Κυριακή της Απόκρεω – του Αρχιμ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑΝΝΙΟΥ

του Αρχιμ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑΝΝΙΟΥ

εφημερίου Ι.Ν.Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ευξεινουπόλεως

Στην προσπάθειά της να μας παρακινήσει σε μετάνοια, η Εκκλησία μας παρουσίασε τις δυο περασμένες Κυριακές, τις πρώτες Κυριακές του Τριωδίου, δύο παραβολές πολύ διδακτικές. Στην πρώτη μας παρουσίασε τον Θεό να δέχεται τη μετάνοια και να συγχωρεί έναν κατ’εξοχήν αμαρτωλό, τον τελώνη. Στη δεύτερη δέχεται την επιστροφή του Ασώτου υιού, που είχε περιπλανηθεί στους δρόμους της αμαρτίας και σκόρπισε στους πέντε ανέμους όλα τα θεϊκά χαρίσματα. Θέλει να διαμηνύσει, η Εκκλησία, πως όσα και όποια κι αν είναι τα αμαρτήματά μας, ο Θεός μας συγχωρεί, φτάνει να μετανοήσουμε.

Για να μη δημιουργηθεί, όμως, η εντύπωση πως χωρίς μετάνοια, ό,τι κι αν κάμουμε, ο Θεός θα μας δεχτεί, μας παρουσίασε σήμερα, το φοβερό δικαστήριο που θα στηθεί κατά τη Δευτέρα παρουσία του Χριστού. Μας παρουσίασε μιαν ολόκληρη ομάδα ανθρώπων, που έζησαν μέχρι τέλους χωρίς μετάνοια, να παραπέμπονται στην κόλαση. Έτσι, δεν θα πρέπει να επαναπαυόμαστε στη μακροθυμία του Θεού. Θα πρέπει να υπολογίζουμε και τη δικαιοσύνη του.

Γιατί όμως θα γίνει η κρίση; Η ύπαρξη Κρίσης και ανταπόδοσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δογματική πίστη της Εκκλησίας μας. Λέει ο Απ. Παύλος: «Απόκειται τοις ανθρώποις άπαξ αποθανείν, μετά δε τούτο κρίσις». Δηλ. κάθε άνθρωπος θα πεθάνει μια φορά, κι ύστερα από τον θάνατό του, θα ακολουθήσει κρίση και δίκη για τις πράξεις του. Αυτό ομολογούμε και στο σύμβολο της Πίστεως, λέγοντας ότι πιστεύουμε στον Κύριον Ιησούν Χριστόν, τον «και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης, κρίναι ζώντας και νεκρούς».

Πέρα από τις ξεκάθαρες διαβεβαιώσεις της Αγίας Γραφής, η κρίση θα γίνει γιατί θα πρέπει να αποκατασταθεί η τάξη που ζητά και η ανθρώπινη αλλά και η θεία δικαιοσύνη. Κι είναι πράγματι κοινή διαπίστωση ότι η δικαιοσύνη στη γη ούτε ορθά, αλλ’ ούτε και πάντοτε απονέμεται. Κακοποιοί, που ξέρουν να προφυλάσσονται, πολλές φορές δεν λογοδοτούν για τα εγκλήματά τους. Άλλοτε η ύπαρξη ψευδομαρτύρων, κάποτε κενά στις νομοθεσίες, πολλές φορές συμφέροντα επιφανών ανθρώπων, οδηγούν στη μη απονομή της δικαιοσύνης. Πώς θα ικανοποιείτο, όμως, το αίσθημα της δικαιοσύνης που είναι τόσο έντονο στους ανθρώπους; Ασφαλώς με την επέμβαση του Θεού, κατά τη φοβερά εκείνη ημέρα, οπότε «πάσα παράβασις και παρακοή» θα πάρει την πρέπουσα τιμωρία.

