ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ;

 Οι συνέπειες από τη συντελούμενη διάλυση του θεσμού θα είναι σκληρές για την καθημερινότητα των πολιτών

Του Στέργιου Γαρδικλή

 Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, με το τι έχει συμβεί μέχρι τώρα στο χώρο της Αυτοδιοίκησης.

Πριν δυο μήνες υπογράφηκαν οι αποφάσεις για τους όρους εφαρμογής της «οικονομικής εποπτείας» στους δήμους. Με άλλα λόγια, με το διαρκές πρόσχημα της οικονομικής εξυγίανσης, ξεκινά η εφαρμογή του υπο-μνημονίου της Αυτοδιοίκησης, για να διασφαλιστεί το γνωστό θεραπευτικό αποτέλεσμα του στραγγαλισμού της. Είναι μέτρα που προωθήθηκαν άρον άρον για να πάρουμε τη δόση.

Έτσι εγκαθιδρύεται στο υπουργείο εσωτερικών «Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ», με σκοπό τον έλεγχο της εκτέλεσης του προϋπολογισμού των Δήμων «να αξιολογούνται οι προβλέψεις εσόδων και να διατυπώνονται τροποποιήσεις όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο».

Μεταξύ άλλων, τέθηκε ως απαίτηση η ύπαρξη ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, ενώ σε περίπτωση απόκλισης άνω του 10%, οι Δήμοι θα υποχρεούνται σε περικοπές δαπανών εντός 15 ημερών. Αν η απόκλιση συνεχιστεί επί εξάμηνο , τότε θα υπάγονται σε καθεστώς επιτροπείας – κηδεμονίας, δηλαδή δε θα μπορούν να προβαίνουν σε προσλήψεις για την καθαριότητα, παιδ. Σταθμούς, πράσινο κ.α., θα υποχρεούνται σε μετατάξεις προσωπικού (διαθεσιμότητα;), σε περιορισμό των δαπανών στα απολύτως ανελαστικά έξοδα (μισθοδοσία, δάνεια) και σε ενδεχόμενο κλείσιμο κοινωνικών δομών.

Για τα υπόλοιπα (εδώ προσέξτε) θα πρέπει να αναζητήσουν οι ίδιοι έσοδα, επιβάλλοντας στους δημότες φόρους, αυξημένα τέλη και εισφορές, μέχρι να «εξυγιανθούν». Η έννοια της ανταποδοτικότητας θα αναδειχθεί έτσι στον απόλυτο ρυθμιστικό παράγοντα των δημοτικών πολιτικών. Ό,τι δεν είναι ανταποδοτικό δεν θα θεωρείται νόμιμο, ούτε δικαίωμα, ενώ ό,τι είναι θα το πληρώνουν οι δημότες. Άρα κοινωνική πολιτική στους δήμους τέλος. Μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Για την απαρέγκλιτη εφαρμογή του σχεδίου ορίζονται και ποινικές ευθύνες στους δημάρχους μην και τους ξεφύγει κανείς.

Και γιατί θα πει κανείς το «συμμάζεμα» των οικονομικών του δήμου είναι κακό;

Πρώτον δεν είναι συμμάζεμα αλλά πετσόκομμα. Είναι κακό και μάλιστα καταλυτικά κακό γιατί, όπως ρητά ορίζει ο «Καλλικράτης», οι δήμοι καλούνται από την 1^η Ιανουαρίου να ασκήσουν 200 νέες αρμοδιότητες, για τις οποίες απαιτούνται όχι μόνο πρόσθετοι πόροι, αλλά και το ανάλογο προσωπικό, σε συνθήκες πρόσθετων περικοπών ύψους 1,7 δις, περικοπές στον προϋπολογισμό του 2013.

Γι αυτό και η Κεντρική ΄Ενωση Δήμων (ΚΕΔΕ) διαπιστώνει πως «αν οι νόμοι δεν εφαρμοστούν και δεν αλλάξουν τα αναγραφόμενα ποσά στον Κρατικό Προϋπολογισμό, οι δήμοι θα οδηγηθούν σε ολική κατάρρευση.

Ενσωμάτωση στις προτεραιότητες του συστημισμού

Η αλήθεια είναι ότι η κοινή γνώμη, προς το παρόν, ελάχιστα ενδιαφέρεται για την κατάσταση στην αυτοδιοίκηση. Όσα συμβαίνουν εκεί μοιάζουν «εκ του περισσού», μέσα στον ανηλεή βομβαρδισμό των μέτρων του μνημονίου και μόνον οι εργαζόμενοι στους δήμους πασχίζουν να αναδείξουν το πρόβλημα. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, λόγω είτε μεθοδευμένης δυσφήμησης της αυτοδιοίκησης, είτε από υπαρκτά λάθη της ίδιας -πολλές φορές αισχρής κακοδιοίκησης- τα μέτρα μοιάζουν και δικαιολογημένα.

