Θησαυρός για τη Βρύναινα το χειρόγραφο-κληρονομιά του Κωνταντίνου Κρικελά

Καταγράφονται, οι οικογένειες, ιστορίες και παρατσούκλια

Ο Γιώργος Κρικελάς του Κων. (συνταξιούχος δάσκαλος) έκρυβε έναν θησαυρό για τη Βρύναινα, τον οποίο αποφάσισε να φέρει στο φως. Το «χειρόγραφο βιβλίο» του πατέρα του για τις οικογένειες της Βρύναινας, τα σπίτια, τις εκκλησιές, τις ιστορίες, αλλά και τα παρατσούκλια που αναφέρονται, ανέμενε να αναγνωριστεί η αξία του, προσεκτικά φυλαγμένο.

Ήρθε ο καιρός που ο κ. Γιώργος, εργάστηκε πάνω σ’ αυτό, χώρισε το χειρόγραφο σε μέρη και βάσει των περιγραφών έφτιαξε ένα σκαρίφημα με τους δρόμους και τα σπίτια του χωριού.

Στη συνέχεια με τον φίλο του Χ.Κ. έκανε και τη δική τους εργασία, καταγράφοντας πάνω από 124 παρατσούκλια των κατοίκων της Βρύναινας. Ο Κώστας Κρικελάς, ο εγγονός του πρώτου συγγραφέα, κατέγραψε ηλεκτρονικά το βιβλίο σε pdf, ανεβάζοντάς το στο facebook, με σκοπό να μπορεί όποιος Βρυνιώτης επιθυμεί, να το αποθηκεύσει και να βρει τα στοιχεία της δικής του οικογένειας. Όπως πολύ όμορφα αναφέρει ο κ. Γιώργος, το έριξαν «να πλέει στη θάλασσα της ιστορίας του τόπου μας».

Ακολουθούν η εισαγωγή που έγραψε για το χειρόγραφο ο κ. Γιώργος Κρικελάς, αλλά και τα παρατσούκλια των εν ζωή Βρυνιωτών, καθώς αποφασίσαμε να μη δημοσιεύσουμε όσων έχουν φύγει από τη ζωή. Επίσης, φοβούμενοι τους μη έχοντες χιούμορ, δεν δημοσιεύουμε τα πραγματικά ονόματα.

Η εισαγωγή του Γ. Κρικελά

Σκαλίζοντας σε μια αποθήκη τα παλιά μου βιβλία, που είχα μέσα σε χαρτοκιβώτια, βρήκα ένα χοντρό τετράδιο με σκληρά εξώφυλλα. Ήταν του πατέρα μου που πέθανε το έτος 1989 σε ηλικία 80 ετών. Σ’ αυτό  κατέγραψε, στα τελευταία χρόνια της ζωής του, όλα τα σπίτια με τις οικογένειες και γενικά τους κατοίκους του χωριού του, της Βρύναινας Μαγνησίας.

Μ’ ένα γρήγορο φυλλογύρισμα και μια επιπόλαιη ματιά που έριξα στα γραφόμενά του, χαμογέλασα. Διέκρινα μια παιδική αφέλεια και μια γεροντίστικη νοσταλγία των παιδικών του, κι όχι, μόνο χρόνων. Προσέχοντας όμως λίγο καλύτερα, είδα ότι το γραπτό αυτό που σε κάποιο σημείο ο πατέρας μου το ονομάζει «χειρόγραφο βιβλίο», έχει μια δομή και κρύβει λίγα ιστορικά στοιχεία.

Οι γεροντίστικες νοσταλγίες του πατέρα μου, ξύπνησαν τις δικές μου αντίστοιχες νοσταλγίες. Είμαι σήμερα 70 ετών και στο χωριό πέρασα τα παιδικά μου καλοκαίρια καθώς και μεγάλο μέρος της ζωής μου, λόγω της πρώτης μου συζύγου που καταγόταν από τη Βρύναινα.

Σκέφτηκα λοιπόν να ασχοληθώ λίγο με το βιβλίο. Αφού το διάβασα με μεγαλύτερη προσοχή έκανα τις εξής παρατηρήσεις.

α) Στο γραπτό κρύβεται πολύ προσωπικό συναίσθημα του πατέρα μου, με αγάπες και συμπάθειες προς τους συγχωριανούς του κι όχι κάποιο αίσθημα ζηλοφθονίας.

β) Προσπαθεί κανείς να καταλάβει πότε γράφεται το κάθε τι. Πουθενά δεν αναφέρονται χρονολογίες, ενώ τα ονόματα μπερδεύονται μεταξύ παππούδων και εγγονών. Η αλήθεια πάντως φαίνεται να είναι πως η γραφή γίνεται στα έτη μεταξύ 1970 και 1985.

γ) Υπάρχουν αναμφισβήτητα κάποιες ανακρίβειες, αθέλητα λάθη και παραλείψεις. Οι αναγνώστες ας δείξουν επιείκεια.

