Κρίνεται για τις ενέργειές της η Δημοτική Αρχή και εν μέσω ενεργειακής κρίσης – Γράφει η Ζωή Ράππου

90 Δήμοι έχουν αποδεχθεί την υποχρέωση μείωσης της ενεργειακής τους κατανάλωσης – Ο Αλμυρός; Γράφει η Ζωή Ράππου, επικεφαλής της Δ.Π. #ζωή_αλλάζουμε

Οι δυσμενείς εξελίξεις που προδιαγράφονται για την Ευρώπη στις τιμές της ενέργειας και των καταναλωτικών αγαθών δυστυχώς εισάγονται και στη χώρα μας με δυναμικό χαρακτήρα. Επειδή δεν θέλουμε να κάνουμε στείρα αντιπολίτευση, αλλά ερευνούμε, παρακολουθούμε και προτείνουμε… παραθέτω τα παρακάτω προς την ενημέρωση πολιτών και Δημοτικής Αρχής:

Έχουμε συμπληρώσει 12 μήνες από την έναρξη της χειρότερης ενεργειακής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών. Είναι μια τριπλή κρίση, γιατί βιώνουμε ταυτόχρονα ιλιγγιώδεις τιμές στο φυσικό αέριο, στην ηλεκτρική ενέργεια και στο πετρέλαιο. Και για αυτό το λόγο είναι πολύ πιο βαθιά και πολύ πιο δύσκολη στην αντιμετώπισή της. Επιδεινώνεται και οξύνεται δραματικά , εκτινάσσοντας τις τιμές ενέργειας σε πρωτόγνωρα επίπεδα. Η πολιτεία λαμβάνει συνεχώς μέτρα για την ουσιαστική στήριξη της κοινωνίας αντιδρώντας στην κλιμάκωσή της

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος εκπονήθηκε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης της κατάστασης αυτής με δυναμικά μέτρα και πολιτικές ανάλογα με τις εξελίξεις. Το σχέδιο είναι τέτοιο, έτσι ώστε με την κατάλληλη προσαρμογή του κάθε φορά να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας και στις προσδοκίες των πολιτών. Άλλωστε αυτό είναι το ζητούμενο.

Τρία αρμόδια υπουργεία, Εσωτερικών, Οικονομικών, Περιβάλλοντος & Ενέργειας παρουσίασαν στις 9/6/2022 μέτρα τα οποία εξειδικεύτηκαν σε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ – ΦΕΚ Β3424/02.07.2022 – τροποποίηση B3794/18.07.2022) εξοικονόμησης ενέργειας για το Δημόσιο, καθώς και κίνητρα και αντικίνητρα για την επίτευξη των στόχων μαζί με  τις συνέπειες σε περίπτωση που οι στόχοι αυτοί δεν επιτυγχάνονται.

Η ΚΥΑ , άλλωστε, έχει μία λογική κινήτρου. Στο άρθρο 7 περιγράφει την επιβράβευση της επίτευξης στόχου εξοικονόμησης ενέργειας. Οι φορείς του Δημοσίου οι οποίοι πρόκειται να επιτύχουν τους στόχους εξοικονόμησης ενέργειας με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών επιβραβεύονται μέσω ενίσχυσης του Προϋπολογισμού τους.

Το σχέδιο κινείται σε δύο άξονες: α) στη στήριξη της κοινωνίας σε οικονομικό επίπεδο για να μειωθεί το αποτύπωμα των αυξήσεων και β) στη διάσταση της εξοικονόμησης ενέργειας.

Βασικές δράσεις του προγράμματος

1. Προωθούνται άμεσα μέτρα με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης κατά 10% το επόμενο διάστημα, αλλά και μέσο – μακροπρόθεσμα μέτρα, με στόχο τη μείωση της τελικής ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας στο δημόσιο τομέα κατά 30% μέχρι το 2030.

2. Δημιουργείται ένα ψηφιακό σύστημα παρακολούθησης της κατανάλωσης ενέργειας στις εγκαταστάσεις του Δημοσίου μέσα από την  ηλεκτρονική πλατφόρμα, που ήδη λειτουργεί.

