Άρθρο των Μαθητών- Πρέσβεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του ΓΕΛ Αλμυρού για το έργο του Ε.Κ. στην καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας

Το έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας

Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές μορφές παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αναγνωρίζοντας τη σημασία της προστασίας των θυμάτων και της πρόληψης της βίας, έχει αναλάβει διαχρονικά πρωτοβουλίες με στόχο τη θωράκιση των νομικών και κοινωνικών πλαισίων κατά της ενδοοικογενειακής βίας.

Από το 2011 και μετά, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει συστηματικά προωθήσει την ενσωμάτωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, η οποία αποτελεί το πρώτο νομικά δεσμευτικό ευρωπαϊκό πλαίσιο για την πρόληψη και καταστολή της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Μέσω ψηφισμάτων και οδηγιών, το Κοινοβούλιο ζητά από τα κράτη- μέλη να εφαρμόζουν ολοκληρωμένα μέτρα προστασίας των θυμάτων, να παρέχουν κατάλληλες υπηρεσίες υποστήριξης, όπως ξενώνες και γραμμές βοήθειας, και να ενισχύουν την εκπαίδευση των επαγγελματιών που εμπλέκονται σε υποθέσεις βίας.

Σημαντική ήταν η υιοθέτηση της Οδηγίας 2012/29/ΕΕ, η οποία καθιερώνει ελάχιστα πρότυπα για τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία των θυμάτων εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας. Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προχώρησε στην ενίσχυση αυτών των μέτρων με νέες οδηγίες και εκθέσεις που στοχεύουν στην καλύτερη καταγραφή των περιστατικών, στη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών και στην αύξηση της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας.

Μέσα από συνεχή νομοθετική και κοινωνική δράση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιβεβαιώνει τη δέσμευσή του για μία Ευρώπη όπου η βία στην οικογένεια δεν θα είναι ανεκτή και κάθε θύμα θα βρίσκει προστασία και υποστήριξη. Ορόσημο προς την παραπάνω κατεύθυνση αποτέλεσε η έκκριση της Οδηγίας 2024/1385.

Η Οδηγία 2024/1385, που υιοθετήθηκε στις 14 Μαΐου 2024, θέτει για πρώτη φορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Μεταξύ των βασικών στοιχείων που περιλαμβάνει είναι η καθιέρωση ενιαίων ορισμών για τη βία κατά των γυναικών και την ενδοοικογενειακή βία, η ποινικοποίηση συγκεκριμένων εγκληματικών συμπεριφορών, η πλήρης προστασία και υποστήριξη των θυμάτων, και η μέριμνα για παιδιά που είναι θύματα ή μάρτυρες τέτοιας βίας. Επίσης, η οδηγία ενισχύει μέτρα πρόληψης και τη συνεργασία μεταξύ αρμόδιων φορέων, ενώ προβλέπει συστηματική συλλογή δεδομένων και έρευνα για την αποτελεσματικότητα των πολιτικών.

Η εφαρμογή της οδηγίας διασφαλίζει ότι τα κράτη-μέλη θα προσαρμόσουν την εθνική τους νομοθεσία ώστε να καλύπτονται όλες οι υποχρεώσεις της, από την ποινικοποίηση και τη δικαστική προστασία έως τις υποδομές υποστήριξης των θυμάτων και την εκπαίδευση επαγγελματιών που εμπλέκονται στην πρόληψη και καταπολέμηση της βίας. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα στα κράτη-μέλη να υιοθετήσουν αυστηρότερα μέτρα για την πλήρη προστασία των θυμάτων.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την έγκριση της Οδηγίας 2024/1385, επιβεβαιώνει με τον πιο θεσμικό τρόπο ότι η βία κατά των γυναικών και η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ιδιωτικά ζητήματα, αλλά παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων που απαιτούν συλλογική, ευρωπαϊκή αντιμετώπιση. Η νέα Οδηγία παρέχει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που διευρύνει το πεδίο των ποινικών αδικημάτων ώστε να καλύπτει σύγχρονες μορφές βίας, θέτει στο επίκεντρο τη στήριξη και προστασία των θυμάτων με σεβασμό στην αξιοπρέπεια και την ιδιωτικότητα, και ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν συνεκτικές πολιτικές, να συνεργάζονται με τους αρμόδιους φορείς και να διασφαλίζουν πόρους και υποδομές για την πρόληψη και τη φροντίδα των θυμάτων.

Η σημασία της Οδηγίας γίνεται ακόμα πιο εμφανής στην περίπτωση των παιδιών, καθώς προβλέπει ασφαλή και κατάλληλη θεώρηση και φροντίδα για τα παιδιά που είναι θύματα ή μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας. Παράλληλα, η οδηγία απαιτεί την ανάπτυξη και εφαρμογή εθνικών σχεδίων δράσης, την εκπαίδευση των επαγγελματιών, τη συνεργασία δικαστικών, κοινωνικών υπηρεσιών και μη κυβερνητικών οργανώσεων, και την διαφάνεια μέσω συστηματικής συλλογής και δημοσίευσης στατιστικών στοιχείων.

Στην ελληνική πραγματικότητα, η μεταφορά της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο αποτελεί πρόκληση, καθώς απαιτείται πλήρης ενσωμάτωση όλων των διατάξεων για την αποτελεσματική προστασία των θυμάτων, τη δημιουργία υποδομών στήριξης και την εκπαίδευση των επαγγελματιών. Η επιτυχία της οδηγίας εξαρτάται από την πολιτική βούληση, την επαρκή χρηματοδότηση και την κοινωνική ευαισθητοποίηση.

Η Ευρώπη, μέσω της Οδηγίας 2024/1385, αποδεικνύει ότι η καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα. Όπως δήλωσε η Ευρωβουλευτής Μαρία Παπαδοπούλου: «Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ιδιωτικό ζήτημα. Είναι κοινωνικό πρόβλημα που απαιτεί ενιαία δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στήριξη για κάθε θύμα». Η πλήρης εφαρμογή της Οδηγίας, η προστασία των θυμάτων, η πρόληψη και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας αποτελούν τα θεμέλια για μια Ευρώπη όπου η βία στην οικογένεια δεν θα είναι ανεκτή και κάθε πολίτης θα μπορεί να ζει με ασφάλεια, αξιοπρέπεια και ισότητα.