Όμως στην πραγματικότητα, οι συνέπειες από τη συντελούμενη «διάλυση» του θεσμού θα είναι σημαντικές για την καθημερινότητα των πολιτών και αυτό φαίνεται και τώρα στο δήμο μας και θα αποκαλυφθεί με σκληρό τρόπο στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Επί της ουσίας, το κεντρικό κράτος εξάγει την κρίση και την ανεπάρκειά του σε βάρος περιφερειακών θεσμών (Υγεία, Παιδεία, Αυτοδιοίκηση).

Ακολουθεί μια συστημική τακτική εκτόνωσης και μεταφοράς πιέσεων, ώστε να μείνει αλώβητο το μνημονιακό κέντρο. Οι δήμαρχοι, όπως και όλοι οι άλλοι, να κόψουν το λαιμό τους να βρουν λύσεις.

Βεβαίως και οι αυτοδιοικητικοί -και στον τόπο μας- τα προηγούμενα χρόνια, όταν χρειάστηκε να πάρουν θέση, σιώπησαν και συνέργησαν στις εξελίξεις που καθόρισαν την πορεία της χώρας.

Μόλις τώρα αντιλαμβάνονται ότι θα κληθούν να λειτουργήσουν ως αλεξικέραυνα έναντι των εκρηκτικών αντιφάσεων που θα διαμορφωθούν.

Είναι γνωστό ότι σε περιόδους ρευστότητας και κρίσης οι μηχανισμοί εξουσίας προνοούν να ελέγξουν τις εξελίξεις. Η αυτοδιοίκηση, για πολλούς λόγους, αποτελεί και εμπόδιο στον έλεγχο που θέλουν να ασκούν οι κεντρικοί μηχανισμοί. Σήμερα, όχι μόνο ενσωματώνεται στις προτεραιότητες του συστημισμού, χάνοντας κάθε στοιχείο αυτονομίας, αλλά μετατρέπεται και σε εγκαταλειμμένη, απονευρωμένη διοικητική βαθμίδα. Η έννοια του Αυτοδιοίκητου αναιρείται.

Οι δήμοι χάνουν τώρα και κάθε θεσμικό περιθώριο δράσης. Διορισμένοι αξιωματούχοι αναλαμβάνουν τον έλεγχο. Μήπως οι δήμαρχοι αυτού του συστημισμού θελήσουν να προσαρμοστούν σε μια απέλπιδα προσπάθεια να αποκτήσουν ρόλο:

Η ευκαιρία της τοπικής Αυτοδιοίκησης

‘Όμως η πραγματικότητα έχει πάντα δυο πλευρές. Παρά τα προβλήματά της, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως θεσμός ένταξης, μπορεί να λειτουργήσει πρωτοποριακά, καθώς από τη σύστασή της ευνοεί την ανάπτυξη πρωτόβουλων δράσεων. Στο βαθμό που η νέα φάση διαμορφώνεται ασφυκτική, οι δήμαρχοι θα κληθούν να αναζητήσουν άλλους δρόμους ύπαρξης και δημιουργίας, προσανατολισμένους σε μια νέα έννοια του συλλογικού, που για να υπάρξει οφείλει να ανασυσταθεί στο έδαφος των αξιών.

Σε τελευταία ανάλυση ή θα ασκήσουν πολιτικές συλλογικότητας, αλληλεγγύης και θα γίνουν φορείς μιας νέας κοινωνικοποίησης ή –στην καλύτερη των περιπτώσεων- θα καταλήξουν τοπικοί χρηματοδότες μιας κοινωνίας ιδιωτών, που ενίοτε θα απαιτεί και την απροκάλυπτη στήριξή τους, όπως συμβαίνει και στον τόπο μας χρόνια τώρα.

Είναι βέβαια σαφές πως πρωτοβουλίες που οφείλουν να δραστηριοποιηθούν και στο δήμο μας, οφείλουν να υπερβούν τα όρια μιας στείρας αντιμνημονιακής καταγγελίας.

Πρωτοβουλίες αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης πρέπει να εξαπλωθούν σ’ όλο το Δήμο Αλμυρού, με ή χωρίς τη συμμετοχή των υπαρχόντων δημοτικών διοικήσεων. Και σ’ αυτό καταθέτω και τη δική μου συμβολή.-