Η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού – Κήρυγμα του Αρχιμ. Γεωργίου Γιαννιού

Κατά την παρούσα ημέρα και στο ξεκίνημα της νέας εκκλησιαστικής χρονιάς, η Αγία μας Εκκλησία όρισε να εορτάζεται και να τιμάται  η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού του Κυρίου μας. Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Θείος ζήλος όμως, έκανε την Άγια Ελένη να αρχίσει έρευνες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού.

Όταν μετά από πολλούς κόπους και μόχθους ανακάλυψαν τον Τίμιο Σταυρό, τον ύψωσαν μέσα στο Ναό σε μέρος υψηλό, για να μπορέσουν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι. Για την Ανάμνηση, λοιπόν, της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού νηστεύουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, επειδή ο Σταυρός είναι Ανάμνηση του Πάθους του Χριστού. Η νηστεία την ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, είναι αυστηρή και το ίδιο σημαντική με την νηστεία της Μεγάλης Παρασκευής. Νηστεύουμε για την συγχώρεση των αμαρτιών μας.

Η σημερινή εορτή μας μας προτρέπει να εμβαθύνουμε σε δύο σημεία. Το πρώτο είναι ο ίδιος ο Σταυρός του Κυρίου μας. Μέχρι τη σταύρωση του Ιησού, ο σταυρός ήταν ένα ατιμωτικό μέσο θανάτου και τιμωρίας, όσων είχαν εκπέσει σε βαριά παραπτώματα. Θυμίζουμε πως μαζί με τον Χριστό θανατώθηκαν και δύο ληστές. Η σταύρωση όμως του Κυρίου μας, κατέστησε το μέχρι πρότινος ατιμωτικό όργανο θανάτου σε ξύλο της ζωής. Επάνω στον Σταυρό ο Κύριος και Παντοκράτορας του σύμπαντος, έχυσε το πανάγιο αίμα του. Κάτω από τον Σταυρό στάθηκε η Υψηλοτέρα των Ουρανών, η Υπεραγία Θεοτόκος, οδυρόμενη για τον θάνατο του Υιού και Θεού της.

Πριν από 2.000 χρόνια ένας απλός σταυρός ήταν όργανο θανάτου. Σήμερα ο Σταυρός του Κυρίου κυριαρχεί στη ζωή των ανθρώπων και εμπνέει ως όργανο θυσιαστικής προσφοράς, ως μέσο σωτηρίας, ως πηγή αγιασμού, ως μέσο χάριτος και θείων ενεργειών. Περιγράφοντας ο Ιερός Χρυσόστομος τη σημαντικότητα του Τιμίου Σταυρού λέγει πως, το καταραμένο και αποτρόπαιο σύμβολο της χειρότερης τιμωρίας, τώρα έχει γίνει ποθητό και αξιαγάπητο. Είναι ορατό παντού. Στην Αγία Τράπεζα, στις χειροτονίες των κληρικών, στη Θεία Λειτουργία, στα σπίτια, στις αγορές, στις ερημιές, στους δρόμους, στα πλοία, στα ενδύματα, στα κοσμήματα, στις τοιχογραφίες…, τόσο περιπόθητο έγινε το θαυμαστό αυτό δώρο, αυτή η ανέκφραστη χάρη.

Η Εκκλησία τιμώντας τον Τίμιο Σταυρό, δεν τον τιμά ως απλό σχήμα – γεγονός που θα συνιστούσε ειδωλολατρία – αλλά ως το μέγιστο σύμβολο της θυσίας του Θεανθρώπου, ως το μέσο του αγιασμού και της χάριτος. Ο Άγιος Ιερώνυμος λέγει πως δεν ασπαζόμαστε τον Σταυρό ως θεό, αλλά δια του Σταυρού προσκυνούμε τον αληθινό Θεό που σταυρώθηκε επάνω στον Σταυρό.

