Η προσφορά της τρίτης ηλικίας στη σύγχρονη κοινωνία – Γράφει ο Ευθ. Ζιγγιρίδης

Οι ηλικιωμένοι είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται πάνω από την ηλικία των 65-70 χρόνων. Για όλους αυτούς, η 1η Οκτωβρίου έχει οριστεί ως η Παγκόσμια μέρα Ηλικιωμένων ή Τρίτης Ηλικίας.  Αυτή την ημέρα  λοιπόν γιορτάζει η γιαγιά & ο παππούς. Με αφορμή τη μέρα αυτή θα πρέπει όλοι μας να αναλογιστούμε την προσφορά και τη σοφία όλων αυτών των ανθρώπων.

Τόσο στις δυτικές όσο και στις ανατολικές κοινωνίες, το ποσοστό των ηλικιωμένων αυξάνεται ραγδαία. Αυτό αποτελεί πρόκληση για την τρέχουσα κοινωνική μας δομή και ο τρόπος προσαρμογής μας θα επηρεάσει τον ρόλο των ηλικιωμένων τώρα και για τα επόμενα χρόνια.

Υπάρχουν ιστορίες στα μέσα ενημέρωσης για το πώς οι ηλικιωμένοι θα χρεοκοπήσουν το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης ή πώς το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα θα καταρρεύσει υπό το βάρος ενός αυξανόμενου ηλικιωμένου πληθυσμού.

Το γεγονός ότι οι άνθρωποι ζουν περισσότερο από ποτέ θα πρέπει να γιορτάζεται ως μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες επιτυχίας στην ιστορία. Όπως λέει και η παροιμία: «Το να γερνάς είναι καλύτερο από την εναλλακτική».

Οι ηλικιωμένοι είναι πλούσιοι σε χρόνια, αλλά έχουν επίσης πλήθος δεξιοτήτων και εμπειριών. Έχουν περάσει και έχουν επιβιώσει από πολλές δύσκολες καταστάσεις στη ζωή που δεν μπορούμε καν να καταλάβουμε. Ωστόσο, όταν οι άνθρωποι γερνούν και γίνονται αδύναμοι, πολλοί τους θεωρούν περισσότερο βάρος από τους πολίτες που εξακολουθούν να λειτουργούν

Λόγω πολλών βελτιώσεων ανά τους αιώνες, το προσδόκιμο ζωής είναι τώρα περίπου 79 χρόνια για τους άνδρες και 83 χρόνια για τις γυναίκες. Αλλά στους σύγχρονους δυτικούς πολιτισμούς, η πολιτιστική θέση των ηλικιωμένων έχει υποχωρήσει. Καθώς ζουν περισσότερο, οι ηλικιωμένοι συχνά βρίσκονται εκτοπισμένοι λόγω οικονομικών περιορισμών ή αδυναμίας να ζήσουν ανεξάρτητα

Για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς ο ρόλος των ηλικιωμένων στην κοινωνία μας μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο, είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε από πού προερχόμαστε και πού θέλουμε να είμαστε. Λοιπόν, ας εξερευνήσουμε μερικούς από τους διάφορους ρόλους που έχουν παίξει  και συνεχίζουν να παίζουν οι ηλικιωμένοι στη σύγχρονη κοινωνία μας και ίσως αποκτήσουμε μια καλύτερη αίσθηση της πορείας προς μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς ηλικίας.

Πώς συνεισφέρουν οι ηλικιωμένοι στην κοινωνία; Όπως κάθε νεότερος, ψωνίζει, χρησιμοποιεί υπηρεσίες (που απασχολούν ανθρώπους) και πληρώνουν φόρους. Στην πραγματικότητα, πολλοί οργανισμοί θα ήταν δύσκολο να λειτουργήσουν χωρίς τους μεγαλύτερους εθελοντές τους.

Οι ηλικιωμένοι κάνουν περισσότερες φιλανθρωπικές δωρεές κατά κεφαλήν από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα.

Οι ηλικιωμένοι φροντίζουν τα εγγόνια. Μπορεί κανείς μόνο να φανταστεί τι θα συνέβαινε στην οικονομία μας εάν, ξαφνικά, δεν υπήρχαν παππούδες και γιαγιάδες για να φροντίσουν τα εγγόνια. Πόσοι γονείς θα έπρεπε να προσπαθήσουν να βρουν άλλες επιλογές φροντίδας (ήδη σπάνιες) — ή θα έπρεπε να χάσουν τη δουλειά επειδή δεν μπορούσαν να βρουν εναλλακτικές; Πόσοι αγώνες ποδοσφαίρου ή μαθήματα μπαλέτου θα χάνονταν αν η γιαγιά ή ο παππούς δεν ήταν εκεί για να οδηγήσουν τα εγγόνια;

Οι ηλικιωμένοι κάνουν τις δουλειές του σπιτιού, τη συντήρηση του σπιτιού και την αυλή.

Οι ηλικιωμένοι παρέχουν φροντίδα σε συζύγους ή φίλους

Καθώς η τεχνολογία εισβάλλει στην καθημερινότητά μας, πολλές χειροτεχνίες και δεξιότητες που κάποτε ήταν σημαντικές χάνονται. Οι γέροντες που γνωρίζουν τέτοιες τέχνες και δεξιότητες μπορούν να ανοίξουν τα δικά τους εργαστήρια για να διδάξουν σε άλλους τις τέχνες όπως η ξυλογλυπτική, η μεταλλουργία, το πλέξιμο, η αγγειοπλαστική κ.λπ.

Όταν οι ηλικιωμένοι συμβάλλουν στην ευημερία της νεολαίας, καλλιεργεί την αίσθηση του σκοπού και επεκτείνει τα οφέλη αμφίδρομα, σύμφωνα με μια νέα έκθεση του Stanford Τέτοιες σχέσεις είναι σημαντικές για την κοινωνία. Μπορούν να βοηθήσουν να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά και οι έφηβοι λαμβάνουν το είδος της προσοχής και της καθοδήγησης που συχνά τους λείπει, ειδικά μεταξύ των πιο ευάλωτων πληθυσμών, είπαν οι μελετητές του Στάνφορντ. Αυτές οι σχέσεις προσφέρουν επίσης στους ηλικιωμένους ευκαιρίες να μάθουν για τις νέες τεχνολογίες και τάσεις και να βιώσουν τον ενθουσιασμό του να δουν τον κόσμο μέσα από μια νεότερη προοπτική.

Σήμερα, οι ηλικιωμένοι είναι σε θέση να συμμετέχουν στην κοινωνία πιο ενεργά και να συνεισφέρουν πνευματικά σε προχωρημένη ηλικία. Αλλά υπάρχει ακόμα δουλειά να γίνει. Ας ελπίσουμε ότι μπορούμε να συνεχίσουμε να προοδεύουμε προς το να γίνουμε μια κοινωνία με μεγαλύτερη εκτίμηση και σεβασμό για τη νοημοσύνη των ηλικιωμένων πολιτών μας, όπως οι πρεσβύτεροι στην Ιαπωνία και  οι Αβορίγινες στην Αυστραλία τιμούνται για τη σοφία τους εδώ και χιλιετίες.

Δεν πρέπει ποτέ να αμφιβάλλουμε για τις συνεισφορές των ηλικιωμένων μας, ούτε ως ομάδα, ούτε μεμονωμένα.

ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΖΙΓΓΙΡΙΔΗΣ BEng MSc AMIEE MILT
Mέλος ΔΣ Γηροκομείο Βόλου