Έντεκα νέες ανεμογεννήτριες στην Όθρυ – Αιολικά σε περιοχή natura

Αιολικά σε περιοχή natura “Βουνά Γκούρας

και Φαράγγι Παλαιοκερασιάς” και στα Προσήλια

Ερωτήματα για απειλές εξάλειψης ειδών της ορνιθοπανίδας, αλλαγές του υδροφόρου ορίζοντα, ανησυχίες για τα μελίσσια και τη μείωση βοσκότοπων

Τη Δευτέρα 13/3 (και σε περίπτωση μη απαρτίας την Τρίτη 13/3) έρχεται στην επιτροπή διαβούλευσης το αίτημα γνωμοδότησης για 11 νέες ανεμογεννήτριες στην Όθρυ.

Για τη σύνταξη του ρεπορτάζ και της εκπομπής μας Laos online (που μπορείτε να παρακολουθήσετε στο παρακάτω “παράθυρο”) επικοινωνήσαμε με πολλούς φορείς στον Αλμυρό, τη Μαγνησία και την κεντρική διοίκηση. Κάποιοι από αυτούς θέλουν να αναφερθούν και κάποιοι όχι.

Επιπλέον επισκεφθήκαμε με τον κ. Κωνσταντίνο Γιαννίτση, πρόεδρο του Εξωραϊστικού – Πολιτιστικού Συλλόγου Κωφών «ο Στέφανος Κομμητάς» την Όθρυ μας και κινηματογραφήσαμε τις περισσότερες κορυφές που πρόκειται να τοποθετηθούν οι ανεμογεννήτριες (απ’ όπου και οι φωτογραφίες). Το Σάββατο στις 19:00 συνδεθείτε στη σελίδα μας e-almyros.gr ή στη σελίδα μας στο facebook «Λαός της Μαγνησίας» για να δείτε τα σημεία τοποθέτησης και όσα μοιράστηκε μαζί μας ο κ. Γιαννίτσης.

Οι θέσεις

Το υπό μελέτη έργο αποτελείται από τρία γήπεδα τοποθέτησης των ανεμογεννητριών με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 34,8MW. Το έργο θα εκμεταλλεύεται το υψηλό αιολικό δυναμικό σε ορεινή περιοχή των Δ.Ε. Ανάβρας και Αλμυρού με την εγκατάσταση 11 ανεμογεννητριών (Α/Γ), εκ των οποίων οι 8 θα είναι ισχύος 3 MW και οι υπόλοιπες 3 θα είναι ισχύος 3,6 MW. Το ύψος του πυλώνα θα είναι 91m και η διάμετρος των πτερυγίων ίση με 117 m. Η σύνδεση του πάρκου πρόκειται να γίνει με γειτονικό και θα καταλήγει στην γραμμή υψηλής τάσης από Λάρισα προς το Νότο. Πιο συγκεκριμένα το ΑΣΠΗΕ πρόκειται να κατασκευαστεί ανατολικά του οικισμού της Ανάβρας στον ορεινό όγκο της Όθρυος στις θέσεις Κοτρώνι, Διχάλα, Ξεροβούνι (Προσήλια), Μεσοβούνι, Κακόγρικο των Δ.Ε. Ανάβρας και Αλμυρού. Τα γήπεδα εγκατάστασης χωροθετούνται εντός των ορίων των Δ.Ε. Ανάβρας και Αλμυρού και πιο συγκεκριμένα εντός των Κοινοτήτων Ανάβρας και Κωφών.

Στη σελίδα 40 του αιτήματος των κατασκευαστών αναφέρεται ότι ο προτεινόμενος Αιολικός Σταθμός Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας βρίσκεται εντός προστατευόμενης περιοχής Ζ.Ε.Π. του Δικτύου Natura 2000 και πιο συγκεκριμένα εντός της Ζώνης Ειδικής Προστασίας ‘Όρος Όθρυς, Βουνά Γκούρας και Φαράγγι Παλαιοκερασιάς’ (GR1430006). Επιπλέον, μέρος του έργου είναι μόλις 2.900 μέτρα Δυτικά από το Καταφύγιο Άγριας Ζωής της Ανάβρας.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι από την έρευνά μας θα ακολουθήσουν και άλλες αιτήσεις γνωμοδότησης για ανεμογεννήτριες στον Δήμο Αλμυρού.

