Στο εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου, παρέα με τους Σαρακατσαναίους

Μια πολύ όμορφη εμπειρία είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν όσοι ακολούθησαν τα μέλη και τους φίλους του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Ευξεινούπολης και Περιχώρων «Η Στάνη», την Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2013, κατά την εξόρμησή τους στο εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου του εν Βουνένοις, που βρίσκεται στο ύψωμα «Καστράκι», λίγο πιο πάνω από τις λίμνες Ζερέλια.

Προκειμένου να δεντροφυτεύσουν και να ευπρεπίσουν τον περιβάλλοντα χώρο του μικρού ναού, οι Σαρακατσαναίοι, για άλλη μια φορά, βρήκαν αφορμή να ανταμώσουν, και αφού μοιραστούν και ολοκληρώσουν τις απαραίτητες εργασίες, να ανάψουν τις ψησταριές, να χαρούν το ψήσιμο στην ύπαιθρο, και στη συνέχεια να καθίσουν όλοι μαζί στο μεγάλο τραπέζι μέσα στην αίθουσα «Αρχονταρίκι», να μοιραστούν ό,τι έφερε ο καθένας, να σηκώσουν τα ποτήρια τους και να ευχηθούν για την παρέα και τις καλές στιγμές.

Με περίσσια χαρά και συγκρατημένο καμάρι, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Σαρακατσαναίων, Γιάννης Πρεβεζιάνος, υποδέχτηκε έναν – έναν όλους τους φίλους που ανηφόρισαν μέχρι τους βόρειους πρόποδες του όρους Όθρυς, σε μια κοντινή εκδρομή που τους αποζημίωσε στο έπακρο, ενώ πρόθυμος και ακούραστος -όπως πάντα- ξενάγησε όσους βρέθηκαν εκεί για πρώτη φορά.

Στο μεγάλο τραπέζι που στήθηκε, οι επισκέπτες είχαν ξεχωριστή θέση, αφού όλα τα μέλη του Συλλόγου έκαναν ό,τι μπορούσαν για να τους περιποιηθούν. Και τι δεν είχε αυτό το τραπέζι! Εκτός από τα ψητά ντόπια κρεατικά ήταν γεμάτο από κάθε λογής νοστιμιές, με τον πρώτο λόγο να κατέχουν οι διάφορες πίτες, γλυκές και αλμυρές, τυρόπιτες, χορτόπιτες, το πατροπαράδοτο μπλανό, γαλατόπιτες, πορτοκαλόπιτες και όλα τα καλά του κόσμου. Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκανε το γεγονός ότι πριν αρχίσει το φαγοπότι, οικοδεσπότες και φιλοξενούμενοι προσευχήθηκαν όλοι μαζί.

Σύντομα, το κρασί που έρρεε άφθονο ζέστανε τα αίματα, πυροδοτώντας τις διαθέσεις, και όσοι από τους παρευρισκόμενους διέθεταν όργανα τα έλαβαν ανά χείρας, μετατρέποντας το αντάμωμα σε ένα κεφάτο γλέντι, με μουσική, τραγούδι και χορό, ενώ μετά το φαγοπότι, την οινοποσία και το επιδόρπιο, ακολούθησε ζεστός, μυρωδάτος ελληνικός καφές, που και γι’ αυτόν είχαν φροντίσει τα μέλη του Συλλόγου.

Το εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου, καθώς και η φιλόξενη αίθουσα «Αρχονταρίκι», η οποία βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο των εργασιών για την αποπεράτωσή της, κτίστηκαν με πρωτοβουλία και δαπάνες του Συλλόγου Σαρακατσαναίων, δίπλα στα ερείπια της παλιάς εκκλησίας που χρονολογείται από τις αρχές του 19^ου αιώνα, στο πλάι της οποίας μπορεί κανείς να διακρίνει κίονες και άλλα ευρήματα που μαρτυρούν ότι η περιοχή, εκτός από ιστορικό, παρουσιάζει και μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον.

