ΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ι. ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ – Ιδρυτού του Αρχαιολογικού Μουσείου Αλμυρού και της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού ΟΘΡΥΣ – έκδοση 10-10-2015

Γράφει η Χρυσούλα Δ. Κοντογεωργάκη – Τσαμανή

Η διετία 2015 – 2016 χαρακτηρίσθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού «πανηγυρική», και είναι αφιερωμένη σε τρία σημαντικά γεγονότα, τα οποία έχουν σημαδέψει την μέχρι σήμερα πορεία της. Το 2015 συμπληρώνονται 70 χρόνια από τον θάνατο του εμπνευσμένου ιδρυτού της Όθρυος Νικολάου Γιαννοπούλου, το 2016 συμπληρώνονται 150 χρόνια από τη γέννησή του και ταυτόχρονα 120 χρόνια από την ίδρυση της Φιλαρχαίου Εταιρείας.

Ο Νικόλαος Γιαννόπουλος γεννήθηκε το 1866 στη Δόλιανη της Ηπείρου αλλά σε ηλικία 9 ετών, το 1875, ήλθε με την οικογένειά του στον Αλμυρό, όπου τελείωσε το Ελληνικό Σχολείο. Διέθετε ένα ασίγαστο πάθος για την ιστορία και αρχαιολογία και αυτό τον οδήγησε να ασχοληθεί με την έρευνα και διάσωση των μνημείων του τόπου μας. Το έργο του είναι τεράστιο και πολύτιμο. Χρειάζονται τόμοι για να καλυφθεί ολόκληρο. Συνοπτικά όμως αναφέρoυμε εδώ, στον περιορισμένο, αλλά πάντα τόσο φιλόξενο χώρο του «Λαού του Αλμυρού», πως έχει δημοσιεύσει πάνω από 250 έργα αρχαιολογικού, ιστορικού και λαογραφικού περιεχομένου. Υπήρξε ο βασικός πυλώνας της ιδρύσεως της Φιλαρχαίου Εταιρείας, του Αρχαιολογικού Μουσείου Αλμυρού και της εκδόσεως του ΔΕΛΤΙΟΥ της Εταιρείας της ΟΘΡΥΟΣ.

Η καθημερινή προσωπική ζωή του όμως δεν υπήρξε εύκολη. Αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα, μοναξιάς και απομόνωσης από τον κοινωνικό του περίγυρο, ακόμη και απαξίωσης και φθόνου είτε από κάποιους των Αλμυριωτών, είτε από κάποιους «πνευματικούς» ανθρώπους της ευρύτερης περιοχής. Παρ’ όλον ότι αυτά συχνά τον γέμιζαν απογοήτευση και δίκαιη πικρία, δεν έπαυσε να αγωνίζεται με όλες του τις δυνάμεις, να εργάζεται ακάματα και ασταμάτητα γι’ αυτό που είχε θέσει ως «χρέος» και σκοπό της ζωής του. Δεν ήταν Αλμυριώτης αλλά εργάσθηκε για την περιοχή του Αλμυρού και την προέβαλε διεθνώς όσο κανείς ίσως Αλμυριώτης.

Το έργο και η προσφορά του είχαν αναγνωρισθεί από τους συγχρόνους του διακεκριμένους αρχαιολόγους, ιστορικούς και μελετητές, αλλά και από τα μεγαλύτερα πνευματικά ιδρύματα της εποχής του, μεταξύ των οποίων την Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία Αθηνών, την Εταιρεία Βυζαντινών Σπουδών, την Ιστορική Και Εθνολογική Εταιρεία Της Ελλάδος, το εν Βερολίνω Αυτοκρατορικόν Γερμανικόν Αρχαιολογικόν Ινστιτούτον και την εν Αθήναις Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία των Θεσσαλών. Ο Ν. Ι. Γιαννόπουλος είχε εκλεγεί τιμητικά μέλος στα ιδρύματα αυτά και έχουμε σήμερα τη χαρά να δημοσιεύουμε τρείς από τις τιμητικές διακρίσεις του.

Η πρώτη διάκριση του απονεμήθηκε τον Μάρτιο του 1895 από τη Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία:

Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία

Υπό την προστασίαν της Α. Μ. της Βασιλίσσης.

Αριθμ. 15, Αθήνησιν 20 Μαρτίου 1895

Αξιότιμε Κύριε,

Ευχαρίστως αγγέλομεν υμίν ότι εν τη Γενική Συνελεύσει της 19^ης υπερμεσούντος μηνός εξελέγητε μέλος αντεπιστέλλον, εφ’ ω και αποστέλλομεν υμίν συνημμένως τα επίσημα γράμματα.

