Κυριακή των Βαΐων – του Αρχιμ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑΝΝΙΟΥ

του Αρχιμ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑΝΝΙΟΥ

εφημερίου Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ευξεινουπόλεως

Ήταν κυρίαρχη στη θρησκευτική ζωή των Εβραίων, η γιορτή του Πάσχα. Τους θύμιζε τη λύτρωσή τους από τη δουλεία της Αιγύπτου, αλλά ταυτόχρονα, κατά τρόπο μυστικό, προεικόνιζε και το δικό μας, το Χριστιανικό Πάσχα. Γι’ αυτό και στην Παλαιά Διαθήκη υπήρχαν λεπτομερείς οδηγίες για τον τρόπο γιορτασμού του. Θα έπρεπε σιγά-σιγά, από τους τύπους να αναχθούν στην πραγματικότητα. Κέντρο του εορτασμού του Πάσχα ήταν η θυσία ενός αρτιμελούς αμνού, που ήταν προεικόνιση της θυσίας του Ιησού Χριστού, του Αμνού του Θεού.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου, πέντε μέρες πριν από το Πάσχα, τη 10ητου μηνός Νισάν, κάθε οικογένεια έπρεπε να προμηθευτεί τον αμνό και να τον έχει στο σπίτι της, μέχρι την ημέρα του Πάσχα που θα τον θυσίαζαν. Εκπληρώνοντας, λοιπόν, και αυτούς τους τύπους, έρχεται σήμερα ο Χριστός στην «πόλιν την αγίαν», από την οποία δεν πρόκειται πια να φύγει μέχρις ότου «τελεσθώσι τα επ’αυτώ γεγραμμένα» και θυσιαστεί επί του σταυρού.

«Προ έξ ημερών του Πάσχα», πήγε ο Χριστός στη Βηθανία όπου ανέστησε τον Λάζαρο. «Και τη επαύριον», πέντε δηλ. μέρες πριν από το Πάσχα, όπως διελάμβανε ο Νόμος για την προμήθεια του αμνού, εισέρχεται στην Ιερουσαλήμ, έτοιμος για το Πάθος. Ως αποτέλεσμα της Ανάστασης του Λαζάρου, παρετέθη στον Χριστό δείπνο, όπως μας περιέγραψε η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Αξίζει τον κόπο να εξετάσουμε τα όσα έγιναν σ’ αυτό.

Η υποδοχή στο σπίτι του Λαζάρου κρύβει κάτι το συγκλονιστικό στην ανθρώπινή του διάσταση. Εκτός από τον Χριστό, μόνο άλλοι δύο άνθρωποι γνωρίζουν πως, αμέσως μετά το δείπνο εκείνο, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για τον «Υιόν του Ανθρώπου». Ο ένας είναι ο Ιούδας, που θα τον παραδώσει και ο οποίος σκέπτεται ήδη «της προδοσίας το φίλημα». Η άλλη είναι η Μαρία η οποία, νιώθοντας, κατά τρόπο ανεξήγητο, τις θείες βουλές, «μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν, μύρα προ του ενταφιασμού κομίζει». Οι άλλοι μαθητές μένουν ανυποψίαστοι για όσα συνταρακτικά θα ακολουθήσουν.

Πίσω από την ενέργεια της Μαρίας, να αλείψει με πολύτιμο μύρο τα πόδια του Χριστού, δεν κρύβεται μόνο η ευγνωμοσύνη της για την ανάσταση του αδελφού της. Αναγνωρίζει με τον τρόπο αυτό και τη θεότητα του Χριστού. Με μύρο εχρίοντο οι βασιλείς κατά την ημέρα της ενθρόνισής τους. Η Μαρία με την ενέργειά της αναγνωρίζει τον Χριστό ως βασιλέα και Κύριο. Γι’ αυτό κι η πράξη της συγκίνησε και τότε, όπως συγκινεί και σήμερα, ως εκδήλωση πίστης και ευλάβειας. Ο Χριστός αποκαλύπτει επί πλέον ότι «εις την ημέραν του ενταφιασμού Του» έκαμε ό,τι έκαμε η ευλαβής γυναίκα.

Μέσα στη ζωή της Εκκλησίας ο τύπος της Μαρίας εκφράζει όλους εκείνους οι οποίοι πιστεύουν ειλικρινά στον Χριστό και δέχονται ανεπιφύλακτα τη διδασκαλία Του. Αυτοί θέτουν στη διάθεσή Του ό,τι πολυτιμότερο έχουν, όπως εκείνη τότε το πολύτιμο μύρο και τα πλούσια μαλλιά της. Δίπλα, όμως, από τη Μαρία, στον ίδιο χώρο, υπάρχει και ο Ιούδας, οποίος σπεύδει να κατακρίνει την ενέργειά της, φορώντας το προσωπείο του φιλανθρώπου και φιλοπτώχου. Παρουσιάζεται να διαμαρτύρεται χάριν, δήθεν, των πτωχών. Γιατί να μην είχε πωληθεί το μύρο και τα χρήματα να είχαν διατεθεί σε φτωχούς;