Κι αν η ανθρώπινη δικαιοσύνη είναι ατελής, και αν εξετάζει μόνον τις πράξεις των ανθρώπων, η δικαιοσύνη του Θεού θα εξετάσει και άλλα πράγματα. Θα εξετάσει και τις παραλείψεις, την αποφυγή επιτέλεσης του αγαθού, τις σκέψεις και τα αισθήματα. Και δεν θα τιμωρήσει μόνον τους αμαρτωλούς. Θα βραβεύσει και τους δικαίους. Θα αποδώσει «εκάστω κατά τα έργα αυτού». Ποιο θα’ ναι το κριτήριο κατά τη φοβερή εκείνη ημέρα;

Η παραβολή σήμερα μας πρόβαλε ως κριτήριο τον συνάνθρωπο και τη στάση μας απέναντι σ’ αυτόν. Όχι γιατί είναι χωρίς σημασία η ορθή πίστη κι η αγάπη μας προς τον Θεό. Αντίθετα αυτά προϋποτίθενται. Η παραβολή θέλει να τονίσει ότι είναι πολύ πιο εύκολο να υπηρετήσουμε τον Θεό, παρά τους ανθρώπους. Κι ότι δεν μπορούμε να φτάσουμε στον Θεό παρά μόνο μέσω των συνανθρώπων μας. Πολλές φορές η αγάπη μας προς τον Θεό που εκδηλώνεται με την προσφορά αφιερωμάτων σ’ Αυτόν, κρύβει και μιαν ιδιοτέλεια. Αναμένουμε από τον Θεό προστασία, υγεία, ανταπόδοση. Η γνήσια αγάπη μας προς τον Θεό εκδηλώνεται μόνο με την αγάπη προς τους συνανθρώπους μας.

Είναι χαρακτηριστικό πως ούτε οι «εκ δεξιών», ούτε οι «εξ ευωνύμων» του βασιλέως, αναγνώρισαν τον Χριστό. Η απορία τους «πότε σε είδομεν πεινώντα ή διψώντα ή εν φυλακή…» δείχνει πως δεν μπορούσαν να τον αναγνωρίσουν στο πρόσωπο ενός πάσχοντος συνανθρώπου τους. Τον συνάντησαν πολλές φορές με τη μορφή κάποιου «ελαχίστου» που ζητούσε βοήθεια, αυτόν όμως περίμεναν να τον δουν με τη μορφή του ελκυστικού διδασκάλου που θαυματουργούσε και σκόρπιζε παντού την αγάπη.

Η μεγάλη έμφαση και σημασία που δίνει ο Χριστός, με τη σημερινή παραβολή, στη συμπεριφορά μας απέναντι στους συνανθρώπους μας, δεν τονίζει μόνο την ισότητα όλων των ανθρώπων που έχουν κοινή την καταγωγή από τον πρώτο Αδάμ αλλά και κοινή τη σωτηρία από τον Ιησού Χριστό. Τονίζει και κάτι βαθύτερο: τη συνύπαρξη των ανθρώπων ως μελών του Σώματος του Χριστού. Αν ένα μέλος του σώματός μας, π.χ το χέρι, πονά, υποφέρει ολόκληρος ο οργανισμός μας. Όταν το πονεμένο μέλος θεραπευτεί, ανακουφίζεται όλο μας το σώμα. Έτσι η θεραπεία δεν προσφέρεται απλώς στο χέρι, αλλά μέσω του χεριού σ’ ολόκληρη την υπόστασή μας. Το ίδιο συμβαίνει και με τα πάσχοντα μέλη της Εκκλησίας, τους «ελαχίστους αδελφούς». Αγκαλιάζοντάς τους με την αγάπη μας και απαλύνοντας τον πόνο τους, ανακουφίζουμε το σώμα του Χριστού, τον ίδιο τον Θεάνθρωπο. Και ουσιαστικά η προσφορά μας αναφέρεται σ’ Εκείνον. Δεν είναι, επομένως, απλώς συμβολικά τα λόγια του Κυρίου ότι «εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστω, εμοί εποιήσατε». Εκφράζουν την πραγματικότητα της Εκκλησίας ως του μυστικού σώματος του Χριστού.

Η παραβολή της «μέλλουσας κρίσης» θέλει να προσγειώσει όσους, από μας, πήραν λάθος δρόμο. Ο δρόμος για τον ουρανό περνά υποχρεωτικά από τη γη. Δεν μπορεί κανείς να συναντήσει τον Θεό αν δεν πλησιάσει τον άνθρωπο. Θα πρέπει να το καταλάβουμε ότι ο Θεός είναι πολύ πιο κοντά μας απ’ ότι νομίζουμε. Κι αν θέλουμε να τον βρούμε πρέπει να στραφούμε προς τον συνάνθρωπό μας. Μόνον έτσι θα ακούσουμε εκείνη την ημέρα «Δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν».