Μια “ΝΕΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ”, η δύναμη της κοινωνίας των πολιτών και της ελπίδας

γράφει ο Νίκος Τσανής, μαθηματικός

Όλοι βιώνουμε καθημερινά τα αδιέξοδα της κρίσης και την υποβάθμιση της οικονομικής και κοινωνικής μας ζωής. Ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι κατανοούν, ότι η περιβόητη “ανάπτυξη” που επικαλούνται οι “πάνω”, θα είναι μια ανάπτυξη για τους λίγους και ισχυρούς, ενώ η πλειοψηφία των πολιτών, οι “κάτω”, θα έρχονται αντιμέτωποι με βαθύτερα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Οι “πάνω” μιλάνε για “φως στην άκρη του τούνελ”, ενώ οι “κάτω” βλέπουν να έρχεται κατά πάνω τους η “υπερταχεία” των νέων μέτρων, η μείωση μισθών και συντάξεων, η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, η εξοντωτική αύξηση της ΔΕΗ, η ληστρική φοροεπιδρομή και η αύξηση του κόστους παραγωγής, κυρίως για τους μικρούς και μεσαίους αγρότες.

Αντίπαλο δέος στην πολιτική της φτώχειας, της ανεργίας και της μαζικής εξαθλίωσης δεν μπορεί παρά να είναι η συλλογική αφύπνιση και αντίσταση.

Το πολιτικό και κοινωνικό μοντέλο του χθες παραπαίει. Ο ατομικισμός, το βόλεμα, το ρουσφέτι, η διαφθορά και η εκτεταμένη ανομία είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της εποχής των “παχέων αγελάδων”, που δεν δίνουν απάντηση στα σημερινά αδιέξοδα. Ο πολίτης “πελάτης” του πολιτικού συστήματος δεν έχει σήμερα ρόλο, γιατί το σύστημα που τον δημιούργησε κατέρρευσε.

Σε ένα κράτος, που σε όλο του το φάσμα κυριαρχεί η αναξιοκρατία, ο ευτελισμός και ο άκρατος ανταγωνισμός, οι πολίτες αισθάνονται παραγκωνισμένοι και προσπαθούν να αποκτήσουν “άμυνες”, θεωρώντας πως τα κοινά δεν τους αφορούν. Πιθανόν ξεχνούν ή αγνοούν τα λόγια του Πλάτωνα, πως “για να ευημερούν τα άτομα, πρέπει να ευημερεί η Πολιτεία”, γιατί η πολιτική είναι μια πραγματικότητα και αναγκαιότητα, ανεξάρτητη από τη θέληση του καθένα μας.

Η νέα εποχή των “ισχνών αγελάδων” απαιτεί κοινωνική συλλογικότητα, όπως κάθε δύσκολη κατάσταση. Η διεκδικητική και αγωνιστική συλλογικότητα, η κοινωνική αλληλεγγύη, η διαμόρφωση κοινωνικών δικτύων, ο σεβασμός και η αγάπη για τον συνάνθρωπο, μπορούν να αποτελέσουν διέξοδο στη δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε, γιατί, όταν υπάρχουν ενεργοί πολίτες, η κοινωνία “θωρακίζεται”. Στο σημερινό περιβάλλον της κατήφειας και της απαισιοδοξίας, ελπίδα αισιοδοξίας δίνουν οι δίκαιοι αγώνες των εργαζομένων και των αγροτών, οι δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης και κάθε μορφή αντίστασης των πολιτών στην καταπάτηση δικαιωμάτων και κατακτήσεων.

Είναι πλέον κοινό αίσθημα η αναγκαιότητα ριζικών αλλαγών, σε εθνικό και σε τοπικό επίπεδο, η αναγκαιότητα για κοινωνική δικαιοσύνη και αξιοκρατία σε όλες τις πλευρές της δημόσιας ζωής, ζητήματα όμως τα οποία μπορούν να μπουν σε εφαρμογή και να υλοποιηθούν μόνο αν γίνουν υπόθεση της κοινής δράσης της κοινωνίας των πολιτών, των συνδικάτων και των συλλόγων. Το σύνηθες φαινόμενο, όπου μικρές ομάδες “ειδικών”, μη ελεγχόμενες από τους πολίτες, διαχειρίζονται τα κοινά, σε πολιτικό ή συνδικαλιστικό επίπεδο, επιδιώκοντας προσωπικό, συντεχνιακό, κομματικό όφελος, έχει απογοητεύσει και δεν μπορεί πλέον να εμπνεύσει. Η νέα πραγματικότητα απαιτεί μαζική συμμετοχή των πολιτών, απαιτεί τη συμμετοχή του καθένα μας. Τα σημερινά αδιέξοδα δείχνουν κατηγορηματικά, ότι οι αποφάσεις και οι δράσεις για την χάραξη του μέλλοντος πρέπει να είναι υπόθεση της κοινωνίας των πολιτών και όχι μικρών ομάδων πολιτικών.

Αυτοί που κατανοούμε την κοινωνική αναγκαιότητα της προόδου, οφείλουμε να συμβάλλουμε στη διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας “από τα κάτω”, μιας νέας συλλογικότητας με αρχές και αξίες, που θα κρατήσουν όρθια την τοπική κοινωνία και ζωντανή την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Μιας συλλογικότητας που θα υπηρετεί και θα εκφράζει το σύνολο της κοινωνίας.

Η “Νέα Συλλογικότητα” πρέπει να στηρίζεται από τους πολίτες που κατανοούν την ανάγκη ριζικών αλλαγών, από τους πολίτες που θίγονται από την κρίση και από την νέα γενιά που πρέπει να αποτελέσει την προωθητική της δύναμη. Νέα συλλογικότητα με περιεχόμενο, αρχές, αξίες και στόχους η οποία πρέπει να:

-διασφαλίζει τις δημοκρατικές διαδικασίες για ουσιαστικό διάλογο, την καταγραφή και την σύνθεση των διαφορετικών απόψεων και την διαμόρφωση ενός πλαισίου πολύμορφων κοινών δράσεων

-υποτάσσει τις προσωπικές φιλοδοξίες στο συλλογικό καλό και τις αξιοποιεί ως προωθητική δύναμη για την πρόοδο της κοινωνίας και του τόπου, ενώ θα ξεπερνά και θα απομονώνει τις προσωπικές στρατηγικές, όταν αυτές δρουν ενάντια στο σύνολο και την κοινωνία

-θεωρεί αυτονόητη την εντιμότητα, διεκδικεί και απαιτεί κοινωνική δικαιοσύνη και αξιοκρατία, απορρίπτει το ρουσφέτι και καταγγέλλει την κοινωνική αδικία και την αναξιοκρατία

-παλεύει και διεκδικεί για την ισονομία και την ισότητα των πολιτών

-υποστηρίζει και πρωταγωνιστεί σε κινήσεις κοινωνικής αλληλεγγύης, που λειτουργούν ανοιχτά και δημοκρατικά

-υλοποιεί και υποστηρίζει συλλογικές αναπτυξιακές καινοτομίες, παλεύει για ανατροπές, προς όφελος της κοινωνίας

-διεκδικεί, αγωνίζεται, πρωταγωνιστεί στις δίκαιες κοινωνικές διεκδικήσεις και στη λύση των προβλημάτων, υποστηρίζει και στηρίζει τους δίκαιους αγώνες των εργαζομένων, των συνταξιούχων και όλων των κοινωνικών ομάδων του καθημερινού μόχθου

-ανοίγει τον δρόμο στην νέα γενιά, η οποία πρέπει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικοδόμηση μιας καλύτερης και δικαιότερης κοινωνίας.

Μια “Νέα Συλλογικότητα”, που δεν αποκλείει κανέναν, δεν χωρίζει τους πολίτες, σύμφωνα με ιδεολογικές ή κομματικές τοποθετήσεις, αλλά είναι ανοιχτή σε όλους όσους θέλουν να συμμετέχουν και εμπνέονται από το όραμα μιας δίκαιης κοινωνίας. Μια συλλογικότητα που βασικές και δομικές της αρχές είναι η ισότητα, η ελευθερία, η αλληλεγγύη και η άμεση δημοκρατία. Αυτονόητα αποκλείονται ακραίες αντιδημοκρατικές απόψεις και συμπεριφορές και φυσικά ο ρατσισμός.

Σκοπός της “Νέας Συλλογικότητας” δεν μπορεί να είναι μόνο η κριτική και η καταγγελία των “κακώς πεπραγμένων του χθες”, αλλά ο πρωταγωνιστικός ρόλος στη διαμόρφωση και υλοποίηση ενός διεκδικητικού και αγωνιστικού πλαισίου παρέμβασης, προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και όλων των κοινωνικών ομάδων που την αποτελούν.

Ο κάθε πολίτης, ο καθένας από μας, ακολουθώντας τη φωνή της κοινής λογικής και του αυτονόητου, με τη συμμετοχή και δράση του γύρω από ένα ευρύ δημοκρατικό πλαίσιο, πρέπει και μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας “από τα κάτω”, που θα δώσει σημεία γραφής και θα παίξει ενεργό ρόλο στη δημιουργία των συνθηκών για ένα καλύτερο αύριο.-