Τα ερωτήματα

• Οι νέοι δρόμοι επηρεάζουν τον υδροφόρο ορίζοντα;

Οι κάτοικοι των περιοχών μιλούν για πηγές με διαπιστωμένα υψηλής ποιότητας νερό που όμως ανησυχούν όπως λένε ότι «τα φουρνέλα που θα χρησιμοποιηθούν για να ανοίξουν τους δρόμους και οι ευρύτερες εργασίες, θα αλλάξουν τον δρόμο του νερού, με έναν τρόπο που θα αλλάξει γενικότερα την περιοχή».

• Η ευκολότερη πρόσβαση στα απροσπέλαστα μέχρι σήμερα σημεία της οροσειράς θα δημιουργήσει μια ανεξέλεγκτη κατάσταση απειλής των αυτοφυών αρωματικών φυτών, του κυνηγιού και της λαθο-υλοτομίας;
• Επηρεάζονται τα μελίσια;

Ειδικοί, μας ενημέρωσαν ότι γίνονται μελέτες σχετικά, αλλά από τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν επηρεάζονται όσα είναι έως 1,5 χλμ μακρυά από τις ανεμογεννήτριες.

• Μειώνονται οι βοσκότοποι; (μόνο από το χωριό των Κωφών υπάρχουν 29 κτηνοτροφικές μονάδες, «29 δικαιώματα»).
• Απειλείται η ορνιθοπανίδα;
• Ιδιοκτήτες των Προσηλίων  περιγράφουν ότι αναλόγως των καιρικών συνθηκών, θόρυβος, βοή, φτάνει από τις ανεμογεννήτριες της Ανάβρας στα σπίτια στα Προσήλια…

Η απειλή της ορνιθοπανίδας

Η πρώτη απειλή της ορνιθοπανίδας, βεβαίως είναι ο άνθρωπος. Στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας αναφέρεται σχετικά για την αναφερόμενη περιοχή:

Είναι σημαντική περιοχή κυρίως για αναπαραγόμενα αρπακτικά πουλιά και είδη των φυλλοβόλων δασών. Τα ανοιχτά δρυοδάση δυτικά της περιοχής αποτελούν ενδιαιτήματα τροφοληψίας του Falco naumanni στο τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου. Στην περιοχή αναπαράγονταν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 τρία είδη γυπών (Gypaetus barbatus, Neophron percnopterus και Gyps fulvus).

Η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων έχει οδηγήσει σε εξαφάνιση τα τρία είδη γυπών που αναπαράγονταν στην περιοχή, ενώ αποτελεί κίνδυνο για την επιβίωση και άλλων πτωματοφάγων ειδών (Aquila chrysaetos κ.α.).

Το πυκνό οδικό δίκτυο δημιουργεί αυξημένους κινδύνους για την επιβίωση σπάνιων ειδών αρπακτικών. Η απομάκρυνση των γέρικων δέντρων για καυσόξυλα και οι αποψιλωτικές υλοτομίες απειλούν θέσεις φωλιάσματος αρπακτικών και άλλων ειδών πουλιών. Άλλες απειλές είναι η λαθροθηρία, οι πυρκαγιές και η εγκατάσταση αιολικών πάρκων στην περιοχή.

Σήμερα, στην  Όθρυ αναπαράγονται πολύ σημαντικά είδη αρπακτικών πουλιών όπως ο Χρυσαετός, το Χρυσογέρακο, ο Φιδαετός, ο Πετρίτης, ενώ μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000 στην περιοχή υπήρχε αναπαραγωγή Όρνιων, τα οποία (με τη διενέργεια κατάλληλων παρεμβάσεων, όπως δημιουργία ταΐστρας, επανεισαγωγή Όρνιων) είναι δυνατόν να εποικήσουν και πάλι την περιοχή, εφόσον υπάρχει σε εξέλιξη και Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τους γύπες που στοχεύει στην προστασία και τη βελτίωση της κατάστασής των πληθυσμών τους (ΦΕΚ με Αρ. Φύλλου 3663, 9/8/2021).