3. Θεσπίζονται κίνητρα αλλά και αντικίνητρα στους φορείς του Δημοσίου για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ενεργειακής εξοικονόμησης.

Για τα Κτίρια του Δημοσίου Τομέα

1. Οι δημόσιοι φορείς για το σύνολο των κτιρίων τους πρέπει να ορίσουν άμεσα ενεργειακό υπεύθυνο, κατά προτίμηση με ειδικότητα μηχανικού, με σκοπό τον ενεργειακό έλεγχο και την παρακολούθηση της λειτουργίας του συνόλου των δημόσιων και δημοτικών κτιρίων και εγκαταστάσεων.

Ο ενεργειακός υπεύθυνος του κτιρίου μπορεί να ορίσει σε κάθε χώρο έναν διοικητικό υπεύθυνο για κάθε κτίριο και για κάθε υποδομή που θα φεύγει τελευταίος και θα ελέγχει αν όλες οι συσκευές έχουν κλείσει. Οι οφειλόμενες ενέργειες που πρέπει να κάνει είναι να μεριμνά για το θέμα των κλιματιστικών, για τον ηλεκτροφωτισμό,  για τον αερισμό. Πρέπει να φροντίζει να προχωρούν ορισμένες βελτιώσεις για καλύτερη ενεργειακή απόδοση. Είναι μία υποχρέωση που προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία.

2. Συντήρηση των κλιματιστικών, των καυστήρων και των κεντρικών μονάδων στα κτίρια του δημοσίου καθώς και ρύθμιση των θερμοκρασιών λειτουργίας των συστημάτων αυτών για την ορθολογική χρήση τους.

3. Κάθε ένας που εργάζεται στο δημόσιο να φροντίζει ώστε να μη γίνεται άσκοπη χρήση ενέργειας στο χώρο εργασίας του. Με μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά όλων μας, συμβάλλουμε σε αυτή τη συλλογική προσπάθεια. Μια ακόμα απλή ενέργεια χωρίς κόστος, που κάποιες φορές παραβλέπεται, είναι η απενεργοποίηση των συστημάτων ψύξης/θέρμανσης σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.

4. Στην ίδια λογική, όταν τελειώνει το ωράριο εργασίας, κατά την αποχώρηση τους, θα πρέπει να μεριμνούν για το κλείσιμο των προσωπικών υπολογιστών, φώτων, συσκευών σε χώρους και ώρες που δεν χρησιμοποιούνται.

Κίνητρα και αντικίνητρα

1. Για όσο καιρό ένας δημόσιος φορέας δεν εφαρμόζει διοικητικά την ΚΥΑ περί εξοικονόμησης ενέργειας, δεν θα αξιολογούνται αιτήματα για ενισχύσεις από το τακτικό και ειδικό αποθεματικό και για πρόσθετη χρήση ταμειακών διαθεσίμων, τόσο για κάλυψη του πρόσθετου ενεργειακού κόστους όσο και για άλλες έκτακτες δαπάνες, μη αναγκαστικού χαρακτήρα. Πρακτικά αυτό θα συμβαίνει σε περιπτώσεις παράλειψης διορισμού διοικητικών και ενεργειακών υπευθύνων, αλλά και μη εκτέλεσης των καθηκόντων από τους διορισθέντες.