Είναι άξιο προσοχής το ότι ο Χριστός, που προηγουμένως επαίνεσε την αγαθοεργία προς τους πάσχοντες, λέγοντας «μακάριοι οι ελεήμονες ότι αυτοί ελεηθήσονται», δεν εγκρίνει τη στάση του Ιούδα ούτε και δέχεται την προτροπή του. «Άφες αυτήν», του λέγει. «Τους πτωχούς γαρ πάντοτε έχετε μεθ’ εαυτών εμέ δε ου πάντοτε έχετε». Η στάση αυτή του Χριστού θέλει να τονίσει δύο πράγματα: Πρώτα την ελευθερία οποιουδήποτε ανθρώπου, (εδώ της Μαρίας),να εκφράζει με τον τρόπο που αισθάνεται την αγάπη και την αφοσίωσή του προς Αυτόν. Και ύστερα ότι στη ζωή μας έχουν αξία και άλλα πράγματα, πέραν από το ψωμί και τις τροφές.

Θα μπορούσαν, ασφαλώς, να χορτάσουν μερικοί φτωχοί σ’ ένα δείπνο με τα χρήματα της πώλησης του μύρου. Ποιος, όμως, μπορεί να παραθεωρήσει ή να χαρακτηρίσει ως σπατάλη, το ότι μια γυναίκα διακρίνει στον ορίζοντα το φοβερό τέλος του Χριστού και καταλαβαίνοντας ότι δεν θα τύχει της συνηθισμένης περιποίησης των νεκρών, της άλειψης με μύρα, έρχεται να το πράξει η ίδια προκαταβολικά;

Ο Ευαγγελιστής, εισάγοντας την ερώτηση του Ιούδα, μάς προδιαθέτει για τις προθέσεις του, χαρακτηρίζοντάς τον ως «τον μέλλοντα αυτόν παραδιδόναι». Και στη συνέχεια επεξηγεί τις προθέσεις του: Δεν ήταν φιλόπτωχος. Μίλησε για πώληση του μύρου γιατί «κλέπτης ην». Κρατούσε το κοινό ταμείο των μαθητών αλλ’ υπεξαιρούσε για τον εαυτό του τα χρήματα. Γιατί ο Ευαγγελιστής να αναφέρεται στον Ιούδα με τόσο αποτροπιασμό και όλοι οι χριστιανοί να μιλούν με αποστροφή γι’ αυτόν; Εφόσον κατά τις Γραφές «έδει παθείν τον Χριστόν», έπρεπε ο Χριστός να πάθει, ποια ήταν η ενοχή του Ιούδα;

Ο Χριστός μιλούσε πάντα στα φανερά. Ήταν γνωστός και στον λαό και στους Φαρισαίους και στους Γραμματείς. Δεν ήταν ανάγκη να τον καταδώσει κάποιος για να συλληφθεί. Θα μπορούσαν οι Φαρισαίοι να τον συλλάβουν όποτε ήθελαν. Δεν το έκαμαν και αναζήτησαν έναν προδότη γιατί ήθελαν να έχουν άλλοθι. Ήξεραν ότι ο κόσμος βρισκόταν με το μέρος του Χριστού. Κι αν προς στιγμή κατάφερναν να παρασύρουν τον λαό, ύστερα αυτός θα μεταμελούσε, θα τους ζητούσε εξηγήσεις και θα τους επέρριπτε ευθύνη για τον φόνο του αθώου. Με το να τους τον παραδώσει ένας δικός του, είχαν φοβερό άλλοθι. Θα έλεγαν ότι δεν έφταιγαν εκείνοι. Ένας δικός του, που ήξερε όλες τις ραδιουργίες και τις κρυφές ενέργειές του, τους τον παρέδωσε. Κι ότι εκείνοι προχώρησαν για το καλό του τόπου και του λαού. Ο Χριστός ήταν ανάγκη να σταυρωθεί για να μας λυτρώσει από την αμαρτία και τον θάνατο. Δεν ήταν ανάγκη, όμως, να παραδοθεί από ένα μαθητή. Κι εδώ ευρίσκεται η ασήκωτη ευθύνη του Ιούδα.

Δύο λοιπόν εντελώς διαφορετικές προσεγγίσεις του Χριστού στον ίδιο χώρο. Τώρα που εισερχόμαστε στη Μ. Εβδομάδα ας μιμηθούμε τη Μαρία, φέροντας στον Χριστό, που πορεύεται προς το εκούσιο πάθος, τα μύρα της αγάπης και της ευγνωμοσύνης μας και ας «φύγωμεν» τη γεμάτη δόλο και ιδιοτέλεια, στάση του Ιούδα. Αμήν.