Από τα είδη που συναντώνται ακόμη στην περιοχή, επιλέξαμε να αναφέρουμε δυο από αυτά που βρίσκονται σε μικρότερους πληθυσμούς, με στοιχεία από τη μελέτη: Μπουρδάκη Ευστράτιου (με επιστημονική επιμέλεια της  Έλενας Χατζηχαραλάμπους), για να τονίσουμε την ανάγκη προστασίας τους, ενώ σας μεταφέρουμε και τη συνοπτική γενική αξιολόγηση:

Συνοπτική αξιολόγηση
Η έρευνα πεδίου και η συγκέντρωση όλων των διαθέσιμων αξιόπιστων δεδομένων,
επιβεβαίωσε την μεγάλη σημασία του Όρους Όθρη για την ορνιθοπανίδα.
Η διεθνής σημασία της περιοχής μελέτης οφείλεται στην παρουσία σημαντικού
πληθυσμού του Χρυσογέρακου, ενώ έως την προηγούμενη δεκαετία στην περιοχή
αναπαράγονταν το Όρνιο και ο Ασπροπάρης και υπήρχαν καταγραφές Γυπαετού.
Τέλος σε εθνικό επίπεδο η περιοχή διατηρεί σημαντικό πληθυσμό (>1% του εθνικού
πληθυσμού) των ειδών Μαυροπελαργός (Ciconia nigra), Φιδαετός (Circaetus
gallicus), Χρυσαετός (Aquila chrysaetos), Σπιζαετός (Hieraaetus fasciatus) Πετρίτης
(Falco peregrinus) και Μεσοτσικλητάρα (Denrdocopos medius).
Εκτός από τα ανωτέρω είδη υπάρχουν ενδείξεις ότι η περιοχή διατηρεί αξιόλογο
πληθυσμό Σαϊνιών (Accipiter brevipes), ενώ στο τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου
(τέλη Αυγούστου) στα δυτικά όρια της περιοχής μελέτης καθώς και σε όλα τα
δρυοδάση περιφερειακά του κάμπου της Φυλιαδώνας και της Ξυνιάδας, τρέφονται
και κουρνιάζουν σημαντικοί πληθυσμοί του παγκοσμίως απειλούμενου είδους
Κιρκινέζι.

Περιγραφή κρίσιμων ενδιαιτημάτων των ειδών χαρακτηρισμού και οριοθέτησης

Μαυροπελαργός (Ciconia nigra)
Ο πληθυσμός του Μαυροπελαργού στη χώρα μας εκτιμάται σε 90-130 ζευγάρια σύμφωνα με προσωπικά αδημοσίευτα δεδομένα και αδημοσίευτα δεδομένα της ΕΟΕ, (Ποϊραζίδης και Κακαλής προσ. επικ). Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός του είδους στην περιοχή μελέτης είναι 2-3 ζευγάρια.
Καταγράφηκε στα ρέματα Κακκόρεμα, Μαυρομμάτη και Δριστελόρεμα, ενώ ενδέχεται να φωλιάζει και στην κοιλάδα του Θανασορέματος νοτιοανατολικά του Νεοχωρίου.
Φωλιάζει σε ψηλά δένδρα ή βράχια, ενώ τρέφεται σε γειτονικά ρέματα, ποτάμια και υγροτόπους. Τρέφεται με ψάρια, αμφίβια, μικρά σπονδυλόζωα και ασπόνδυλα.

Χρυσογέρακο (Falco biarmicus)
Καθεστώς παρουσίας – πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Χρυσογέρακου στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε 36-55 ζευγάρια (BirdLife International 2004).

Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός του είδους στην περιοχή μελέτης εκτιμάται σε 4 περίπου ζευγάρια (δεν αναφέρουμε ακριβώς τα σημεία αφού η δημοσιοποίησή τους είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε κλοπή νεοσσών ή αυγών, δεδομένου ότι η φύλαξη των φωλιών τους είναι ανύπαρκτη στην Ελλάδα). Το Χρυσογέρακο φωλιάζει σε ορθοπλαγιές και κυνηγάει στις γύρω ανοιχτές ξηρές λιβαδικές, στεπικές, φρυγανικές περιοχές και το χειμώνα σε καλλιέργειες και υγροτοπικές εκτάσεις. Τρέφεται με μικρά ως μεσαίου μεγέθους πουλιά, αλλά και μικρά θηλαστικά, ερπετά και μεγάλα έντομα (Tucker and Heath 1994).
Σπιζαετός (Hieraaetus fasciatus)
Καθεστώς παρουσίας – πληθυσμός. Ο πληθυσμός του Σπιζαετού στη χώρα μας έχει εκτιμηθεί σε 85-105 ζευγάρια (BirdLife International 2004). Στην περιοχή μελέτης καταγράφηκε μία φωλιά του είδους στην κοιλάδα του Σαπουνορέματος και εκτιμάται ότι αναπαράγεται 1 ζευγάρι Σπιζαετών. Κυνηγάει στα πιο πολλά είδη βιοτόπου εκτός του κλειστού δάσους. Τρέφεται με μεσαίου μεγέθους θηλαστικά και πουλιά και σπανιότερα με ερπετά.