Το δεύτερο σημείο στο οποίο θα πρέπει να σταθούμε είναι το γεγονός της πεσμένης ανθρωπότητας. Πριν το προπατορικό αμάρτημα, ο άνθρωπος ήταν ουσιαστικά και υπαρκτικά συνδεδεμένος με τον Θεό, κατά τον Άγιο Μάξιμο τον ομολογητή. Ήταν απαθής και αποστασιοποιημένος με οτιδήποτε θα μπορούσε να του επιφέρει τον πόνο και τη θλίψη στη ζωή του. Ο δε Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος διδάσκει πως οι άνθρωποι μέσα στον παράδεισο είχαν αγγελική βιοτή, ενώ ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς σημειώνει πως το προπατορικό αμάρτημα είναι η προσπάθεια του ανθρώπου να γίνει Θεός χωρίς Θεό και εναντίον του Θεού.

Έκτοτε ο άνθρωπος βιώνει τον πόνο. Τον ψυχικό και τον σωματικό. Αν παρατηρήσουμε τα γεγονότα που παγκόσμια διαδραματίζονται, θα διαπιστώσουμε ότι ο κόσμος ζει μία φρίκη. Μία φρίκη που ο ίδιος κατασκεύασε, ή μάλλον επέλεξε να ζήσει, καθώς απομακρύνθηκε από το Θεό, λόγω της αλαζονικής συμπεριφοράς του. Οι πόλεμοι και ο θάνατος, ιδίως παιδιών και νέων ανθρώπων, αποτέλεσμα εγωιστικού και εωσφορικού φρονήματος είναι. Ο Θεός δεν επέλεξε τη φθορά και τον θάνατο για τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος, κάνοντας κάκιστη χρήση της ελευθερίας και του αυτεξουσίου του, πυροδότησε τα όσα αμαυρώνουν την εικόνα του.

Η σημερινή εορτή, λοιπόν, μας προσφέρει τη θαυμάσια ευκαιρία να υψώσουμε και μεις την πεσμένη εικόνα μας. Όπως ο προφήτης Μωυσής ύψωσε τον χάλκινο όφη στην έρημο, όπως υψώθηκε ο Τίμιος Σταυρός και προσκυνήθηκε από τους πιστούς, έτσι κι εμείς καλούμαστε να υψώσουμε τον αληθινό εαυτό μας. Στην ουσία να αναγνωρίσουμε τα λάθη και τις αδυναμίες μας. Να εντοπίσουμε τα στοιχεία εκείνα που μας αποκόπτουν από τη σχέση μας με το Θεό και τους συνανθρώπους μας και να κάνουμε μια ουσιαστική αυτοκριτική. Μια αυτοκριτική αληθινή, γεμάτη ειλικρίνεια, με σκοπό να ενώσουμε τα πριν διεστώτα και να απαλύνουμε τον πόνο που προκάλεσε η αποστασιοποίησή μας από το Θεό. Αυτή η ύψωση του εαυτού μας, όπως ακριβώς το λιβάνι ανεβαίνει ως προσευχή προς το Θεό, ισοδυναμεί με την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού και έχει πολλαπλάσια αξία.

Αγαπητοί μου,

Η φετινή εορτή της Παγκόσμιας Ύψωσης του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού του Κυρίου μας, ας αποτελέσει την αφορμή για μια αλλαγή στη ζωή μας. Να σταυρώσουμε τα πάθη και τις αδυναμίες μας, ούτως ώστε να μπορέσουμε να αναστηθούμε πνευματικά και να δώσουμε μια προοπτική στον κόσμο που πάσχει από πληγές που οι ίδιοι τις προκαλέσαμε. Ας γίνει, λοιπόν, ο Σταυρός μέσω αγιασμού του κόσμου, της δικής μας ύπαρξης και δική μας χαρά και υπερηφάνεια:

Σταυρός ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης.

Σταυρός ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας.

Σταυρός βασιλέων τό κραταίωμα.

Σταυρός πιστῶν τό στήριγμα.

Σταυρός Ἀγγέλων ἡ δόξα, καί τῶν δαιμόνων τό τραῦμα.