2. Για τους Δήμους η εξοικονόμηση ενέργειας, κατά 10%, αποτελεί δεσμευτικό στόχο ειδικά σε ό,τι αφορά στον οδοφωτισμό. Όπου ο στόχος δεν επιτυγχάνεται, το Κράτος δεν θα ενισχύσει οικονομικά τους Δήμους για τους λογαριασμούς ενέργειας στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, όπως έκανε στο πρώτο. Δεν μπορεί ο φορολογούμενος πολίτης να επιβαρύνεται για τις δαπάνες οδοφωτισμού που αφορούν στον Δημότη και είναι ανταποδοτικές -ειδικά με τις σημερινές, ακραίες τιμές ενέργειας- αν δεν υφίσταται μια επαρκής προσπάθεια εξοικονόμησης από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

3. Για όσες υπηρεσίες του Δημοσίου προβλέπεται μπόνους, θα προστεθεί ο στόχος να πετύχουν και εξοικονόμηση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος κατά 10% το τελευταίο τρίμηνο του έτους (συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό χρονικό διάστημα). Βασική προϋπόθεση σε σχέση με την στοχοθεσία θα είναι να μην υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες του φορέα, π.χ. λόγω διαφορετικών καιρικών συνθηκών κ.λπ.

4. Όσες υπηρεσίες πετύχουν 15% εξοικονόμηση στην κατανάλωση ενέργειας, δηλαδή 5% παραπάνω του στόχου, θα το δουν αυτό το επιπλέον 5% στον προϋπολογισμό τους, του επόμενου έτους.

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο συστηματοποίησης της προσπάθειας εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο αναπτύσσονται επιπρόσθετες δράσεις, που θα βοηθήσουν στην άμεση επίτευξη των στόχων μείωσης της κατανάλωσης.

Επιπλέον δράσεις

– Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση τόσο των ενεργειακών υπευθύνων ανά κτίριο όσο και των εργαζομένων.

– Ενεργειακός έλεγχος ανά κτίριο και εφαρμογή ειδικής μεθοδολογίας για τη βέλτιστη διαχείριση ενέργειας.

– Διαμόρφωση και εφαρμογή, πιλοτικά αρχικά, εξειδικευμένων διαδικασιών λειτουργίας ανά κτίριο.

– Έλεγχος κατανάλωσης σε πραγματικό χρόνο και υποστήριξη των ενεργειακών υπευθύνων στη διερεύνηση δυνατοτήτων μείωσης κόστους.

– Έλεγχος εφαρμογής των δράσεων μείωσης κόστους και συνεχής βελτίωση/προσαρμογή.

– Φυσικός αερισμός του κτιρίου κατά τη διάρκεια της νύχτας τους καλοκαιρινούς μήνες.

– Ανάλογης σημασίας για την εξοικονόμηση ενέργειας είναι η τοποθέτηση συστημάτων σκίασης που θα περιορίσουν την υπερβολική ζέστη το καλοκαίρι.

Σχετικά με τον οδοφωτισμό πόλεων στους κατά τόπους δήμους

Προτείνεται η βελτιστοποίηση του χρονοπρογραμματισμού του οδοφωτισμού και η περιορισμένη λειτουργία του καλλωπιστικού και του διακοσμητικού φωτισμού που μπορούν να μειώσουν την ενεργειακή κατανάλωση κατά 35 – 50%.

Σχετικά με τις εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης:

Στηρίζονται οι προσπάθειες για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των αντλιοστασίων. Για παράδειγμα με την τοποθέτηση inverter, δεδοµένου ότι το 1/3 περίπου των δαπανών τους οφείλεται στη λειτουργία αυτών των συστημάτων.

Στις 12/9/2022 άνοιξε και η πλατφόρμα για την έναρξη του φιλόδοξου προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ», για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος του δημόσιου τομέα. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ» ανέρχεται σε 640 εκατ. ευρώ και αποσκοπεί στην ενεργειακή αναβάθμιση 2.500.000 τ.μ. κτιρίων του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα.

Η παρακολούθηση υλοποίησης των δράσεων και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας για την επίτευξη του στόχου μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας, τουλάχιστον κατά 10%, γίνεται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας: publicenergysavings.gov.gr, η οποία έχει τεθεί σε λειτουργία.

Η ηλεκτρονική διασταύρωση των απαραίτητων στοιχείων για την παρακολούθηση της υλοποίησης των δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιείται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης.

Προτεραιότητά μας πρέπει να είναι η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας του δήμου μας μέσα σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, στηρίζοντας στο μέτρο των δυνατοτήτων μας νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που δοκιμάζονται από την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους. Στην προσπάθειά μας αυτή, η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ένα από τα κύρια εργαλεία μας, καθώς προστατεύει το περιβάλλον, βελτιώνει την καθημερινότητά μας και μειώνει το ενεργειακό κόστος.

Μέσα σε ένα ρευστό περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις, η συνεργασία και η κοινή προσπάθεια είναι η βασικότερη προϋπόθεση για την επιτυχία  αυτής  της προσπάθειας.

Όταν ζητείται σε αυτή την ασύμμετρη συνθήκη από όλους τους πολίτες εξοικονόμηση ενέργειας, δεν  είναι δυνατόν  να μην πρωτοστατεί σε αυτό το Δημόσιο και όλοι οι φορείς του. Δηλαδή εκτός από το οικονομικό υπάρχει και  ένα ηθικό ζήτημα. Δεν ζητούνται πράγματα που συνιστούν υπερβολή, ούτε κινούνται έξω από  ένα λογικό πλαίσιο.

Επειδή ακριβώς είναι απλό, επειδή ζούμε μία δύσκολη συνθήκη, επειδή πρέπει όλοι ουσιαστικά να κάνουμε εξοικονόμηση και επειδή δεν είναι δυνατόν το Δημόσιο και οι φορείς του να μην αποτελούν παραδείγματα, η μη συμμόρφωση συνδέεται με κυρώσεις.

Οι Δήμοι έχουν μεγάλο αποτύπωμα ενεργειακής κατανάλωσης. Πολλοί  Δήμοι πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας έχουν προτείνει την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας τους στο ενεργειακό. Αρκετοί έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις, σε Α.Π.Ε., οι οποίες ολοκληρώνονται το επόμενο διάστημα, για να συμψηφίσουν την ενέργεια που καταναλώνουν, να εξοικονομήσουν αυτό το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και να μειώσουν το λογαριασμό της ενέργειάς τους.

Εκτός από τα χρηματοδοτικά εργαλεία το Ταμείο Ανάκαμψης έχει διαθέσει 100 εκ. ευρώ σε πρόγραμμα που θα ανακοινωθεί μέχρι τέλος του χρόνου για τη χρηματοδότηση επενδύσεων δημοτικών εταιρειών σε Α.Π.Ε., ώστε να συμψηφίζουν την κατανάλωση που έχουν ή να συμψηφίζουν ρολόγια, μετρητές ευάλωτων νοικοκυριών.

90 Δήμοι έχουν αποδεχθεί την υποχρέωση μείωσης της ενεργειακής τους κατανάλωσης και έχουν ήδη λάβει μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας. Κάποιοι προχώρησαν με την τοποθέτηση συστήματος που δίνει την δυνατότητα να ελέγχεται η διαχείριση του ρεύματος από απόσταση σε  κτίρια συνολικού εμβαδού 8.000 τ.μ. και εντείνουν την προσπάθεια  για να μειωθεί και άλλο το κόστος της ενέργειας.

Επίσης έχουν προβεί στη διατύπωση εναλλακτικών λύσεων που θα διασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία των περιφερειακών, των ορεινών και των μικρότερων διαμερισμάτων, τα οποία έχουν διαφορετικές ανάγκες από την πόλη.

Ο δήμος μας οφείλει να αποτελέσει το θετικό παράδειγμα. Να πρωταγωνιστήσει στις πρωτοβουλίες για την εξοικονόμηση ενέργειας και να συμβάλει σε δράσεις που θα μειώσουν το ενεργειακό κόστος. Μικρότερη κατανάλωση σημαίνει χαμηλότερος λογαριασμός.

Έχουμε ξεπεράσει το σημείο μηδέν και είναι αδιανόητη οποιαδήποτε αναβλητικότητα και διστακτικότητα.

Στόχος μας είναι η αλλαγή συμπεριφοράς και διαχείριση της ενέργειας με αυξημένη επιμέλεια.