Στέλιος Κούλογλου: Σεβαστή η ανωνυμία, όχι στις κουκούλες στα social media

Άρθρο του Στέλιου Κούλογλου, δημοσιογράφου, ευρωβουλευτή της Νέας Αριστεράς και εκ νέου υποψήφιος

Στη διάρκεια των τελευταίων ετών και μετά την έκρηξη των social media έγιναν αρκετές δολοφονίες χαρακτήρα από μαφίες ανώνυμων «τρολς» στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Αρχικά από μεμονωμένους λογαριασμούς που διέσπειραν ψευδείς ειδήσεις και συκοφαντούσαν δημόσια πρόσωπα, συνήθως υπηρετώντας το αφήγημα της ακροδεξιάς. Στη συνέχεια, όπως έχουν δείξει και σχετικές μελέτες σε κομβικά γεγονότα, δημιουργήθηκαν οργανωμένοι στρατοί και «φάρμες» τρολς που δρουν εναρμονισμένα, υπηρετώντας κομματικές ή και προσωπικές στρατηγικές με έντονη τοξικότητα και μίσος στα κοινωνικά δίκτυα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η περίπτωση του Ιάσονα Αποστολόπουλου, ο οποίος βρέθηκε στο στόχαστρο δεξιών και ακροδεξιών τρολς, όταν έγινε γνωστή η υπόθεση της βράβευσής του. Στοχοποιήθηκε σε ελάχιστες ώρες σε προσωπικό επίπεδο και βγήκαν στη δημοσιότητα τα στοιχεία της οικογενειακής του κατοικίας, όπως αποκαλύφθηκε στο ντοκιμαντέρ «142 χρόνια»

Σε μεγαλύτερη κλίμακα, στο εξωτερικό, υπήρξαν περιπτώσεις που οι στρατοί των τρολς προκάλεσαν σημαντικές εξελίξεις, όπως στις περιπτώσεις των υποστηρικτών του Τραμπ ή παρεμφερών ξένων παρεμβάσεων στο εσωτερικό της ΕΕ, για την επιρροή των εσωτερικών πολιτικών διεργασιών.

Πρόσφατα στη Σουηδία, αποκαλύφθηκε ότι ο ακροδεξιός εταίρος του κυβερνητικού συνασπισμού χρησιμοποιεί πολυάριθμους fake λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα για να διασπείρει την ακροδεξιά του προπαγάνδα, με την οποία και αναρριχήθηκε στην εξουσία. Αυτός είναι και ο λόγος που το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Σουηδίας, μετά τις αποκαλύψεις, ζητά να μπει ένας κοινός ευρωπαϊκός φραγμός στην ανωνυμία των ψεύτικων λογαριασμών στα κοινωνικά δίκτυα ζητώντας ταυτοποίηση των χρηστών με την ψηφιακή τους παρουσία.

Εξίσου ανησυχητική περίπτωση είναι οι διαδικτυακές απειλές που δέχεται για τη ζωή του ο Πολωνός Πρωθυπουργός και πρώην Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ,, μετά την απόπειρα δολοφονίας του Σλοβάκου Πρωθυπουργού Φίτσο.  Στη δε Γερμανία, μόνο τον τελευταίο χρόνο, σημειώθηκαν 4.000 περιπτώσεις απειλών, από τις οποίες μάλιστα οι 80 κατέληξαν σε φυσικές επιθέσεις σε βάρος πολιτικών ή σε βανδαλισμούς γραφείων, ξυπνώντας μαύρες μνήμες τη Βαϊμάρης.

Στην πενταετία που πέρασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργάστηκα σε αρκετά νομοθετικά κείμενα, όπου επιχειρήθηκε να ρυθμιστεί το τοπίο και οι κίνδυνοι στην ψηφιακή σφαίρα.  Στην περίπτωση του Κανονισμού πολιτικής διαφήμισης, όπου υπήρξα εισηγητής, αποκλείσαμε την περίπτωση να συναντήσουμε στο μέλλον σκάνδαλα τύπου Cambridge Αnalytica, όταν σημειώθηκε διαρροή προσωπικών δεδομένων.  Γνωρίζοντας τις ευαίσθητες πλευρές του θέματος, αντέδρασα αμέσως και στην υποκλοπή των προσωπικών δεδομένων Ελλήνων ψηφοφόρων, από την κυρία Αννα Μισέλ Ασημακοπούλου με παρεμβάσεις μου στις Βρυξέλλες και στην Αθήνα. Η ευρωβουλευτής της ΝΔ μού έκανε εκδικητική αγωγή ζητώντας 60.000 ευρώ αποζημίωση. Γρήγορα αποδείχθηκε ότι ήταν πράγματι πολιτική κλεπταποδόχος και τιμωρήθηκε με βαρύ πρόστιμο από την Αρμόδια Αρχή.

Το ίντερνετ αποτελεί λοιπόν καινοτόμα τεχνολογική εξέλιξη, αλλά δεν πρέπει να καταστήσει βούρκος του μίσους και εφαλτήριο κατά της δημοκρατίας. Κατά μείζονα λόγο, το ίδιο ισχύει για την Τεχνητή Νοημοσύνη, με τις αμέτρητες δυνατότητες της αλλά και τους κινδύνους της. Είναι λοιπόν η ώρα, οι «φάρμες» των τρολς, που πρακτικά διαπράττουν σοβαρά αδικήματα υπό καθεστώς πλήρους ανωνυμίας να έρθουν στο φως. Και είναι η ώρα να αναλάβουμε τη νομοθετική πρωτοβουλία για να ένα ευρωπαϊκό κανονισμό που θα απαιτεί, την ταυτοποίηση κάθε ψηφιακού λογαριασμού με μια πραγματική ταυτότητα φυσικού προσώπου. Το ψευδώνυμο είναι σεβαστό. Αλλά η ταυτότητα των λογαριασμών που βρίζουν και συκοφαντούν στα κοινωνικά δίκτυα πίσω από κουκούλες, θα γίνει πλέον ορατή.

Αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση για την επόμενη θητεία και θα πρέπει όλοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Είναι ζήτημα προστασίας της δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής.