Περιοδικό Υγεία: Σύγχρονη πρόληψη και θεραπεία του καρκίνου του μαστού – Γράφει ο Βασίλειος Καλλές

Γιατί είναι σημαντική η πρόληψη στον καρκίνο του μαστού;

Ο καρκίνος του μαστού σήμερα είναι η συχνότερη μορφή κακοήθειας στο γυναικείο φύλο. Είναι τόσο συχνός που σχεδόν 1 στις 10 γυναίκες θα νοσήσει στη διάρκεια της ζωής της. Ο προληπτικός έλεγχος των μαστών έτσι έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς μπορεί να ανιχνεύσει τη νόσο σε πολύ αρχικό, σε πρώιμο όπως λέμε, στάδιο.

Η ανίχνευση του καρκίνου στα πρώιμα στάδια έχει αφ’ ενός πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχούς αντιμετώπισης, αφ’ ετέρου τις περισσότερες φορές μπορούμε να εφαρμόσουμε συντηρητικές χειρουργικές επεμβάσεις διατηρώντας τον μαστό, και να αποφύγουμε πρόσθετες θεραπείες που επιβαρύνουν τον οργανισμό, όπως η χημειοθεραπεία. Έτσι το όφελος από τον προληπτικό έλεγχο δεν αφορά μόνο το ογκολογικό αποτέλεσμα και την δυνατότητα πλήρους ίασης από τη νόσο, αλλά αφορά και την ποιότητα ζωής των γυναικών που την εμφανίζουν.

Ποιες είναι οι προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού;

Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού έχει δυο βασικούς πυλώνες. Ο πρώτος είναι ο απεικονιστικός έλεγχος με κύριο μέσο ελέγχου την Ψηφιακή Μαστογραφία και συμπληρωματικά το υπερηχογράφημα μαστών, και ο δεύτερος είναι η κλινική εξέταση – δηλαδή η ψηλάφηση – και η συνεκτίμηση των αποτελεσμάτων των απεικονιστικών εξετάσεων σε σχέση με τα κλινικά ευρήματα και το ιστορικό της γυναίκας.

Πότε κάνουμε Μαστογραφία και Υπερηχογράφημα μαστών;

Η Ψηφιακή Μαστογραφία είναι λοιπόν το βασικό μέσο προληπτικού ελέγχου, και θα πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 40 ετών, και να επαναλαμβάνεται ανά έτος. Στις γυναίκες με πυκνούς μαστούς τον απεικονιστικό έλεγχο συμπληρώνει όπως είπαμε το υπερηχογράφημα μαστών, με το οποίο έχουμε τη δυνατότητα να διευκρινίσουμε τα ευρήματα της μαστογραφίας και να πάρουμε επιπρόσθετες πληροφορίες για τη δομή του μαστού.

Γιατί είναι σημαντική η εξέταση από κλινικό ιατρό;

Με την εφαρμογή του απεικονιστικού ελέγχου και της κλινικής εκτίμησης μεγιστοποιούμε την πιθανότητα να διαγνώσουμε σε πρώιμο στάδιο ένα νεόπλασμα του μαστού ή να ανιχνεύσουμε κάποια προκαρκινική όπως λέμε αλλοίωση που μπορεί να έχει τη δυναμική να εξελιχθεί σε κάτι, επιτυγχάνοντας το στόχο που δεν είναι άλλος από την έγκαιρη διάγνωση και εν τέλει την επιτυχή θεραπεία. Στις γυναίκες βέβαια με ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, σε γυναίκες με σημαντικούς παράγοντες κινδύνου από το ατομικό τους ιστορικό και σε γυναίκες που έχουν γνωστή γενετική προδιάθεση για ανάπτυξη κακοήθειας στο μαστό, το πλάνο του προληπτικού ελέγχου εξατομικεύεται και καταρτίζεται συγκεκριμένα για την κάθε γυναίκα σε συνεργασία με τον Ακτινοδιαγνώστη Μαστού.

Πως γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του μαστού;

Η υποψία ύπαρξης κακοήθειας αξιολογείται από τον Ακτινολόγο και το Χειρουργό Μαστού με βάση τις απεικονιστικές εξετάσεις και την κλινική εξέταση, και για κάθε εύρημα που κρίνουμε πως είναι ύποπτο για κακοήθεια χρειάζεται να πραγματοποιήσουμε μια βιοψία. Στη σημερινή εποχή, οι βιοψίες στο μαστό γίνονται με ελάχιστα επεμβατικά μέσα, δηλαδή χωρίς χειρουργείο, χρησιμοποιώντας ως καθοδήγηση απεικονιστικές μεθόδους όπως το υπερηχογράφημα και η μαστογραφία, και χρησιμοποιώντας τεχνικές που δεν απαιτούν νοσηλεία, και γίνονται με τοπική αναισθησία. Έτσι, αφ’ ενός έχουμε ακριβή διάγνωση και στην περίπτωση που απαιτείται χειρουργική επέμβαση γνωρίζουμε ακριβώς τι αντιμετωπίζουμε, ενώ αντίστοιχα σε περίπτωση που διαγνωσθεί κάποια πάθηση που δεν χρήζει επεμβατικής αντιμετώπισης, η ασθενής έχει γλιτώσει στην ουσία μια άσκοπη χειρουργική επέμβαση.

Τι όπλα διαθέτουμε σήμερα για την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού;

Η αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού τη σημερινή εποχή είναι εξατομικευμένη και πολυπαραγοντική. Εξατομικευμένη γιατί πλέον διαθέτουμε διαγνωστικές μεθόδους που μπορούν να αναλύσουν σε επίπεδο γονιδιώματος έναν όγκο και να βρούμε ποια θεραπεία ταιριάζει καλύτερα σε κάθε ασθενή. Και πολυπαραγοντική διότι για την επιτυχή αντιμετώπιση της νόσου μπορεί να χρειαστούν, εκτός από τη χειρουργική επέμβαση, και άλλες συμπληρωματικές – επικουρικές όπως λέμε – θεραπείες, όπως οι ακτινοβολίες και η χημειοθεραπεία, που συνήθως χορηγούνται για να μειώσουμε τα ποσοστά υποτροπής. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι οι αποφάσεις για τις θεραπείες που θα ακολουθήσει μια ασθενής και η σειρά με την οποία θα γίνουν λαμβάνονται μέσα από συζήτηση στο ογκολογικό συμβούλιο, στο οποίο συμμετέχουν πέραν του χειρουργού μαστού, όλες οι ειδικότητες που εμπλέκονται στην διάγνωση και αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο του μαστού. Μάλιστα, πρόσφατες μελέτες αναδεικνύουν ότι γυναίκες που αντιμετωπίζονται σε οργανωμένες κλινικές μαστού – όπως η Κλινική Μαστού του Mediterraneo Hospital της οποίας ηγούμαι ως επιστημονικός υπεύθυνος – που διαθέτουν και πλήρη υλικοτεχνική υποδομή αλλά και οργανωμένο ογκολογικό συμβούλιο με τη συμμετοχή όλων των απαραίτητων ειδικοτήτων, έχουν καλύτερα ογκολογικά αποτελέσματα.

Ποιο είναι το τελικό μήνυμα για τον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού;

Φέτος τον Οκτώβριο, τον μήνα που παραδοσιακά είναι αφιερωμένος στην πρόληψη και την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τον καρκίνο του μαστού, να είναι η αρχή, για κάθε γυναίκα, ενεργού συμμετοχής στα προγράμματα προληπτικού ελέγχου. ΜΑΖΙ μπορούμε να αντιμετωπίσουμε και να νικήσουμε τη νόσο!