ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΥΛΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΜΕΣΩ ΕΣΠΑ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ

Γράφει ο Ευθύμιος Ζιγγιρίδης BEng MSc AMIEE MILT

Σύμβουλος Στρατηγικών Επενδύσεων

Με αφορμή την λήψη  εκατοντάδων παραπόνων από επιχειρηματίες, τα οποία φθάνουν στα γραφεία της εταιρίας μου και στα γραφεία συναδέλφων μου, εκφράζοντας την ανησυχία τους για τις καθυστερήσεις σε αξιολογήσεις και διενέργειες ελέγχων σε διάφορα επενδυτικά προγράμματα στα πλαίσια του ΕΣΠΑ και των Αναπτυξιακών Νόμων, σκέφθηκα να γράψω δυο αράδες.

Είναι γνωστό σε όλους μας ότι τα κυριότερα χρηματοδοτικά εργαλεία στην χώρα μας είναι τα Ευρωπαϊκά κονδύλια (ΕΣΠΑ) και ο Αναπτυξιακός Νόμος. Σε μια χώρα στην οποία οι τράπεζες δεν μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων και κατ επέκταση της χώρας, αφού αδυνατούν στην πράξη να επιτελέσουν έναν από τους βασικότερους σκοπούς τους δηλαδή την δανειοδότηση των επιχειρήσεων, σε μία χώρα η οποία δεν μπόρεσε να εκμεταλλευτεί την ποσοτική χαλάρωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και να δανειστεί φθηνό ζεστό χρήμα, τα Ευρωπαϊκά κονδύλια φαντάζουν ως «μάνα εξ ουρανού για την στήριξη των επενδύσεων. Αυτό ωστόσο θα ήταν αληθές εφόσον η διαχείριση των κονδυλίων αυτών εφαρμοζόταν με ένα οργανωμένο και αποδοτικό τρόπο.

Ας δούμε κάποια στοιχεία: Oι πληρωμές για έργα του EΣΠA από το 2015 έως τα μέσα Σεπτεμβρίου , έφτασαν στα 5,097 δισ., 19% του συνόλου των 26,6 δισ. που είναι διαθέσιμα για την Eλλάδα έως το 2020. Tούτο, έναντι 4,56 δισ. ευρώ απορρόφησης (17%) στο τέλος του 2017 και 2,4 δισ. ευρώ (10% απορρόφηση) στο τέλος του 2016. Kαι όλα αυτά, παρότι η EE λόγω της κορύφωσης της ελληνικής κρίσης το 2015 αποφάσισε να δίνεται υψηλό ποσοστό (έως και 95%) συγχρηματοδότησης από κοινοτικούς πόρους και προκαταβολές χρημάτων στη χώρα, ώστε να προχωρήσουν γρήγορα οι επιδοτήσεις του EΣΠA.

Για διάφορα προγράμματα τα τελευταία 3 χρόνια  η κυβέρνηση μιλάει για ρυθμούς προώθησης πάνω από 50%, ενώ η αλήθεια, την οποία βιώνουν οι επιχειρηματίες, αδυνατώντας να χρηματοδοτήσουν έγκαιρα τα σχέδιά τους, είναι ότι μέχρι τώρα η πραγματική απορροφητικότητα του EΣΠA έχει φτάσει μόλις το 19%. Πάνω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο παρόλα αυτά. Αυτό  όμως δεν σημαίνει τίποτα στην πράξη, για την οικονομία και τις επιχειρήσεις. Tα στοιχεία της Kομισιόν δείχνουν ότι στους 9 πρώτους μήνες του 2018 απορροφήθηκαν μόλις 537 εκατ. ευρώ, έναντι 2,2 δισ. στο σύνολο του 2017.

Αυτή η κατάσταση οφείλεται σε καθυστερήσεις στις διαδικασίες αξιολόγησης και γραφειοκρατίας στην υλοποίηση των προγραμμάτων. Ακόμη και σήμερα σε δύο από τα προγράμματα τα οποία έχουν  λήξει οι ημερομηνίες κατάθεσης πολλούς μήνες πριν δεν υπάρχουν οριστικοί εγκριτικοί πίνακες  προκειμένου οι επιχειρηματίες να γνωρίζουν πως και πότε θα υλοποιήσουν την επένδυση τους.

Η χώρα μας έχει μεγάλη ανάγκη από επενδύσεις αλλά δυστυχώς οι καθυστερήσεις, η γραφειοκρατία και η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού, αποτελούν τροχοπέδη για την πολυαναμενόμενη ανάπτυξη και την ανάταξη της αγοράς που βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε παρατεταμένη ύφεση. Επιπλέον οι περικοπές στον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων θα έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Tο 2017 το κοινοτικό σκέλος έκλεισε με δαπάνες 4,623 δισ. ευρώ, έναντι προϋπολογισμού 5,750 δισ. Δηλαδή πάνω από 1 δισ. «διαθέσιμο», δεν έφτασε στην αγορά και στήριξε τα πλεονάσματα σε βάρος της πραγματικής οικονομίας. O ίδιος στόχος των 5,75 δισ. τέθηκε και φέτος και προς το παρόν «δεν πιάνεται».

Όλες αυτές οι καθυστερήσεις στις αξιολογήσεις των προγραμμάτων μαζί με τις περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις και την ανυπαρξία των ελληνικών τραπεζών έχουν στεγνώσει την αγορά από χρήμα και κατ επέκταση από επενδυτική δραστηριότητα. Μετά από 3 χρόνια διακυβέρνησης και μετά από αλλεπάλληλες δοκιμές στα πληροφοριακά συστήματα πάνω στα οποία διενεργούνται αξιολογήσεις και υλοποιήσεις των έργων, ακόμη αντιμετωπίζει ο Έλληνας επιχειρηματίας προβλήματα τα οποία είχαν λυθεί πριν χρόνια και ξαναδημιουργήθηκαν από τον «ζήλο» κάποιων να δημιουργήσουν κάτι καινοτόμο το οποίο ακόμη αποδεικνύεται προβληματικό. Αν στα βασικά πεδία εφαρμογής κυβερνητικής πολιτικής αποτυγχάνει η σημερινή κυβέρνηση μπορεί ο Έλληνας πολίτης να σκεφθεί πως αντιμετωπίζονται από την Κυβέρνηση πιο περίπλοκα προβλήματα.