Τοποθέτησαν κολώνες ΔΕΗ στο δρόμο για τη μεγάλη λίμνη- Ανάγκη προστασίας του φυσικού κι αρχαιολογικού τοπίου στα Ζερέλια

Από τον Λαό της Μαγνησίας – έκδοση 30-12-2023

Συνεχίζεται η κακοποίηση του φυσικού και αρχαιολογικού τοπίου στις Λίμνες Ζερέλια. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ένα ολοκληρωμένο πλάνο αξιοποίησης των Ζερελίων τα οποία έχουν αρχίσει να έχουν επισκεψιμότητα κυρίως με την κινητοποίηση ιδιωτών, συλλόγων και ιδιωτών εστίασης, αλλά και μετά τα πρόσφατα εγκαίνια του κέντρου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Ο λόγος για κολώνες της ΔΕΗ (βλ. φωτο) που τοποθετήθηκαν κατά μήκος του χωματόδρομου που κατεβαίνει στη μεγάλη λίμνη και πιθανότατα θα συνεχίσουν περιμετρικά αυτής.

Την Κυριακή 23 Οκτωβρίου κατά την ξενάγηση στις λίμνες Ζερέλια στα πλαίσια εκδήλωσης της Φιλαρχαίου, η αρχαιολόγος κα Βάσω Ροντήρη ήδη είχε επισημάνει ότι η εικόνα της περιοχής θα αλλάξει τελείως λόγω των αδειών για τις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών πάρκων γύρω από τις λίμνες. Συγκεκριμένα δήλωσε:  Έχουμε μια τεράστια δραστηριότητα φωτοβολταϊκών πάρκων. Το  λέω με πόνο ψυχής ότι μια τεράστια περιοχή έχει ενταχθεί σ’ αυτό το πλαίσιο. Προσπαθήσαμε στην υπηρεσία και μαζί με την κα Ευσταθίου που είναι υπεύθυνη σ’ αυτή την περιοχή, να αποφύγουμε να γίνουν φωτοβολταϊκά πάρκα κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους. Παρά τις προσπάθειές μας, δεν μπορέσουμε να αποφύγουμε τις πολύ μεγάλες επενδύσεις. Δώσαμε πάνω από 500 εγκρίσεις. Για δυο χρόνια ασχοληθήκαμε μόνο γι’ αυτό και δυστυχώς επανέρχονται και δεν μπορούμε να το σταματήσουμε… Παλαιότερα δεν επιτρεπόταν η τοποθέτηση σε περιοχή υψηλής γεωργικής παραγωγής… πλέον το πήραν πίσω…”

Ο «Λαός» προωθεί την επισκεψιμότητα και αναγνώριση των Ζερελίων εδώ και πολλά χρόνια. Κινητοποιούμε την Ελληνική Εταιρεία για την προστασία του φυσικού και αρχαιολογικού περιβάλλοντος ώστε να μας δώσει τα «φώτα» της για τις επόμενες δράσεις, αλλά και επιδιώκουμε τη συνεργασία με την πάντα πρόθυμη αρχαιολογική υπηρεσία, ώστε να διαφυλάξουμε με κάθε τρόπο το ισχυρότερο ίσως «χαρτί» τουριστικής ανάπτυξης του Δήμου Αλμυρού.

Για όσους μας διαβάζουν από άλλες περιοχές, θυμίζουμε ότι οι Μικρές Λίμνες Ζερέλια καταλαμβάνουν συνολική έκταση 101 στρ. περίπου και βρίσκονται 3 χλμ. νοτιοανατολικά του ομώνυμου οικισμού του Δήμου Αλμυρού, στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας. Κατά την πιθανότερη εκδοχή, οι λίμνες αποτελούν δίδυμους κρατήρες που δημιουργήθηκαν από σύγκρουση μετεωρίτη με τη Γη, η οποία συνέβη κατά την εποχή του Ολόκαινου, πριν από 12.500 – 8.000 χρόνια. Εκεί έχει εντοπιστεί οικισμός Μέσης Νεολιθικής εποχής (Μαγούλα Ζερελίων). Στον ευρύτερο χώρο έχουν δημιουργηθεί υποδομές αναψυχής και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ενώ η περιοχή συνιστά έναν αξιόλογο πόλο προσέλκυσης επισκεπτών. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στο Καταφύγιο Άγριας Ζωής Ζερέλια Δήμου Αλμυρού.

Στις περιοχές του δικτύου Natura 2000 της Ελλάδας περιλαμβάνονται Εθνικοί Δρυμοί, Εθνικά Πάρκα, Υγρότοποι Διεθνούς σημασίας σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ, καθώς και άλλες προστατευόμενες από την εθνική νομοθεσία περιοχές, όπως Αισθητικά Δάση και Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης.