Πεποίθαμεν, ότι διά της υμετέρας πολυτίμου συνδρομής μεγάλως θέλετε συντελέσει υπέρ της προόδου της ημετέρας Εταιρείας ης κύριος σκοπός εστιν η εν τω κέντρω του ελληνισμού ίδρυσις Μουσείου της Χριστιανικής Αρχαιολογίας και τέχνης.

Δέξασθε, αξιότιμε κύριε, την διαβεβαίωσιν της εξαιρέτου προς υμάς υπολήψεως.

Ο πρόεδρος

(Τ.Σ.) Αρ. Παπούδωφ

Ο γραμματεύς

Κ. Δ. Κάπραλος

Τω Κω Νικολάω Γιαννοπούλω

Τον Ιούνιο του ιδίου έτους, του 1895, τιμήθηκε από την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος:

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ τη 14 Ιουνίου 1895

Ἀξιότιμε Κύριε,

Ἄσμενοι ἀγγέλομεν ὑμῖν ὅτι ἀποφάσει τοῦ Συμβουλίου τῆς καθ’ ἡμάς Ἑταιρείας ἐξελέχθητε ὁμοφώνως τακτικὸς αὐτῆς ἑταῖρος.

Συγχαίροντες Ὑμῖν ἐπὶ τούτῳ ἀποστέλλομεν συνημμένον τῇ παρούσῃ τὸ προσῆκον δίπλωμα μετὰ τοῦ Καταστατικοῦ τῆς Ἑταιρείας, πεποιθότες ὅτι θέλετε ἀποδεχθῇ τὴν γενομένην ἐκλογὴν ὑμῶν καὶ συντελέσῃ τὸ ὑφ’ ὑμῶν εἰς προαγωγὴν τοῦ ἔργου τῆς Ἑταιρείας.

Διατελοῦμεν μεθ’ ὑπολήψεως

Ὁ πρόεδρος

Ι. Ν. ΜΠΟΤΑΣΗΣ (Τ.Σ.)

Ο Γραμματεὺς

Α. ΜΗΛΙΑΡΑΚΗΣ

Πρὸς τὸν κ. Ν. Ι. Γιαννόπουλον εἰς Ἁλμυρόν.

Το 1903 έλαβε διάκριση από το Αυτοκρατορικό Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο:

KAISERLICH DEUTSHES ARCHÄOLOGISCHES INSTITUT

(Αυτοκρατορικό Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο)

Αθήναι τη 26 Μαΐου 1903

Αξιότιμε Κύριε Γιαννόπουλε,

Η Γενική Διεύθυνσις του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου απεφάσισεν να ονομάση υμάς αντεπιστέλλον μέλος του Ινστιτούτου διά την πολύτιμον υποστήριξιν ην παρήξατε εις διαφόρους λογίους Γερμανούς. Ἐν ή περιπτώσει είσθε ευδιάθετος να αποδεχθήτε τον διορισμόν τούτον, παρακαλώ υμάς όπως ευαρεστούμενοι ανακοινώσητε υμίν το τοιούτον. Ελπίζω δε κατά μήνα Αύγουστον του έτους τούτου να έλθω ο ίδιος εις την Θεσσαλίαν ότε θα ευχαριστηθώ πολύ να γνωρίσω υμάς και προσωπικώς εν Αλμυρώ.

Μετ’ εξαιρέτου υπολήψεως

Γουλιέλμος Δέρπφελντ

Διασώζεται σήμερα ένας μεγάλος αριθμός επιστολών, ανεκτίμητης αξίας, με βάση τις οποίες αντλούμε πολλές πληροφορίες για τη ζωή, το έργο και την προσφορά του στην ιστορία της περιοχής μας.

Τις περισσότερες από τις επιστολές έχει συγκεντρώσει σε αντίγραφα η σύγχρονη Φιλάρχαιος Εταιρεία, και από αυτόν τον θησαυρό δημοσιεύονται οι τρείς ανωτέρω.

Εορτάζοντας το έτος Γιαννοπούλου, η Φιλάρχαιος διοργανώνει Ημερίδα αφιερωμένη στη μνήμη του, στις 25 Νοεμβρίου 2015, στην οποία θα λάβουν μέρος διακεκριμένοι επιστήμονες που θα αναφερθούν στο πολυσήμαντο έργο του.

Περισσότερες πληροφορίες και το αναλυτικό πρόγραμμα της Ημερίδας θα ανακοινωθούν σε επόμενα δημοσιεύματα.

Αλμυρός, 8/10/2015

Χ. Κ.