Αφιέρωμα Ολυμπιακοί Αγώνες: Η γέννηση των Αγώνων, η Ελλάδα στις διοργανώσεις

Από όλους τους πανελλήνιους αγώνες στην αρχαία Ελλάδα οι σημαντικότεροι λάμβαναν χώρα στην Ολυμπία. «Όπως το νερό είναι το πολυτιμότερο από τα στοιχεία, και όπως ο χρυσός προβάλλει σαν το πιο ακριβό ανάμεσα σε όλα τα αγαθά, και όπως, τέλος, ο ήλιος φωτοβολεί περισσότερο από κάθε άλλο άστρο, έτσι και η Ολυμπία λάμπει σκιάζοντας κάθε άλλον αγώνα» τραγουδά ο Πίνδαρος στην πρώτη ολυμπιακή ωδή του. Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτοι οι θεοί αγωνίστηκαν στην Ολυμπία.

Ο Δίας νίκησε τον Κρόνο στην πάλη, ο Απόλλωνας τον Ερμή στο δρόμο και τον Άρη στην πυγμή. Επίσης οι αρχαίες πηγές αναφέρουν αρκετούς ήρωες ως ιδρυτές των αγώνων. Στη μυκηναϊκή παράδοση ανήκει ο μύθος του Πέλοπα . Μετά τη νίκη του επί του Οινόμαου, ο Πέλοπας ίδρυσε αγώνες προς τιμήν του Οινόμαου για να καθαρθεί, αλλά και για να ευχαριστήσει τους θεούς για τη νίκη που του χάρισαν. Η Ιπποδάμεια ίδρυσε γυναικείους αγώνες προς τιμήν της Ήρας, τα λεγόμενα Ηραία. Έτσι λοιπόν καθιερώθηκαν οι αγώνες στην Ολυμπία. Η ίδρυση των αγώνων, σύμφωνα με άλλους μύθους, αποδίδεται στον ημίθεο Ηρακλή, ο οποίος ιδρύει τους αγώνες δρόμου αλλά και τις αρματοδρομίες. Ο Ηρακλής είναι εκείνος που έφερε την αγριελιά από τη χώρα των Υπερβορείων, τη φύτεψε στο Ιερό, και καθόρισε τα όρια της ιεράς Άλτεως.

Επίσης σύμφωνα με άλλους μύθους, ο Ιδαίος Ηρακλής με τα τέσσερα αδέλφια του, τους Δακτύλους ή Κουρήτες, φτάνει στην Ολυμπία από την Κρήτη, ορίζει το μήκος του σταδίου, οργανώνει αγώνες δρόμου με τα αδέλφια του και στεφανώνει το νικητή με αγριελιά. Ανάμεσα στα ονόματα των ιδρυτών των αγώνων αναφέρονται επίσης ο Νηλέας, ο Πελίας αλλά και ο Πίσος, επώνυμος ήρωας της Πισάτιδας. Τέλος ο Στράβων θεωρεί ότι οι αγώνες οργανώθηκαν από τον Όξυλλο, βασιλιά των Ηρακλειδών μετά την κάθοδό τους στην Ηλεία (μετά το 1200 π. Χ.). Αργότερα αναδιοργανώθηκαν από τον Ίφιτο, που σύναψε συμφωνία (την ιερή εκεχειρία) με το βασιλιά και νομοθέτη της Σπάρτης Λυκούργο και το βασιλιά της Πίσας Κλεισθένη. Τότε λοιπόν η Ολυμπία μετατράπηκε σε πανελλήνιο κέντρο. Οι αρχαίες γραπτές πηγές αναφέρουν ως έτος έναρξης των αγώνων το 776 π.Χ. Από το έτος αυτό αρχίζει και ο κατάλογος των Ολυμπιονικών (που συμπληρώθηκε βέβαια πολύ αργότερα). Οι Πισάτες διοργάνωναν τους αγώνες από το 688 έως το 572 π.Χ. Το 570 π.Χ. οι Ηλείοι κατέλαβαν την Πίσα και έθεσαν υπό τον έλεγχό τους τη διοργάνωση των αγώνων. Τον 5ο αι. π.Χ. οι αγώνες έφτασαν στο απόγειο της δόξας τους.