Η διατήρηση και προστασία των ελληνικών υγροτόπων προωθείται στο πλαίσιο ευρωπαϊκών και διεθνών δεσμεύσεων, εθνικών πολιτικών και στρατηγικών όπως η Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα της Ελλάδας. Εργαλεία αναγνώρισης και οριοθέτησης υγροτόπων και θέσπισης ρυθμίσεων προστασίας τους προβλέπονται στο εθνικό θεσμικό πλαίσιο.

Περίπου τα 2/3 της συνολικής υγροτοπικής έκτασης στη χώρα έχουν αναγνωρισθεί ως Υγρότοποι Διεθνούς Σημασίας σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ ή/και περιλαμβάνονται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000 (Πλαίσιο 2).

Οι υγρότοποι στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης

Η διατήρηση και συνετή χρήση των υγροτόπων συμβάλλουν στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΒΣ) που έχουν θεσπιστεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και συνιστούν μία οικονομικά αποδοτική επένδυση για τις χώρες.

Σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ οι υγρότοποι συμβάλλουν και στους 17 ΒΣ, είτε άμεσα είτε έμμεσα, ως ακολούθως:

Η ζωή περισσότερων από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπων εξαρτάται από τους υγροτόπους (ΒΣ 1 Μηδενική Φτώχεια). Περίπου μισοί από τους τουρίστες σε διεθνές επίπεδο αναζητούν χαλάρωση σε υγροτόπους, ιδιαιτέρως σε παράκτιες περιοχές (ΒΣ 3 Καλή υγεία και ευημερία). Η ασφαλής πρόσβαση στο νερό βελτιώνει τις ευκαιρίες για εκπαίδευση (ΒΣ 4 Ποιοτική εκπαίδευση). Σχεδόν όλη η παγκόσμια κατανάλωση γλυκού νερού προέρχεται, είτε άμεσα είτε έμμεσα, από υγροτόπους (ΒΣ 6 Καθαρό νερό – αποχέτευση). Η βιώσιμη διαχείριση των υδάτων στα ανάντη των ποταμών μπορεί να παρέχει προσιτή και καθαρή ενέργεια (ΒΣ 7 Φτηνή και καθαρή ενέργεια). Οι υγρότοποι δημιουργούν 266 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τομέα του τουρισμού και των ταξιδιών (ΒΣ 8 Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη). Οι υγιείς υγρότοποι σχηματίζουν έναν φυσικό ρυθμιστή ενάντια στον αυξανόμενο αριθμό φυσικών καταστροφών (ΒΣ 9 Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές). Οι υγιείς υγρότοποι μετριάζουν τους κινδύνους για 5 δισεκατομμύρια ανθρώπους που εκτιμάται ότι θα ζουν με κακή πρόσβαση στο νερό έως το 2050 (ΒΣ 10 Λιγότερες ανισότητες). Οι αστικοί υγρότοποι διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην προαγωγή ασφαλών, ανθεκτικών και βιώσιμων πόλεων (ΒΣ 11 Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες). Οι υγρότοποι, όταν τελούν υπό συνετή διαχείριση, υποστηρίζουν βιώσιμα τις αυξημένες απαιτήσεις για νερό σε όλους τους τομείς (ΒΣ 12 Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή). Οι τυρφώνες (peatlands) καλύπτουν μόνο το 3% της παγκόσμιας έκτασης της γης, αλλά αποθηκεύουν διπλάσιο άνθρακα από ό,τι η παγκόσμια δασική βιομάζα (ΒΣ 13 Δράση για το Κλίμα). Οι υγιείς και παραγωγικοί ωκεανοί βασίζονται στην καλή λειτουργία των παράκτιων υγροτόπων (ΒΣ 14 Ζωή στο νερό). Το 40% όλων των ειδών του Πλανήτη ζει και αναπαράγεται σε υγροτόπους (ΒΣ 15 Ζωή στη στεριά).

Η Σύμβαση Ραμσάρ συνεργάζεται με άλλες πολυμερείς περιβαλλοντικές  συμφωνίες/συνθήκες για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΒΣ 17 Συνεργασία για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης). (Πηγή: Ramsar Convention on Wetlands. July 2018. Scaling up wetland conservation, wise use and restoration to achieve the Sustainable Development Goals και φυλλάδιο Περιφέρειας Θεσσαλίας για τον υγρότοπους).

Τι θα μπορούσε να αλλάξει; Να γίνουν υπόγειες καλωδιώσεις, αν δεν μπορούν να εξαιρεθούν εντελώς από το σημείο. Επίσης σε κάθε περίπτωση πρέπει να οριστεί συγκεκριμένο σχέδιο προστασίας και ανάδειξης του φυσικού και αρχαιολογικού τοπίου. Από την εμπειρία μας από άλλες περιπτώσεις στον Αλμυρό και το ρεπορτάζ μας για άλλες περιοχές, εάν δεν υπάρξει ταυτόχρονη απαίτηση και μεγάλη κινητοποίηση των πολιτών δεν θα έχουμε αίσιο αποτέλεσμα και πλέον το τοπίο δεν θα είναι ανεμπόδιστο…

Βιβή Τσιντσίνη