Ελαιοκομική Περίοδος στην Περιοχή Πτελεού – Συμπεράσματα και Προβληματισμοί

Γράφει ο ΚΩΝ/ΝΟΣ ΡΟΥΤΣΙΑΣ, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε

Η ελαιοκομική περίοδος βαδίζει στο τέλος της πολύ νωρίς για φέτος. Κάνοντας ένα απολογισμό της χρονιάς το συμπέρασμα είναι, πολύ μεγάλη καταστροφή υπέστη η παραγωγή του ελαιοκάρπου λόγω του δάκου στην περιοχή της Δημοτικής Ενότητας Πτελεού, μειώνοντας την ποσότητα και την ποιότητα παραγωγής βρώσιμων ελιών και ελαιολάδου.

Το 80% του ελαιοκάρπου έπεσε από τα δένδρα χτυπημένο από το δάκο. Σε ορισμένους παραγωγούς η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική. Το έδαφος κάτω από τα δέντρα είναι στρωμένο από ελιές σα να τις έχεις τινάξει ή ραβδίσει.

Οι ψεκασμοί που έγιναν το προηγούμενο διάστημα (μόνο με τροχοφόρα μέσα και μέσα από το κύριο δίκτυο των αγροτικών δρόμων) για την καταπολέμηση του δάκου αλλά και δυστυχώς όπως γίνονται κάθε χρόνο είναι αναποτελεσματικοί. Περισσότερο ρόλο παίζουν οι καιρικές συνθήκες παρά τα προγράμματα καταπολέμησης του. Το ερώτημα είναι γιατί; Τι φταίει;

Το πρώτο και ουσιαστικότερο είναι ότι, το πρόγραμμα της δακοκτονίας είναι μία πολλή σοβαρή υπόθεση μιας και έχει επίδραση σε ένα σημαντικό και ποιοτικό προϊόν για τη χώρα μας όπως το λάδι, το οποίο θα έπρεπε να υποστηριχτεί σωστά ώστε με την ανάλογη πιστοποίηση και τυποποίησή του να “κυριαρχεί” στις εξαγωγές μας. Χρειάζεται περισσότερη σοβαρότητα και υπευθυνότητα στην εκπόνηση του προγράμματος δακοκτονίας από όλους τους υπεύθυνους και πρώτα και κύρια από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τις κατά τόπους Περιφερειακές Διοικήσεις.

Το δεύτερο που φταίει είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουν το θέμα οι διάφοροι υπεύθυνοι για την περιοχή. Σημειώνουμε τις δηλώσεις τους όπως αυτές δημοσιεύθηκαν στον τοπικό τύπο:

17.07.2018

Κεχαγιάς Γιώργος (Πρόεδρος Γεωργικού Συνεταιρισμού Πτελεού): «Στον Πτελεό η παραγωγή για μια ακόμη χρονιά βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Σε σχέση με πέρυσι υπάρχει μια μικρή μείωση, όμως η παραγωγή φτάνει στο 30%. Συμμετέχουμε σταθερά στο πρόγραμμα δακοκτονίας. Όπως είναι φυσικό, οι παραγωγοί φροντίζουν και με δικά τους μέσα να πραγματοποιούν ψεκασμούς ώστε να διατηρείται η υψηλή ποιότητα στο λάδι μας. Μας χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός πως και φέτος τα περιβόλια βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση, με την ποιότητα και την ποσότητα του λαδιού να κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα.»

Ιούλιος 2018

Δωροθέα Κολυνδρίνη, τόνισε ότι «ο δολωματικός ψεκασμός από τα συνεργεία που έχει συγκροτήσει ο τοπικός Συνεταιρισμός εργάζονται κανονικά και υπό την επίβλεψη της αρμόδιας Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής. Στην περιοχή έχει μεταβεί και ο διευθυντής της Υπηρεσίας κ. Λιάνος και δεν έχει αναφερθεί κανένα πρόβλημα στη διαδικασία. Η δακοκτονία γίνεται με δολωματικούς ψεκασμούς ανά τρία δέντρα, ωστόσο ο πληθυσμός του δάκου είναι πολύ μεγάλος και ήδη έχουμε συστήσει στους ντόπιους παραγωγούς να προχωρήσουν από μόνοι τους σε ψεκασμούς για την αποτελεσματικότερη καταπολέμησή του» πρόσθεσε η ίδια. 

