Περιφέρεια – Ο σημαντικότερος θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης

Γράφει ο Ευθύμιος Ζιγγιρίδης BEng MSc MILT AMIEE

Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος με τη «Συμμαχία Υπέρ των Πολιτών»

Σύμβουλος Στρατηγικών Επενδύσεων

Αντιπρόεδρος Κέντρου πρόληψης Μαγνησίας «Πρόταση Ζωής»

Τ. Αντιπρόεδρος μέλος ΔΣ Γηροκομείο Βόλου

Μέλος ΕΚΠΟΛ Θεσσαλίας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πέρα από τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης που βασίζονται σε εθνικά αναπτυξιακά προγράμματα προωθεί προγράμματα που αφορούν θέματα τοπικής ανάπτυξης, προσανατολίζονται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στην προώθηση πρωτοβουλιών για τη δημιουργία απασχόλησης, καθώς και προγράμματα που αποσκοπούν στη βελτίωση της έρευνας και της τεχνολογίας. Ενώ η χώρα ευνοείται από τις πολιτικές που συγκροτούνται στα πλαίσια της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής θα χρειασθεί ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε να μπορέσει να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που προσφέρουν οι κοινοτικές πρωτοβουλίες για τις περιφέρεις και οι τεχνολογίες αιχμής, πιο ενεργητική αντιμετώπιση από τη μεριά της περιφερειακής και κεντρικής διοίκησης της χώρας και μια πιο συστηματική προσπάθεια αξιοποίησης των αναπτυξιακών προγραμμάτων.

Οι Περιφέρειες ήδη διαδραματίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του τόπου, στην αύξηση του ΑΕΠ και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ο ρόλος του συγκεκριμένου θεσμού στην αντίληψη του μέσου πολίτη είναι υποβαθμισμένος. Ο μέσος πολίτης θεωρεί το θεσμό απόμακρο και ότι δεν τον αγγίζει στην καθημερινότητα. Ωστόσο ο ρόλος της Περιφέρειας είναι πολύ σημαντικός διότι είναι το μέσο χρηματοδότησης αναπτυξιακών έργων και έργων υποδομής στους δήμους. Στο κοντινό μέλλον οι Περιφέρειες θα λειτουργούν ως μικρές αυτόνομες οντότητες χωρίς να χρειάζονται κρατικές χρηματοδοτήσεις. Αυτό θα μπορέσει να επιτευχθεί εφόσον γίνουν πράξη αυτά τα οποία έχει προτείνει o πρόεδρος της ΕΝΠΕ  Κώστας Αγοραστός σε αρμόδιους φορείς:

– Ενίσχυση του πολιτικού ρόλου της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, ώστε να μετεξελιχθεί σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Αλλά και ανάδειξη του διφυούς χαρακτήρα και του διττού ρόλου της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης τόσο ως φορέα περιφερειακής δημοκρατίας και τοπικής αυτονομίας, όσο και ως ουσιαστικού παράγοντα του διοικητικού και πολιτικού συστήματος της χώρας, σε λειτουργική συναρμογή με την κεντρική και αποκεντρωμένη διοίκηση, στο μέτρο που η τελευταία θα διατηρηθεί.

– Θεσμική ανασυγκρότηση και ορθολογική οργάνωση και λειτουργία της Περιφέρειας, με υποκατάσταση, εν όλω ή εν μέρει, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ώστε να γίνει πράξη η μετεξέλιξή της σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση και να διασφαλισθεί η δημιουργία επιτελικού κεντρικού κράτους:

– Ρητή κατοχύρωση της Περιφερειακής Διακυβέρνησης στο Σύνταγμα (άρθρο 102), ώστε να οριοθετηθεί η αυτοτέλεια και ο νέος της ρόλος στο υπερτοπικό επίπεδο.

– Να έχει κανονιστική αυτοτέλεια στον τομέα των ευθυνών της. Δηλαδή, να θέτει κανόνες δικαίου με τους οποίους ρυθμίζονται ζητήματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των Περιφερειών και οι οποίοι (κανόνες) έχουν ισχύ αντίστοιχη με τους κανόνες που θεσπίζει το κεντρικό κράτος (κανονιστική αυτονομία των ΟΤΑ).

– Απόκτηση σταθερών και δυναμικών πηγών ίδιων εσόδων.

– Ρητή καθιέρωση της αρμοδιότητας ελέγχου της διαφάνειας στη διαχείριση των οικονομικών υποθέσεων των ΟΤΑ από το Ελεγκτικό Συνέδριο

– Υποχρεωτική ακρόαση των εκπροσώπων των συλλογικών οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία.

Ο ενισχυμένος ρόλος της Περιφέρειας θα συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση, στην μείωση της γραφειοκρατίας, στην βελτίωση των διαδικασιών που αφορούν την εξυπηρέτηση του πολίτη και τέλος στην ταχύτερη απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ.  Οι Περιφέρειες έχουν αποδείξει κατ’ επανάληψη την αποτελεσματικότητά τους, η οποία είναι βέβαιο ότι θα αυξηθεί  εφ’ όσον έχουν μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας.

Η περιφερειακή πολιτική ως μέσω επίλυσης προβλημάτων και πραγμάτωσης στόχων περιφερειακής ανάπτυξης πρέπει να επιδιώκει να συμβάλλει στην εξέλιξη και ανάπτυξη της δομής της χώρας με τέτοιο τρόπο, ώστε σε κάθε χωρική ενότητα να δημιουργούνται ισότιμες αλλά και διαφοροποιημένες συνθήκες ζωής, ισότιμες στο βαθμό που ικανοποιούνται βασικές οικονομικές ανάγκες και διαφοροποιημένες στο βαθμό που αναδεικνύουν τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής. Ειδικότερα για την προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης.

Τέλος όλοι θα πρέπει να αντιληφθούμε το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Περιφέρεια στην καθημερινότητα του πολίτη και να πάμε στις κάλπες κρίνοντας ορθά με βάση τα έργο, την γνώση, τις νέες ιδέες και την εμπειρία και επιλέγοντας αυτούς που θέλουμε να μας αντιπροσωπεύσουν στο σπουδαιότερο θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Την Περιφέρεια.