Παίρνοντας λοιπόν υπ’ όψιν τα παραπάνω, έκανα και εγώ τις επόμενες… γεροντίστικες συμπληρώσεις.

Κατ’ αρχή σελιδοποίησα με κόκκινο στυλό το γραπτό. Έπειτα με οριζόντιες μπλε γραμμούλες στο αριστερό περιθώριο κάθε σελίδας, διαχώρισα τα σπίτια στο οποία γίνεται αναφορά και τα αρίθμησα με πράσινο στυλό. Κατέληξα στο νούμερο 161. Ο πατέρας μου στη σελίδα 119 γράφει ότι τα σπίτια είναι 152 περίπου. Κοντά είναι η αλήθεια. Έπειτα καρφίτσωσα μεταξύ τους τις σελίδες 119 ως 134, όπου ο πατέρας μου αναφέρεται σε στιγμές της ζωής του που δεν ενδιαφέρουν τον αναγνώστη.

Στη συνέχεια έκανα συνοπτική λίστα των σπιτιών (σελ.137) χρησιμοποιώντας ένα μόνο όνομα (το επικρατέστερο;) για συνεννόηση.

Προσπάθησα κατόπιν κι έκανα ένα σκαρίφημα των δρόμων του χωριού όπου δείχνω με τους αριθμούς τους πού περίπου βρίσκονταν τα σπίτια. Μετά, σ’ ένα συνοδευτικό μπλε τετράδιο που άνοιξα, κατέγραψα όλα τα ονόματα που βρίσκει κανείς στο… χειρόγραφο βιβλίο!

Περίπου 860!

Τέλος με την ουσιαστική βοήθεια του Χ.Κ. απ’ το χωριό κατέγραψα πάλι στο μπλε τετράδιο τα περισσότερα από τα παρατσούκλια των ονομάτων. Έχει παράδοση το χωριό σ’ αυτό κι ας το διασκεδάσουμε λίγο.

Να πετάξω τώρα το βιβλίο ή να το ρίξω να πλέει στη θάλασσα της ιστορίας του τόπου μας; Σας χαιρετώ.

Υ.Γ. Ευχαριστώ το γιό μου για την ηλεκτρονική μορφή που δίνει σ’ όλα αυτά. Το τηλ/νό  μου είναι 6973206215

Μερικά από τα παρατσούκλια που ακούγονται σήμερα στη Βρύναινα:

Α.Δ.  Πατατάκος, Β.Κ.  Κόφας, Β.Β   Πέταλος, Β.Ι   Φορφόλιας, Γ.Α   Κοκκίνης, Γ.Ι    Χειρούργος, Γ.Κ   Γουρούνας, Γ.Α   Σιούλας, Κ.Κ   Εβραίος, Κ.Χ   Ψωμάς, Κ.Τ   Φέκας ή Κινέζος, Κ.Τ   Τράντας, Κ.Ε   Ντάπος, Κ.Γ   Αγόρι, Κ.Κ   Δισάρης ή Μαρίτσας, Κ.Ν   Καρδάρας, Κ.Δ   Ουράνης, Μ.Κ  Κοέν, Μ.Κ   Μίτσκας, Μ.Ε   Πακιστανός, Μ.Δ   Ντούρτσιας, Μ.Χ   Μαρμούχας, Ν.Δ   Καρτέλας, Ν.Κ   Χλεμπονάρας, Ν.Χ   Πομφώνης, Σ.Ν   Νικόθημος, Σ.Κ   Φαρούκ, Σ.Χ   Τζαμπός, Σ.Κ   Κωστούλας, Σ.Ν   Τζέλας, Σ.Γ   Κάργας, Σ.Δ.  Ελετού, Σ.Γ.   Παράσχος, Σ.Α.   Μίμης, Σ.Χ   Σκαρμούτσος, Σ.Κ.  Πράπας, Τ.Δ   Πλακίδας ή Μπέσας, Τ.Κ.   Κόλπας, Χ.Γ.   Σκόμπης, Χ.Π.  Κουρουμπλής, Χ.Ι.   Μπαλιάτσος, Χ.Κ.  Σιαπάτης ή Κουτσάβλας, Χ.Γ.  Απατεωνίδης, Χ.Ε.  Κουνάρας, Χ.Ν. Μούστας, Χ.Χ   Σύρτσιας ή Φάλκος, Χ.Κ.  Νώντας, Χ.Κ.  Καρβούνης, Χ.Κ.   Ματσούκας, Χ.Χ.   Τσουκανάς, Χ.Γ.   Καμπέρης, Χ.Α.   Νταγρέας, Χ.Χ.  Γατάκος.

Ο κ. Κρικελάς κλείνει την καταγραφή με το σχόλιο: «Πόσα να παραλήφθηκαν; Μήπως τη Βρύναινα να τη λέγαμε Παρατσούκλαινα;»