Η τοποθεσία «Καστράκι» υπήρξε για πολλά χρόνια οικισμός των Σαρακατσαναίων, που εγκαταλείφθηκε σταδιακά, λόγω των διαφόρων δύσκολων ιστορικών συγκυριών που ταλαιπώρησαν τον τόπο μας, αναγκάζοντάς τους να μετακινηθούν σε πιο ασφαλή σημεία. Απομεινάρια του οικισμού οι σωροί από πέτρες που διακρίνονται στο γύρω χώρο. Υπολογίζεται ότι οι λιγοστοί εναπομείναντες κάτοικοι εγκατέλειψαν οριστικά την περιοχή το 1932 -έτος κατά το οποίο πραγματοποιήθηκε και ο τελευταίος ενταφιασμός στο κοιμητήριο του οικισμού- παίρνοντας μαζί τους και τα λείψανα των προγόνων τους.

Η πορεία προς το ξωκλήσι είναι μία βόλτα που αξίζει τον κόπο και κρύβει αρκετές εκπλήξεις. Το μόνο «μελανό» σημείο είναι η υπομονή που χρειάζεται για να διασχίσει κάποιος το χωματόδρομο, που τους χειμερινούς μήνες γίνεται πιο δύσβατος. Ακολουθώντας τη σχετική πινακίδα από τον περιφερειακό δρόμο της Ευξεινούπολης, ανηφορίσαμε προς τα ριζά του βουνού και σύντομα το μάτι μας χάθηκε μέσα στις απέραντες καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Μνήμες από ιστορίες που έχουμε ακούσει από τους γονείς και τους παππούδες μας αιχμαλώτισαν το νου, ζωντανεύοντας εικόνες από τα παλιά χρόνια, αλλά οι σκέψεις μας διακόπηκαν ευχάριστα στη θέα των λιμνών που ξεπρόβαλαν μπροστά μας, η μία μετά την άλλη, δίνοντας μια ξεχωριστή πινελιά στον καμβά της φύσης που μας περιτριγύριζε. Αφού σταματήσαμε να τις δούμε και να τις φωτογραφίσουμε, συνεχίσαμε το δρόμο μας, παρατηρώντας στο βάθος το γήλοφο Μαγούλα Ζερέλια της προϊστορικής εποχής, και αρχίσαμε να διακρίνουμε το μεγάλο σταυρό, το ξωκλήσι, τις ανθρώπινες φιγούρες και τους καπνούς από τις ψησταριές. Περάσαμε υπέροχα με την παρέα που μας περίμενε. Ανάψαμε κεράκι στον Άγιο, θαυμάσαμε τη θέα του κάμπου και της πόλης από ψηλά, εξερευνήσαμε την περιοχή, φάγαμε, ήπιαμε, τραγουδήσαμε και χορέψαμε. Είδαμε γουρουνάκια να τριγυρίζουν βόσκοντας ελεύθερα, κι εκεί κατά το σούρουπο ακούσαμε τα κουδούνια των κοπαδιών και τα σελαγίσματα των βοσκών, που τάραζαν ευχάριστα την ησυχία και τη γαλήνη του τοπίου. Επιστρέψαμε το βραδάκι γεμάτοι από εικόνες και εντυπώσεις.

Είναι γνωστό ότι οι Σαρακατσαναίοι του τόπου μας τα συνηθίζουν τέτοια ανταμώματα, αποδεικνύοντας πως ξέρουν να φροντίζουν και να διατηρούν σε καλή κατάσταση ό,τι έχει δημιουργηθεί με πρωτοβουλία του Συλλόγου, πως αγαπούν τη ζωή και αποζητούν την παρεΐστικη διασκέδαση, μ’ εκείνο το ιδιαίτερο «δέσιμο» που τους χαρακτηρίζει.

Εις το επανειδείν!

Δέσποινα Κοτζιαπαναγιώτου