03.10.2018

Κεχαγιάς Γιώργος (Πρόεδρος Γεωργικού Συνεταιρισμού Πτελεού ): «Όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα έγινε μεγάλη προσπάθεια καταπολέμησης του δάκου. Ζημιά έχει γίνει βέβαια, όμως καταφέραμε να κρατήσουμε την παραγωγή σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Η Περιφέρεια με  το πρόγραμμα της δακοκτονίας και οι ίδιοι οι παραγωγοί κατέβαλλαν σημαντικές προσπάθειες ώστε να αποφύγουμε τα χειρότερα. Θεωρώ πως και φέτος η παραγωγή μας θα είναι ικανοποιητική.»

Αντίθετα οι παραγωγοί τον Ιούλιο του 2018 όπως σημειώνουν τα ρεπορτάζ του τοπικού τύπου

Σε απόγνωση βρίσκονται εκατοντάδες ελαιοπαραγωγοί στην περιοχή του Πτελεού Αλμυρού, καθώς ο δάκος έχει «χτυπήσει» περισσότερα από 400.000 ελαιόδεντρα, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει με ολοκληρωτική καταστροφή η φετινή σοδειά. Στην περιοχή έχει αρχίσει να υλοποιείται πρόγραμμα δακοκτονίας, ωστόσο υπάρχουν διαμαρτυρίες παραγωγών, που λένε ότι τα συνεργεία δεν κάνουν δολωματικό ψεκασμό ανά τρία δέντρα, αλλά περνούν μόνο από τα κτήματα που εφάπτονται στους αγροτικούς δρόμους. «Δεν ισχύει αυτό, καθώς η δακοκτονία γίνεται με τη χρήση GPS και τα συνεργεία πάνε παντού» απαντά η αντιπεριφερειάρχης Μαγνησίας Δωροθέα Κολυνδρίνη.

Οι παραγωγοί πληρώνουν στο κράτος έξοδα δακοκτονίας κατά την έκθλιψη ελαιοκάρπου στα ελαιοτριβεία, συνεπώς είναι λογικό να αναζητηθούν τα αίτια γι’ αυτήν την αναποτελεσματικότητα ή και ακόμα να διεκδικηθούν αποζημιώσεις εφόσον τα χρήματα που καταβλήθηκαν δεν έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν προς τους αρμόδιους είναι πολλά.

• Γιατί δεν υπήρξε αποτελεσματική καταπολέμηση του εντόμου και διαπιστώνουμε τόση μεγάλη ζημιά στον ελαιόκαρπο;
• Ποιος θα αποζημιώσει την απολεσθείσα παραγωγή;
• Ποιοι δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους, ή αν όχι, ευθύνεται ο τρόπος και τα φάρμακα της καταπολέμησης και αν είναι έτσι πρόκειται να αλλάξει ώστε να υπάρξει αποτελεσματική προστασία τους εισοδήματος των ελαιοκαλιεργητών;
• Γιατί τα προγράμματα δακοκτονίας ξεκινάνε πάντα καθυστερημένα, εξαιτίας κακού προγραμματισμού, γραφειοκρατικών διαδικασιών ή και προθεσμιών των διαγωνισμών;

Ποια είναι τα λάθη που γίνονται σχετικά με τα προγράμματα δακοκτονίας τα εξηγεί πάρα πολύ καλά ο Βασίλης Φρατζολίας ειδικός στα θέματα της ελιάς με πλούσια αρθρογραφία. Αξίζει να διαβάσουν όλοι οι παραγωγοί το άρθρο που είναι δημοσιευμένο στον ιστότοπο https://vasilisfrantzolas.gr/articles/to-synexizomeno-egklhma-me-thn-ektelesh-ths-dakoktonias-alla-mexri-pote-omws.

