Κυριακή της Ορθοδοξίας – Κήρυγμα του Αρχιμ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑΝΝΙΟΥ

«Ον έγραψε Μωυσής εν τω νόμω και οι Προφήται, ευρήκαμεν Ιησούν… τον από Ναζαρέτ» (Ιωάν. α΄ 46).

Διπλή πρόσκληση απευθύνει σήμερα ο Ιησούς. Η πρώτη είναι άμεση. Η δεύτερη είναι έμμεση. Κι  όμως και οι δυο προσκλήσεις όχι μόνο βρίσκουν θετική ανταπόκριση αλλά και καταλήγουν σε διπλή θαυμαστή ομολογία. Ο Ιησούς παρουσιάζεται γνώστης του χαρακτήρα και της προσωπικότητας των ανθρώπων που προσκαλεί επιβεβαιώνοντας το της Αποκάλυψης: «ότι εγώ ειμί ο ερευνών νεφρούς και καρδίας» (Αποκ. β΄ 23). Δηλαδή ότι γνωρίζει τι κρύβει ο νους και η καρδιά του ανθρώπου.

Αυτή η υπερφυσική γνώση του Ιησού επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια όχι μόνο με την αποδοχή της πρόσκλησης, αλλά και με τη θαυμαστή διπλή ομολογία. Ο πρώτος, ο Φίλιππος, σαν άλλος Αρχιμήδης ομολογεί με ενθουσιασμό το «Ευρήκαμεν». Όμως η ανακάλυψη του Φιλίππου υπερτερεί εκείνης του Αρχιμήδους γιατί δεν πρόκειται για τη λύση μιας μαθηματικής πράξης, αλλά για την εύρεση του Λυτρωτή και η οποία μάλιστα είναι ανακάλυψη πολλών και όχι μόνο ενός προσώπου.

Ο Φίλιππος, μελετητής των Γραφών και περιλαμβανόμενος μεταξύ εκείνων που περίμεναν τον Μεσσία αναγνώρισε, μέσα από την πρόσκληση «ακολούθει μοι», ότι στ’ αλήθεια ανακάλυψε και βρήκε Αυτόν που περίμενε, τον Μεσσία. Η χαρά του είναι μεγάλη, για τούτο και θέλει να την μοιραστεί με τον φίλο του τον Ναθαναήλ, αφού ξέρει ότι η σωτηρία είναι δώρο του Θεού για όλους τους ανθρώπους. Για τούτο βέβαιος πια και χωρίς κανένα δισταγμό ψάχνει και βρίσκει τον φίλο του τον Ναθαναήλ και του  λέει. «Αυτόν που προανάγγειλε ο Μωυσής στο νόμο και οι προφήτες, τον βρήκαμε• είναι ο Ιησούς, ο γιος του Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ».

Η ομολογία του Φίλιππου είναι σημαντική γιατί εκφράζει απόλυτη βεβαιότητα και σαν προϊόν προσωπικής εμπειρίας την υπερασπίζεται με σθένος. Στην ερώτηση του Ναθαναήλ «Μπορεί από τη Ναζαρέτ να βγει κάτι καλό;» ο Φίλιππος απαντά: «Έλα και δες μόνος σου». Όταν η πίστη είναι βίωμα προσωπικό τότε όχι μόνο δεν είναι αρνητική στις αντιρρήσεις, αλλά και επιχειρηματολογεί αντιπροτείνοντας λύσεις. «Το έρχου και ίδε» δεν είναι μόνο καρπός εμπειρίας, αλλά και έκφραση απόλυτης βεβαιότητας. Έχει ακόμα σαν θεμέλιο τον Ιησού, στο πρόσωπο του οποίου εκπληρώθηκαν οι υποσχέσεις του Θεού και επαληθεύτηκαν όλες οι προφητείες.

Η πίστη μας σαν διδασκαλία προς τα έξω, τότε μόνο έχει αποτέλεσμα όταν ξεκινά από μέσα μας σαν  βεβαιότητα. Αν εμείς έχουμε επιφυλάξεις τότε πως θα πείσουμε τους άλλους. Θα πρέπει, λοιπόν, η πίστη μας να είναι σταθερή και ακλόνητη και ιδιαίτερα να εκφράζεται σαν τρόπος καθημερινής ζωής. Όσο πιο καθαρή είναι η δική μας εικόνα που εκπέμπουμε προς τα έξω και η δική μας προσωπική πίστη και ζωή, ιδιαίτερα σε ώρες δοκιμασίας, τότε η πειστικότητα μας είναι καλύτερη και τα αποτελέσματα αρκούντως θετικά. Τούτο επιβεβαιώθηκε πολλές φορές δια μέσου των αιώνων ιδιαίτερα δε όταν η μαρτυρία της πίστεως επισφραγιζόταν με το μαρτύριο της ζωής.

