Φιλάρχαιος: Μεγάλη η απήχηση της ποιοτικής εκδήλωσης αφιερωμένης στον Καβάφη

Γράφει ο Βασίλης Φυτιλής

Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία, το βράδυ της 24^ης Απριλίου 2025, από την Φιλάρχαιο Εταιρεία Αλμυρού, στα δάσος Κουρί και στον εξωτερικό χώρο του καφέ Το Ξύλινο, κάτω από τις αιωνόβιες βελανιδιές, η εκδήλωση αφιερωμένη στον Αλεξανδρινό μας ποιητή, Κωνσταντίνο Καβάφη με θέμα «ΚΑΒΑΦΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ»

Μεγάλη η προσέλευση φίλων και μελών της Φιλαρχαίου, παρακολούθησαν με προσήλωση και απόλαυσαν την ποιητική βραδυά, αλλά και της ιστορίας ταυτόχρονα. Στην επιτυχία της εκδήλωσης συνέβαλαν καθοριστικά οι ομιλητές και συγκεκριμένα η γνωστή φιλόλογος κ. Ρένα Κοντογεωργάκη, ο Βολιώτης συγγραφέας και νομικός κ. Κυριάκος Παπαγεωργίου και η νομικός κ. Νίκη Κυριτσά με τις απαγγελίες της.

Η κ. Ρένα Κοντογεωργάκη, κύρια ομιλήτρια, με την εξαιρετική ανάλυση των ιστορικών ποιημάτων του Κ. Καβάφη, μύησε το κοινό και το κατέστησε κοινωνό του καβαφικού έργου. Ανέδειξε το βάθος χρόνου του έργου του ποιητή, αλλά και το βάθος του οράματος και του στοχασμού του και το προέβαλε με αριστοτεχνικό τρόπο στο σήμερα, αναδεικνύοντας έτσι, τη διαχρονικότητα και το επίκαιρο του έργου του.

Μεταξύ άλλων ανέφερε: «…Η ιστορία είναι η γόνιμη γη, όπου ο ποιητής καταθέτει τα προσωπικά του βιώματα και τις ατομικές του εμπειρίες… Χρειάζεται σύμβολα για να μπορέσει να δώσει συγκεκριμένη μορφή στις ακαθόριστες σκέψεις του, σύμβολα και εικόνες που αντλεί κυρίως από το ελληνιστικό περιβάλλον και το βυζαντινό παρελθόν. Η ιστορική θεώρηση του Καβάφη δεν σημαίνει επιστροφή στο παρελθόν, καθώς παρελθόν και παρόν παρουσιάζονται σε μια ενιαία διάσταση, αυτή του ενοποιημένου χρόνου… Η ποίηση του Καβάφη έχει πατρίδα την ιστορία.

Η καβαφική στρατηγική είναι συνήθως η ανάδειξη ασήμαντων, ευτελών στιγμών σε ιστορικής σημασίας. Και το αντίθετο. Στα μεγάλα, αλλά και στα μικρά και ασήμαντα γεγονότα του παρελθόντος, στις θριαμβευτικές νίκες, κυρίως στις μεγάλες ήττες, στα ένδοξα πρόσωπα, αλλά περισσότερο στους ηττημένους ήρωες, ακούμπησε τη ψυχή του, αφουγκράστηκε τους κραδασμούς του ιστορικού γίγνεσθαι και εμπνεύσθηκε. Και όλα αυτά, με μία φιλοσοφική διάθεση και πικρή ειρωνεία, που αποτελεί ιδιαίτερο στοιχείο της γοητείας του: Ο Ιουλιανός δεν ανάστησε τελικά του αρχαίους θεούς, ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα δεν κατόρθωσαν να ξεγελάσουν του Αλεξανδρινούς, ο αυτοκράτορας και η σύγκλητός του δεν υποδέχθηκαν τους βαρβάρους, οι Λακεδαιμόνιοι δεν συμμετείχαν στην πανελλήνια εκστρατεία, ο νεαρός από τη Συρία, προκειμένου να «μπαλωθεί, δεν έχει σαφή πολιτικό προσανατολισμό…  Εκπληκτική η απόδοση της έννοιας της ελληνικής ταυτότητας σε όλο το τεράστιο εύρος της. Η Ελλάδα δεν ήταν γι’ αυτόν απλά μια εδαφική περιοχή. Ήταν περισσότερο η επιρροή της φυλής του μέσα στους αιώνες η φυλή του, που ποτέ δεν δίστασε να αναμιχθεί με ξένα στοιχεία…»

Η Νίκη Κυριτσά με το ηχόχρωμα της φωνής της απήγγειλε, «ερμήνευσε» τα ποιήματα. Προβλήθηκαν οι απαγγελίες του Γρηγόρη Βαλτινού (Σατραπεία), της Έλλης Λαμπέτη «Απολείπειν Θεός Αντώνιον», Διδασκάλου «Περιμένοντας τους βαρβάρους» από τον Σταμάτη Φασουλή «Όλοι πλην Λακεδαιμονίων». Προβλήθηκαν επίσης, εικόνες από το Μουσείο Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, καθώς και εικόνες από την παλαιά Αλεξάνδρεια.

Στη συνέχεια ο Κυριάκος Παπαγεωργίου έκλεισε με μια σύντομη, εκπληκτική αξιολόγηση του καβαφικού έργου και μεταξύ των άλλων ανέφερε: «…Ο Καβάφης είναι ένας κρυπτικός ποιητής… Είναι ο μόνος Έλληνας ποιητής που τόλμησε να υπαινιχθεί με την απαράμιλλη τέχνη του, την τραγωδία του Πνεύματος και τις αθλιότητες του ανθρώπου, σαν συνέπειες του ιστορικού αδιεξόδου. Ανήκει στη χορεία των πολύ μεγάλων στοχαστών, που διεισδύσει στο σκοτεινό εργαστήρι της Νοητικής Λειτουργίας. Αποδύεται σ’ ένα μεγάλο αγώνα που σύνθημά του είναι το «μεγάλο όχι» σε όλους τους θεσμούς της εποχής του. Η αιρετική του σκέψη προβάρει συνεχώς απορριπτέες λέξεις και πρόσωπα της ιστορίας, επιεικώς καταδικασμένα να ζήσουν στην αφάνεια…  Εξιχνιάζει με τη μοναδική του ποιητική στόφα τα άδυτα κοιτάσματα της ιστορίας, περιδιαβάζοντας εκείνα τα κεφάλαια που έχουν φθαρεί ή έχουν ατονήσει. Μπαίνει στα έγκατα μυστήρια των ιστορικών γεγονότων και με λεπτή αλλά οξυμένη κρίση τα φωτίζει και τα απομυθοποιεί. ….»

Τέλος, ο υπογράφων το παρόν, αφού τόνισε τον σκοπό της Φιλαρχαίου Εταιρείας να  διευρύνει τον κύκλο των δράσεών της με την παρουσίαση σπουδαίων δημιουργών της Ελληνικής Γραμματείας και διανοητών του σύγχρονου κοινωνικού προβληματισμού, ευχαρίστησε του συντελεστές της εκδήλωσης, καθώς και τους παραβρεθέντες. Η απήχηση της ποιοτικής εκδήλωσης κατέδειξε  την αναγκαιότητα να έχει  συνέχεια αυτή η προσπάθεια  του ιστορικού σωματείου μας, με την διαχρονική και σημαντικότατη προσφορά του, στην κοινωνία της περιοχής και όχι μόνο.

                           Για την Φιλάρχαιο Εταιρεία Αλμυρού «ΟΘΡΥΣ»