Λόγου και Τέχνης του Πολιτιστικού Συλλόγου Ευξεινούπολης, αφιερωμένη στη φλογερή αγωνίστρια της εθνεγερσίας, Μαντώ Μαυρογένους.

Κεντρικοί ομιλητές στην εκδήλωση ήταν ο Γεώργιος Σύρος, συγγραφέας και η Ζωή Μακρονάσιου, γλωσσολόγος-ειδική παιδαγωγός, ενώ συντόνισε η πρόεδρος Χρύσα Μαρδάκη. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης έγινε μνεία στη βιογραφία της εν λόγω ηρωίδας καθώς και τη μέγιστη συμβολή της στον Αγώνα για την Ανεξαρτησία και Εθνική Παλιγγενεσία.

Συγκεκριμένα, διαβάστηκαν αποσπάσματα από τη συγκινητική επιστολή/έκκληση της Μαντούς προς τις γυναίκες της Γαλλίας, ζητώντας τη συμπαράστασή τους στον αγωνιζόμενο πληθυσμό της Ελλάδας, παρουσιάστηκε η τεράστια οικονομική συνδρομή της στον Αγώνα, η γνωριμία και ο θυελλώδης έρωτας με τον Υψηλάντη, όπως επίσης και η τελική οικονομική καταστροφή της και ο μαρασμός της.

Μετά την παρουσίαση από τους Γεώργιο Σύρο και Ζωή Μακρονάσιου, αποσπάσματα από το βιβλίο «Ελέγκω» της κυρίας Μαρδάκη διαβάστηκαν από την ίδια τη συγγραφέα, αναφερόμενη σε εδάφια για τη ζωή και το έργο της συγκεκριμένης ηρωίδας. Η βραδιά έκλεισε με τη γενικότερη αποτίμηση ότι γλώσσα, ιστορία και πολιτισμός είναι έννοιες που αλληλοσυνδέονται, αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλεξαρτώνται.

*** Η Μαντώ Μαυρογένους (Τεργέστη, 1796-Πάρος, Ιούλιος 1840) καταγόταν από ελληνική οικογένεια της Ρουμανίας, η οποία έφυγε κρυφά, με την οικογένειά της, για την Ιταλία. Εγκαταστάθηκαν στην Τεργέστη και εκεί ο πατέρας της Νικόλαος ασχολήθηκε με το εμπόριο. Το 1796 η Μαντώ γεννήθηκε και λίγο καιρό πριν τη Μεγάλη Επανάσταση μετακόμισε με τον Θείο της τον Παπα-Μαύρο στη Τήνο. Τον Απρίλη του 1821 έμαθε για την επανάσταση και έλαβε μέρος σε αυτή. Με την έναρξη της Επανάστασης, η Μαντώ πήγε στην Μύκονο και ξεσήκωσε τους κατοίκους εναντίον των Τούρκων. Με πλοία εξοπλισμένα με δικά της έξοδα, καταδίωξε διακόσιους Αλγερινούς που λυμαινόταν τις Κυκλάδες και αργότερα πολέμησε στην Κάρυστο, στη Φθιώτιδα και στη Λιβαδειά.

Κάτοχος της γαλλικής γλώσσας, συνέταξε συγκινητική έκκληση προς τις γυναίκες της Γαλλίας, ζητώντας τη συμπαράστασή τους στον πληθυσμό της Ελλάδας. Για τον Αγώνα διέθεσε όλη της την περιουσία. Για τη συνολική δραστηριότητά της ο Ιωάννης Καποδίστριας της απένειμε -τιμή μοναδική σε γυναίκα- το αξίωμα του επίτιμου αντιστράτηγου και της παραχώρησε κεντρικό σπίτι στο Ναύπλιο. Επίσης εκτός από τη Γαλλική, μιλούσε άπταιστα την Ιταλική, αλλά και την Τουρκική γλώσσα. Τη Μαντώ γνώρισε από κοντά ο Γάλλος Rybaud, το 1821, και την περιγράφει σαν ευγενική προσωπικότητα με φλογερό πατριωτισμό. Παρόμοια εντύπωση για τη Μαντώ σχημάτισε και ο Άγγλος Eduard Blaquire, ο οποίος προσθέτει ότι του έκανε εντύπωση η φιλοδοξία της να δει όλες τις τάξεις ενωμένες.

Μετά την Επανάσταση, καταδιωκόμενη από τον Ιωάννη Κωλέττη, ο οποίος συμμετείχε και στην Α’ Εθνοσυνέλευση που έγινε το Δεκέμβριο του 1821 στην Επίδαυρο, ξαναγύρισε στη Μύκονο και τον Ιούλιο του 1840 πέθανε στην Πάρο φτωχή και λησμονημένη.

Η επιστολή της Μαντώς Μαυρογένους προς τις Παρισινές Κυρίες: «Μια κόρη απλή που ανετράφη σ’ ένα βράχο κι εμεγάλωσε στη θλίψη μη αναπνέουσα παρά τον πατριωτισμό, θα ακουσθή άραγε από ένα πλήθος γυναικών βυθισμένων στις απολαύσεις της ζωής, στην πολυτέλεια, στις χαρές της τέχνης και του πολιτισμού;

Και άραγε μήπως κινδυνεύω να γελοιοποιηθώ, αν μιλήσω για την επαναστατημένη ηρωική μου πατρίδα σε γυναίκες που δεν ασχολούνται παρά με τις επαναστάσεις της μόδας… Χωρίς να έχω τη ματαιοδοξία να χρησιμεύσω ως παράδειγμα σ’ εσάς οι οποίες ζήτε υπό άλλας εντελώς συνθήκας, δεν δυσκολεύομαι να σας ομολογήσω ότι λαχταρώ μια ημέρα μάχης όπως εσείς στενάζετε ύστερ’ από έναν χορό».