Είναι καιρός, λοιπόν, σαν Χριστιανοί να επανέλθουμε στη γνησιότητα της πίστης στο πρόσωπο του Ιησού και που θα έχει την κατάληξη που είχε σήμερα η ομολογία του Ναθαναήλ «Ραββί συ ει ο υιός του Θεού». Μια ομολογία που μέσα από τους αιώνες βρήκε πολλούς μιμητές. Μια ομολογία που δοκίμασε εξευτελισμούς, μαστιγώσεις, δεσμά και φυλακίσεις. Κι όμως άντεξε. Δεν λύγισε μπροστά στο θάνατο. Κι αυτή η ομολογία, αυτή η πίστη δεν ήταν ούτε προσωπική, ούτε παροδική. Ήταν η πίστη της Εκκλησίας που είχε και έχει σαν θεμέλιο της την πίστη στην θεότητα του Ιησού. Οποιαδήποτε άλλη διδασκαλία απορρίπτεται σαν πλάνη, σαν αίρεση. Και η αίρεση νοθεύει την πίστη και προβάλλει περισσότερο προσωπικές ή εγωιστικές αντιλήψεις που βρίσκονται έξω από τα πλαίσια της Ορθοδόξου πίστεως.

Αυτή την πλάνη και αυτές τις αντιλήψεις που αλλοίωναν την πίστη και νόθευαν την χριστιανική ζωή τις απέρριψε η Εκκλησία. Ανάμεσα τους και την αίρεση της εικονομαχίας, η οποία συντάραξε την Εκκλησία περισσότερο από ένα αιώνα. Σ’ αυτή την περίοδο ιερές εικόνες και λείψανα Αγίων καταστράφηκαν, ενώ διώχθηκαν οι υπερασπιστές τους. Με την αναστήλωση των εικόνων στις 11 Μαρτίου 843 μ.Χ., έχουμε και αναστήλωση της κλονισμένης πίστεως.

Μέσα από τις εικόνες η Εκκλησία εκφράζει την ιστορική αλήθεια, ότι ο Ιησούς δεν είναι μόνο τέλειος Θεός, αλλά και τέλειος άνθρωπος. Με τη δημιουργία της εικόνος του Χριστού η Εκκλησία επιβεβαιώνει την ιστορικότητα του προσώπου του Χριστού. Άρνηση της αλήθειας αυτής οδηγεί και στην άρνηση της πραγματικής ενανθρώπισης και κατ’ επέκταση και της πραγματικής σωτηρίας.

Η Εκκλησία στη συνέχεια κατέστησε σαφές ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην προσκύνηση λατρείας που απονέμεται μόνο στο Θεό και της προσκύνησης τιμής, σεβασμού, που απονέμεται στους Αγίους και τις εικόνες τους. Προσκυνώντας δε μια εικόνα δεν προσκυνούμε το ξύλο ή το χρώμα ή γενικά το υλικό με το οποίο είναι κατασκευασμένες, αλλά προσκυνούμε, εκδηλώνουμε σεβασμό προς το πρόσωπο που εικονίζεται, έμμεσα δε η προσκύνηση μεταφέρεται στον Χριστό που υπήρξε και η αιτία της αγιότητας τους.

Παράλληλα με τις εικόνες απονέμεται τιμητική προσκύνηση και στα ιερά λείψανα των Αγίων οι οποίοι «και ζώντες πεπληρωμένοι ήσαν Πνεύματος Αγίου». Τα λείψανα των αγίων είναι «έμψυχα του Θεού σκηνώματα» και ως εκ τούτου πρέπει να τυγχάνουν της σχετικής τιμής. Τα ιερά λείψανα των Αγίων είναι πηγή χάριτος και ευεργεσιών. Είναι ακόμα μάρτυρες της ζωντανής παρουσίας του Θεού μέσω των οποίων διενεργούνται τα διάφορα θαύματα.

Αδελφοί μου, πολύ ή λίγο όλοι είμαστε γνώστες των πιο πάνω. Όμως, είμαστε μέτοχοι και συμμέτοχοι αυτών των αληθειών. Μπορούμε να ομολογήσουμε κι εμείς με τη βεβαιότητα του Φίλιππου ότι «ευρήκαμεν Ιησούν»; Μπορούμε ακόμα να αναγνωρίσουμε ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού, όπως τον αναγνώρισε και τον ομολόγησε ο Ναθαναήλ; Αν ναι, τότε σημαίνει ότι βρισκόμαστε στη σωστή πορεία που θα μας απαλλάξει από την πλάνη και θα μας οδηγήσει στη σωτηρία. Το «έρχου και ίδε» είναι ο καλύτερος τρόπος για να διαπιστώσουμε κι εμείς με τη δική μας προσωπική εμπειρία ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού, γεγονός που δε θα μας χαροποιήσει απλώς, αλλά και θα μας οδηγήσει στη σωτηρία. Αυτής της εμπειρίας και αυτής της σωτηρίας ας μας αξιώσει κι εμάς ο Κύριος. Αμήν.