Στην ελληνιστική εποχή όμως, έχασαν τον αρχικό τους χαρακτήρα και μετατράπηκαν σε επαγγελματικές αθλητικές εκδηλώσεις κάτι που παγιώθηκε στη ρωμαϊκή εποχή. Τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίσθηκαν, στην πορεία των αιώνων στον ελλαδικό χώρο, είχαν τον αντίκτυπό τους στα αθλητικά ιδεώδη των Ολυμπιακών αγώνων, με αποτέλεσμα να επέλθει σταδιακή πτώση των ηθικών αξιών, που επιδεινώθηκε αισθητά από το 146 μ.Χ., όταν η κυρίως Ελλάδα υποτάχθηκε στο ρωμαϊκό κράτος και οι Ηλείοι έχασαν την ανεξαρτησία τους. Το 2ο αι. μ.Χ., όταν παραχωρήθηκε το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη σε όλους τους κατοίκους της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, παρατηρήθηκε και μία διεθνοποίηση των αγώνων. Τελικά, καταργήθηκαν από το Θεοδόσιο Α΄ το 393 μ.Χ. (293η Ολυμπιάδα), όταν με διάταγμά του απαγορεύθηκε η λειτουργία όλων των ειδωλολατρικών Ιερών. Με τους Ολυμπιακούς αγώνες σφυρηλατήθηκε η εθνική, φυλετική και πνευματική ενότητα των Ελλήνων. Οι αγώνες συνδύαζαν το βαθύ θρησκευτικό πνεύμα με το ηρωικό παρελθόν των Ελλήνων, τον μέγιστο βαθμό της καλλιέργειας του σώματος, του νου και της ψυχής με τις πανανθρώπινες φιλοσοφικές αξίες και την προβολή του ατόμου και των πόλεων με το ύψιστο ιδανικό της ελευθερίας. Ο υπερεθνικός χαρακτήρας τους επιζεί και στους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες, που ύστερα από διακοπή 15 αιώνων οργανώθηκαν στην Αθήνα το 1896, και τελούνται από τότε κάθε τέσσερα χρόνια.

Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ιδρύθηκε στις 23 Ιουνίου 1894 από το Γάλλo εκπαιδευτικό Baron Pierre de Coubertin ο οποίος εμπνεύστηκε την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Ελληνικής αρχαιότητας. Η πρώτη απόφαση της ήταν η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων δύο χρόνια αργότερα, το 1896 στην Αθήνα. Η ΔΟΕ είναι διεθνής, μη κυβερνητικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός και ο δημιουργός του ολυμπιακού Κινήματος. Η ΔΟΕ λειτουργεί ώς ομπρέλα οργάνωσης του ολυμπιακού Κινήματος. Στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή ανήκουν όλα τα ολυμπιακά σύμβολα, η σημαία, το ρητό, ο ύμνος και οι Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1921 στη σύνοδο της Δ.Ο.Ε., στη Λωζάνη, αποφασίστηκε η ανεξάρτητη διοργάνωση Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Οι αγώνες του 1924 στο Σαμονί της Γαλλίας , υπό την αιγίδα της Δ.Ο.Ε. , ονομάστηκαν αρχικά “Εβδομάδα Χειμερινών Σπορ” για να μετονομαστούν σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το1925 στη σύνοδο της Δ.Ο.Ε. στην Πράγα . Στην ίδια σύνοδο αποφασίστηκε να πραγματοποιούνται την ίδια χρονιά με τους Θερινούς Ο.Α. και να τελούνται στην αρχή του ολυμπιακού έτους με χωριστή αρίθμηση. Όμως, στην 91η σύνοδο της Δ.Ο.Ε, που έγινε το 1986 στη Λωζάνη, αποφασίστηκε, μετά το 1992 οι Χειμερινοί Ο.Α. να διεξάγονται το δεύτερο ημερολογιακό έτος που ακολουθεί τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες Πρώτιστη ευθύνη της ΔΟΕ είναι να εποπτεύει την οργάνωση των θερινών και χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