Η λέξη “ψεκάζω” δεν σημαίνει τίποτα αν δεν ψεκάζουμε ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ την εποχή ακριβώς όταν τα ακμαία βρίσκονται σε μεγάλο πληθυσμό. Αυτό δεν μπορεί να το κάνει το Δημόσιο με την λογική και τα μέσα που διαθέτει.

Τα προγράμματα δακοκτονίας πρέπει να σταματήσουν έτσι όπως γίνονται. Ουσιαστικά χρηματοδοτούν κάποιους επιτήδειους που αναλαμβάνουν να τα εκτελέσουν και οι αγρότες πληρώνουν την αντίστοιχη εισφορά χωρίς να βλέπουν αποτελέσματα στον κόπο τους.

Είναι προτιμότερο να εκτελούν μόνοι τους την δακοπροστασία με σωστό τρόπο και όπως το αντιλαμβάνεται ο καθένας σύμφωνα με το προϊόν που παράγει και τις απαιτήσεις διάθεσης του.

Το Ελληνικό Δημόσιο, πρέπει να έχει (διαφορετικό) σπουδαίο, ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ρόλο. Πρέπει να οργανώσει υπηρεσίες στις κατά τόπους περιφέρειες και νομούς οι οποίοι να παρακολουθούν το πρόβλημα των ασθενειών της ελιάς και να προειδοποιούν έγκαιρα τους παραγωγούς με πλήρη πληροφόρηση στον τύπο και τα ηλεκτρονικά μέσα. Κάνουν άραγε λάθος στην Κύπρο, Ιταλία,Ισπανία, Πορτογαλία που το Κράτος συνδράμει συνεχώς με πλήθος πληροφοριών και προβλέψεις για την εξέλιξη του κύκλου του δάκου, τους παραγωγούς και εκείνοι έχουν οργανωθεί και ψεκάζουν έγκαιρα και αποτελεσματικά;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Τα παραπάνω αναφερόμενα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι απόλυτη ανάγκη με το τέλος της φετινής ελαιοκομικής περιόδου να αρχίσει ο σχεδιασμός του προγράμματος δακοκτονίας της επόμενης περιόδου αλλά να μπουν και οι βάσεις για την σωστή αντιμετώπιση του ζητήματος.

Δύο είναι τα ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. α) Η αντιμετώπιση των καθυστερήσεων στην έναρξη ιδιαίτερα του πρώτου ψεκασμού, β) η εξασφάλιση οικονομικών πόρων.

Η αντιμετώπιση των καθυστερήσεων είναι προφανές ότι απαιτεί είτε πολύ έγκαιρη έναρξη των διαδικασιών είτε δραστική απλούστευσή τους.

Η εξεύρεση πόρων μάλλον θα πρέπει να αναζητηθεί  σε ασφαλείς πηγές. Μία πρόταση που μπορεί να συζητηθεί είναι η ένταξη της Δακοκτονίας στις επιδοτήσεις της ενιαίας ενίσχυσης. Κι αυτό γιατί ο Κρατικός προϋπολογισμός θα βρίσκεται στο εξής υπό σκληρή δοκιμασία, ενώ  και η είσπραξη του 2% από τα ελαιοτριβεία δεν αποδίδει αφού όπως φημολογείται, κάποια από αυτά  είτε δεν την εισπράττουν είτε δεν την αποδίδουν. Επομένως μόνη λύση που απομένει είναι η κατάργηση της εισφοράς του 2% που πληρώνουν οι παραγωγοί στα ελαιοτριβεία και η ενσωμάτωση του συνόλου των δαπανών της Δακοκτονίας στις επιδοτήσεις. Η λύση αυτή είναι απόλυτα συμβατή με την Κοινοτική νομοθεσία γιατί η Δακοκτονία αποτελεί τον βασικό παράγοντα για την ποιότητα και το περιβάλλον.

Η ουσία είναι ότι πρέπει να υπάρξει διάλογος, να παρθεί υπόψη η διεθνής εμπειρία, οι καλές πρακτικές και να ληφθούν έγκαιρα αποφάσεις.