- 22 Μαΐου, 2019
Χρ. Τριαντόπουλος: Να βρεθούμε στους κερδισμένους της ψηφιακής εποχής
Προ ημερών πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στη Λάρισα, υπό τη διοργάνωση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου και της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής του Εθισμού στο Διαδίκτυο, το διεπιστημονικό συνέδριο με τίτλο «Τεχνολογικές Εξελίξεις και Δικαιοσύνη», όπου συμμετείχαν ειδικοί και πανεπιστημιακοί από διάφορά γνωστικά αντικείμενα και πεδία. Το Σάββατο, μεταξύ των ομιλητών ήταν και ο κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, Ερευνητής στο ΚΕΠΕ, Διδάκτωρ Πολιτικής Οικονομίας και Πρόεδρος της Κοινότητας Διαλόγου Σύνθεσις, ο οποίος και επικεντρώθηκε στο ζήτημα της πολιτικής οικονομίας της νέας ψηφιακής επανάστασης.
Συγκεκριμένα, ο κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, ανάφερε ότι «[…] στο πλαίσιο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, θα αλλάξει τη σύνθεση της παραγωγικής και οικονομικής δραστηριότητας. Και αυτό διότι θα αλλάξουν οι συσχετισμοί παραγωγής, θα ενισχυθεί ο αυτοματισμός στην ανθρώπινη δραστηριότητα, θα μεταβληθούν οι σχέσεις ανθρώπου – μηχανής, θα αυξηθεί η σημασία του παράγοντα «άνθρωπος» και του ανθρώπινου κεφαλαίου. Σύμφωνα με ενδεικτικές προβλέψεις, που είναι καλό να τις προσεγγίζουμε μόνο ως δείκτες τάσεων, στο πλαίσιο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης στα επόμενα χρόνια θα έχουμε μία σειρά από εξελίξεις. Το 50% των δραστηριοτήτων που κάποιος πληρώνεται για να παρέχει θα είναι αυτοματοποιημένο. Το 60% των επιχειρήσεων έχουν τουλάχιστον 30% δραστηριοτήτων που μπορούν να αυτοματοποιηθούν. Η εργασία 400 με 800 εκατομμυρίων εργαζόμενων θα αντικατασταθεί από τον αυτοματισμό σε όλο το κόσμο. 75 με 375 εκατομμύρια εργαζόμενοι θα πρέπει να αλλάξουν επαγγελματική κατηγορία. Τέλος, υπολογίζεται ότι το 65% των παιδιών που ξεκινούν το δημοτικό θα εργαστούν σε επαγγέλματα που δεν υπάρχουν σήμερα. Σε ένα τέτοιο, ταχέως μεταβαλλόμενο και εξελισσόμενο περιβάλλον, μπορούν εύκολα να προκύψουν όχι μόνο “κερδισμένοι”, αλλά και “χαμένοι”. Και είναι ένα φαινόμενο που μπορεί να τροφοδοτηθεί από δύο διαύλους.
Ο πρώτος δίαυλος είναι οι ραγδαίες αλλαγές στην αγορά εργασίας, όπου «παραδοσιακά» επαγγέλματα και θέσεις εργασίας θα αποτελέσουν παρελθόν, αλλά νέα επαγγέλματα και ανάγκες στην αγορά εργασίας θα προκύψουν. Αυτή η εργασιακή μετάβαση και προσαρμογή στα νέα δεδομένα δεν θα είναι και πολύ εύκολη, με αποτέλεσμα όσο δεν προετοιμαζόμαστε για αυτή τη μετάβαση, τόσο πιο πιθανό είναι να έχουμε “χαμένους”. Δηλαδή, ανέργους. Ο δεύτερος δίαυλος είναι η διεύρυνση της ανισότητας μέσα σε μια κοινωνία και οικονομία. Και αυτό διότι σε ένα περιβάλλον ραγδαίας τεχνολογικής αλλαγής που εστιάζει στην υψηλή κατάρτιση και στα προσόντα του εργατικού δυναμικού, όσοι δεν καταφέρουν να αποκτήσουν την απαιτούμενη κατάρτιση μένουν εισοδηματικά πίσω. Και μένουν πίσω, βλέποντας το εισοδηματικό χάσμα σε σχέση με τους υψηλά καταρτισμένους να αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο. Οπότε και εδώ μπορεί να έχουμε “χαμένους”.
H απάντηση στους προβληματισμούς αυτούς έχει δύο σενάρια. Το πρώτο είναι το αρνητικό σενάριο. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτό το σενάριο η αύξηση και διατήρηση των “χαμένων” από αυτό το παίγνιο εξέλιξης σύντομα, μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες, θα αποτυπωθεί στα εκλογικά αποτελέσματα. Και θα είναι αποτελέσματα που θα κλείνουν το μάτι στον προστατευτισμό και στην επέκταση του κρατισμού ως απάντηση στις αποτυχίες της τεχνολογικά εξελισσόμενης αγοράς. Υπάρχει, ωστόσο, και το δεύτερο σενάριο. Το θετικό σενάριο. Σε αυτό το κράτος λειτουργεί προληπτικά, ώστε να μην αυξηθούν οι “χαμένοι” της νέας εποχής και σύντομα να ενταχθούν στους “κερδισμένους”. Αυτό, μεταξύ άλλων, προσπερνώντας την αυτονόητη ανάγκη καθολικής ψηφιακής ανασυγκρότησης και αναδόμησης του δημοσίου τομέα, και προϋποθέτει την έμφαση στην επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, τη διαμόρφωση, επιτέλους, ενός πλαισίου εργασιακής ασφάλειας σε συνάρτηση με την ευελιξία, τον εξορθολογισμό του κοινωνικού κράτους, λαμβάνοντας υπόψη και τις δημογραφικές εξελίξεις, την εδραίωση ενεργητικών πολιτικών για την απασχόληση και την επανακατάρτιση, και την εναρμόνιση της κατάρτισης και της εκπαίδευσης με τα δεδομένα και της απαιτήσεις της νέας εποχής. Έτσι, οι προϋποθέσεις αυτές μπορούν να διαμορφώσουν ένα δίχτυ που προστατεύσει τους “χαμένους” της διαδικασίας και θα τους ωθήσει προς την πλευρά των “κερδισμένων”.
Το ζητούμενο, λοιπόν, για τη χώρα μας είναι, παράλληλα με την προσπάθεια να ανέβουμε στο τρένο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, να λειτουργήσουμε προληπτικά ώστε να διαμορφωθεί ένα δίχτυ ασφαλείας. Ένα δίχτυ ασφαλείας που θα επιτρέψει στους εργαζόμενους να μείνουν στην αγορά εργασίας και να εναρμονιστούν με τα νέα δεδομένα. Που θα αποτρέψει τη δημιουργία “χαμένων” και θα διαμορφώσει τις συνθήκες όλο και περισσότεροι να κερδίσουν από αυτή τη νέα πραγματικότητα […]».