Από την ιστοσελίδα της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής

Με 101 μέλη η ελληνική αποστολή στο Παρίσι

Η Τελετή Έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων απέχει λίγες μέρες καθώς η μεγαλύτερη αθλητική γιορτή του πλανήτη ξεκινά στις 26 Ιουλίου. Η Ελλάδα θα εκπροσωπηθεί από 101 αθλητές και αθλήτριες (42 γυναίκες, 59 άνδρες) σε 17 αθλήματα, στο Παρίσι εκεί όπου συνολικά θα συμμετάσχουν 10.500 άτομα, σε 329 αγωνίσματα από 32 αθλήματα. Η Ελλάδα μετρά 101 μέλη σε 17 αθλήματα και πιο συγκεκριμένα: 5 μέλη στη σκοποβολή, 14 στον στίβο, 16 στην κολύμβηση, 1 στην ανοιχτή θάλασσα, 7 στην κωπηλασία, 3 στην πάλη, 1 στη γυμναστική, 1 στην ποδηλασία, 1 στην ιππασία, 2 στην καλλιτεχνική κολύμβηση (ντουέτο), 1 στην ξιφασκία, 26 μέλη σε δύο ομάδες (13 + 13 παίκτες/-τριες) στο πόλο, 3 στην ιστιοπλοΐα, 1 στο πινγκ πονγκ, 2 στο τζούντο, 4 στο τένις και 12 στο μπάσκετ.

Στις 28 Ιουλίου η πρώτη κούρσα του Αντώνη Παπακωνσταντίνου

Ιδιαίτερη αναφορά θα κάνουμε στη συμμετοχή του δικού μας Αντώνη Παπακωνσταντίνου, του κωπηλάτη μας με καταγωγή από τον Πτελεό που θα ζήσει το όνειρο των Ολυμπιακών Αγώνων. Μαζί με τον Θεσσαλονικιό Πέτρο Γκαϊδατζή αποτελούν το πλήρωμα στο διπλό σκιφ της ελαφράς κατηγορίας. Ο πρώτος τους αγώνας, στα προκριματικά, είναι την Κυριακή 28 Ιουλίου και ώρα 13:00. Στο συγκεκριμένο αγώνισμα λαμβάνουν μέρος 16 χώρες:

1896 Ελληνικές Συμμετοχές: 111 -Αριθμός Μεταλλίων: 50

Μετάλλια: Ακρατόπουλος Αριστείδης-Αντισφαίριση, Ακρατόπουλος Κώστας-Αντισφαίριση, Ανδρέου Γιάννης-Υγρός Στίβος, Ανδριακόπουλος Νίκος-Γυμναστική, Βασιλάκος Χαρίλαος-Στίβος, Βερσής Σωτήρης-Άρση Βαρών, Γεωργιάδης Γιάννης-Ξιφασκία, Γολέμης Δημήτρης-Στίβος, Γούσκος Μιλτιάδης-Στίβος, Δαμάσκος Ευάγγελος-Στίβος, Δρίβας Δημήτρης-Υγρός Στίβος, Εθνικός ΓΣ (1896)-Γυμναστική, Θεοδωρόπουλος Γιάννης-Στίβος, Καράκαλος Τηλέμαχος-Ξιφασκία, Καρασεβδάς Παντελής-Σκοποβολή, Κάσδαγλης Διονύσης-Αντισφαίριση, Κωλέττης Γιώργος-Ποδηλασία, Κωνσταντινίδης Αριστείδης-Ποδηλασία, Λούης Σπυρίδων-Στίβος, Μαλοκίνης Γιάννης-Υγρός Στίβος, Μητρόπουλος Γιάννης-Γυμναστική, Μωράκης Νίκος-Σκοποβολή, Νικολόπουλος Αλέξανδρος-Άρση Βαρών, Νικολόπουλος Σταμάτης-Ποδηλασία, Ξενάκης Θωμάς-Γυμναστική, Ορφανίδης Γιώργος-Σκοποβολή, Πανελλήνιος ΓΣ (1896)-Γυμναστική, Παπασιδέρης Γιώργος-Στίβος, Παρασκευόπουλος Γιώργος-Ποδηλασία, Παρασκευόπουλος Παναγιώτης-Στίβος, Πασπάτης Κώστας-Αντισφαίριση, Παυλίδης Παύλος-Σκοποβολή, Πιερράκος Μαυρομιχάλης Περικλής-Ξιφασκία, Πεπανός Αντώνης-Υγρός Στίβος, Περσάκης Πέτρος-Γυμναστική, Πετμεζάς Αριστόβουλος-Γυμναστική, Πετροκόκκινος Δημήτρης-Αντισφαίριση, Πύργος Λέων-Ξιφασκία, Τρικούπης Νίκος-Σκοποβολή, Τσίτας Γιώργος-Πάλη, Φραγκούδης Γιάννης-Σκοποβολή, Χαζάπης Σπύρος-Υγρός Στίβος, Χριστόπουλος Στέφανος-Πάλη, Χωραφάς Στάθης-Υγρός Στίβος.

