Κυριακή του Τυφλού – Κήρυγμα του Αρχιμ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑΝΝΙΟΥ

Μέσα στο ανέσπερο φως του Ευαγγελίου παρακολουθούμε τον Κύριο να περιοδεύει και να συνομιλεί με όλους, ακόμα και τους πιο ταπεινούς και καταφρονεμένους και να θεραπεύει ασθένειες, ψυχικές και σωματικές. Η Εκκλησία μας αφιερώνει αυτή την  Κυριακή στο θαύμα της θεραπείας του Τυφλού, για να φανεί η θεραπευτική ενέργεια του Χριστού. Δίνεται όμως και σε μας η ευκαιρία να φωτιστούμε με τις σωτήριες ανταύγειες της διδασκαλίας και της ζωής Του.

Η αφορμή γι’ αυτό το θαύμα δόθηκε από μια συζήτηση του Ιησού με τους Φαρισαίους, κατά την οποία τους είπε ότι, πριν να γεννηθεί ο Αβραάμ, υπήρχε Εκείνος. Καθώς, λοιπόν, περιδιαβαίνει στα Ιεροσόλυμα με τους μαθητές Του, βλέπουν ένα τυφλό εκ γενετής. Οι μαθητές ρωτούν αν έφταιξε αυτός ή οι γονείς του, ώστε να γεννηθεί τυφλός. Η απορία τους ήταν πολύ λογική, καθώς στο περιβάλλον τους υπήρχε η αντίληψη της τιμωρίας των παιδιών εξαιτίας των γονιών ή των προγόνων τους. Άλλωστε, η σύνδεση της ασθένειας με την αμαρτία δεν είναι ασυνήθιστη  στην Αγία Γραφή, καθώς και σε Πατέρες της Εκκλησίας. Απαντώντας ο Ιησούς, ξεκαθαρίζει ότι ούτε ο τυφλός αμάρτησε, ούτε οι γονείς του, αλλά με τη θεραπεία του θα φανερωθούν τα έργα του Θεού. Στο σημείο αυτό ο Άγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας διευκρινίζει ωραία ότι δε σχεδίασε ο Θεός την τύφλωση αυτού του ανθρώπου, αλλά ως αποτέλεσμα της θεραπείας προέκυψε η δόξα Του. Γι’ αυτό, βεβαίως, ήρθε στη γη, καθώς, βλέποντάς Τον οι άνθρωποι, πιστεύουν, ενώ στη μέλλουσα ζωή δε θα υπάρχει η ανάγκη της πίστης, αφού όλοι θα τον βλέπουμε. Στη συνέχεια, ο Χριστός θεραπεύει τον τυφλό επιχρίοντας τα μάτια του με πηλό και στέλνοντάς τον να πλυθεί την Κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Ο ίδιος Πατέρας βλέπει εδώ το συμβολισμό της δημιουργίας του Αδάμ και της εμφύσησης της ψυχής στο σώμα, στη δε Σιλωάμ, το συμβολισμό του Βαπτίσματος  και της  σωτηρίας των ανθρώπων.

Πώς αντιδρούν, όμως, οι άνθρωποι στα θαύματα του Θεού; Στην περικοπή βλέπουμε, κατ’ αρχήν, τους γείτονες του τυφλού να είναι διχασμένοι. Ενώ τον βλέπουν θεραπευμένο, πολλοί απ’ αυτούς αδυνατούν να το πιστέψουν. Και προπαντός αμφισβητούν τη θεραπεία από το Χριστό. Ακολουθούν οι γνωστοί μας Φαρισαίοι.  Είναι εντυπωσιακό ότι το μεγαλύτερο μέρος της ευαγγελικής περικοπής καταλαμβάνει η εξονυχιστική ανάκριση του πρώην τυφλού και των γονέων του, τους οποίους απειλούν και τρομοκρατούν. Κακοπροαίρετοι, με καρδιά «πέτρινη» και νου σκοτισμένο, παθιασμένοι εναντίον του Χριστού, περιχαρακώνονται στα τείχη της εγωπάθειας και του φανατισμού τους, συκοφαντώντας τον, μάλιστα, και υβρίζοντάς Τον. Με την  αμετανοησία τους γίνονται αυτοκατάκριτοι, «οδηγοί τυφλοί», στο δρόμο απώλειας της αιώνιας ζωής.

Τέλος, ο τυφλός προβάλλει ως παράδειγμα αντίστασης στο κατεστημένο των ισχυρών και «σοφών». Αφού πρώτα εμπιστεύεται και υπακούει στο Χριστό, χωρίς να τον βλέπει, όταν θεραπεύεται, απορρίπτει με θάρρος όλα τα επιχειρήματα της σοφιστικής των Δασκάλων του Νόμου, με αποτέλεσμα να εισπράξει το διωγμό του από τη συναγωγή. Αλλά όταν συναντήθηκε ξανά με τον Κύριο κι Αυτός αυτοαποκαλύφθηκε, τότε βρήκε και το πνευματικό φως κι αυθόρμητα ομολόγησε την πίστη του και τον προσκύνησε ως Υιό του Θεού! Είδαμε πόσες αντιδράσεις προκαλεί ένα θαύμα, ενώ ο Ιησούς ενεργεί «αθόρυβα», διακριτικά. Το ζήτημα βεβαίως του ανθρώπινου πόνου και των θλίψεων είναι πανανθρώπινο, διαχρονικό. Όμως χρειάζεται πολλή περίσκεψη, ώστε να «αναγνωστεί» σωστά, στο πνεύμα της παιδαγωγίας του Θεού. Εκείνο που πρέπει να προσέξουμε δεν είναι τα εντυπωσιακά θαύματα. Βεβαίως, είναι λογικό να θέλουμε τη θεραπεία των ασθενειών, πολλές φορές μάλιστα με επιμονή, ίσως και με αγωνία, να επιζητούμε. Βλέπουμε όμως ότι ο Κύριος στρέφει την προσοχή μας στη θέα της αιωνιότητας και στη θεραπεία της ψυχής. Το θαύμα λοιπόν της θεραπείας του Τυφλού μάς ωθεί να στρέψουμε τη σκέψη μας και στην πιθανότητα της προσωπικής μας πνευματικής τύφλωσης.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο μέγιστος θεολόγος των Θείων ενεργειών και του Ακτίστου Φωτός, περιπλανώμενος επί μήνες στο Άγιον Όρος, παρακαλούσε εναγωνίως το Θεό λέγοντας: «Κύριε, φώτισόν μου το σκότος». Αν θέλουμε να τον μιμηθούμε, σε μια εποχή συγχύσεως, πνευματικού ζόφου και σκοταδισμού, τότε θα πρέπει να πορευτούμε στο δύσκολο δρόμο της εσωτερικής αναζήτησης, της νήψης της Ορθόδοξης πνευματικότητας. Είναι ο δρόμος των Πατέρων, που οδηγεί με ασφάλεια στην κάθαρση και στον πραγματικό φωτισμό της ψυχής. Στην αναστάσιμη ειρήνη και χαρά, όπως  ποθεί και ομολογεί ο υμνογράφος: «Της ψυχής τα όμματα πεπηρωμένος, σοι Χριστέ προσέρχομαι, ως ο Τυφλός εκ γενετής, εν μετανοία κραυγάζων σοι. Συ  των εν σκότει, το φως το υπέρλαμπρον» (Κοντάκιο Κυριακής).