1900 Ελληνικές Συμμετοχές: 4,  Αριθμός Μεταλλίων: –

1904 Ελληνικές Συμμετοχές: 17 (Με ομογενείς), Αριθμός Μεταλλίων: 2

Μετάλλια: Κακούσης Περικλής-Άρση Βαρών, Γεωργαντάς Νικόλαος-Στίβος

1908 Ελληνικές Συμμετοχές: 20, Αριθμός Μεταλλίων: 4

Μετάλλια: Τσικλητήρας Κωνσταντίνος-Στίβος, Δώριζας Μιχάλης-Στίβος, Μεταξάς Αναστάσιος-Σκοποβολή

1912 Ελληνικές Συμμετοχές: 28, Αριθμός Μεταλλίων: 2

Μετάλλια: Τσικλητήρας Κωνσταντίνος-Στίβος

1920 Ελληνικές Συμμετοχές: 54, Αριθμός Μεταλλίων: 5

Μετάλλια: Βρασιβανόπουλος Αλέξανδρος-Σκοποβολή, Θεοφυλάκης Γιάννης-Σκοποβολή, Θεοφυλάκης Αλέξανδρος-Σκοποβολή, Μωραϊτίνης Γιώργος-Σκοποβολή, Σαππάς Ιάσων-Σκοποβολή

1924 Ελληνικές Συμμετοχές: 42, Αριθμός Μεταλλίων: –

Η ελληνική ομάδα διακρίθηκε μόνο στο πολιτιστικό μέρος της διοργάνωσης με τον Κωνσταντίνο Δημητριάδη να κερδίζει τον διαγωνισμό της Γλυπτικής.

1928 Ελληνικές Συμμετοχές: 24, Αριθμός Μεταλλίων: –

1932 Ελληνικές Συμμετοχές: 10, Αριθμός Μεταλλίων:

1936 Ελληνικές Συμμετοχές: 38, Αριθμός Μεταλλίων: –

1948 Ελληνικές Συμμετοχές: 57, Αριθμός Μεταλλίων: –

1952 Ελληνικές Συμμετοχές: 25, Αριθμός Μεταλλίων: –

1956 Ελληνικές Συμμετοχές: 13, Αριθμός Μεταλλίων: 1

Μετάλλιο: Ρουμπάνης Γιώργος-Στίβος

1960 Ελληνικές Συμμετοχές: 48, Αριθμός Μεταλλίων: 1

Χρυσό Μετάλλιο: Εσκιτζόγλου Οδυσσέας-Ιστιοπλοΐα, Ζαΐμης Γιώργος-Ιστιοπλοΐα, Διάδοχος Κωνσταντίνος-Ιστιοπλοΐα

1964 Ελληνικές Συμμετοχές: 18, Αριθμός Μεταλλίων: –

1968 Ελληνικές Συμμετοχές: 45, Αριθμός Μεταλλίων: 1

Χάλκινο μετάλλιο: Γαλακτόπουλος Πέτρος-Πάλη

1972 Ελληνικές Συμμετοχές: 60, Αριθμός Μεταλλίων: 2

Ασημένια Μετάλλια: Γαλακτόπουλος Πέτρος-Πάλη, Χατζηπαυλής Ηλίας-Ιστιοπλοΐα

1976 Ελληνικές Συμμετοχές: 37, Αριθμός Μεταλλίων: –

1980 Ελληνικές Συμμετοχές: 41, Αριθμός Μεταλλίων: 3

Χρυσό μετάλλιο: Στέλιος Μυγιάκης-Ελληνορωμαϊκή πάλη, αργυρό Γιώργος Χατζηιωαννίδης-Ελευθέρα πάλη, χάλκινο Μπουντούρης Τάσος, Γαβρίλης Τάσος και Ραπανάκης Αριστείδης-Ιστιοπλοΐα

1984 Ελληνικές Συμμετοχές: 62, Αριθμός Μεταλλίων: 2

Μετάλλια: Ασημένιο Θανόπουλος Δημήτρης-Ελληνορωμαϊκή Πάλη, Χολίδης Μπάμπης – Ελληνορωμαϊκή Πάλη

1988 Ελληνικές Συμμετοχές: 56, Αριθμός Μεταλλίων: 1

Χάλκινο Μετάλλιο: Μπάμπης Χολίδης-Ελληνορωμαϊκή Πάλη

1992 Ελληνικές Συμμετοχές: 70, Μετάλλια: 2

Χρυσά μετάλλια: Πύρρος Δήμας-Άρση Βαρών, Βούλα Πατουλίδου-Στίβος

1996 Ελληνικές Συμμετοχές: 121, Αριθμός Μεταλλίων: 8

Μετάλλια: χρυσό Δήμας Πύρρος-Άρση Βαρών, χρυσό Κακλαμανάκης Νίκος-Ιστιοπλοΐα, χρυσό Καχιασβίλης Ακάκιος-Άρση Βαρών, ασημένιο Κόκας Λεωνίδας-Άρση Βαρών, ασημένιο Λεωνίδης Βαλέριος-Άρση Βαρών, ασημένιο Σαμπάνης Λεωνίδας-Άρση Βαρών, χρυσό Μελισσανίδης Ιωάννης-Γυμναστική, ασημένιο Μπακογιάννη Νίκη-Στίβος

2000 Ελληνικές Συμμετοχές: 139, Αριθμός Μεταλλίων: 13

Μετάλλια: Δήμας Πύρρος-Άρση Βαρών, Θάνου Κατερίνα-Στίβος, Καρντάνοφ Αμιράν-Πάλη, Καχιασβίλης Ακάκιος-Άρση Βαρών, Κελεσίδου Τασούλα-Στίβος, Κεντέρης Κώστας-Στίβος, Μανιάνι Μιρέλα-Στίβος, Μήτρου Βίκτωρας-Άρση Βαρών, Μουρούτσος Μιχάλης-Ταεκβοντό, Σαμπάνης Λεωνίδας-Άρση Βαρών, Ταμπάκος Δημοσθένης-Γυμναστική, Χατζηιωάννου Ιωάννα-Άρση Βαρών, Εθνική Ανσάμπλ-Γυμναστική

2004 Ελληνικές Συμμετοχές: 436, Αριθμός Μεταλλίων: 16

Μετάλλια: Δεβετζή Πηγή-Στίβος, Δήμας Πύρρος-Άρση Βαρών, Ηλιάδης Ηλίας-Τζούντο, Κακλαμανάκης Νίκος-Ιστιοπλοΐα, Κελεσίδου Τασούλα-Στίβος, Κιουρεγκιάν Αρτιόμ-Πάλη, Μανιάνι Μιρέλα-Στίβος, Μπεκατώρου Σοφία-Ιστιοπλοΐα, Μπίμης Θωμάς-Υγρός Στίβος, Μυστακίδου Έλλη-Ταεκβοντό, Νικολαΐδης Αλέξανδρος-Ταεκβοντό, Πολύμερος Βασίλης-Κωπηλασία, Σκιαθίτης Νίκος-Κωπηλασία, Συρανίδης Νίκος-Υγρός Στίβος, Ταμπάκος Δημοσθένης-Γυμναστική, Τσουλφά Αιμιλία-Ιστιοπλοΐα, Τσουμελέκα Αθανασία-Στίβος, Χαλκιά Φανή-Στίβος, Εθνική Ομάδα Υδατοσφαίριση Γυναικών-Υγρός Στίβος

2008 Ελληνικές Συμμετοχές: 149, Αριθμός Μεταλλίων: 3

Μετάλλια: Ασημένιο Πολύμερος Βασίλειος-Κωπηλασία, Μούγιος Δημήτρης-Κωπηλασία, Ασημένιο Νικολαΐδης Αλέξανδρος-Ταεκβοντό, Χάλκινο Κραβαριώτη Βιργινία-Ιστιοπλοΐα, Μπεκατώρου Σοφία-Ιστιοπλοΐα, Παπαδοπούλου Σοφία-Ιστιοπλοΐα. Χάλκινο είχε κατακτήσει και η Πηγή Δεβετζή στο τριπλούν αλλά σε επανέλεγχο του δείγματος ντόπινγκ που έγινε το 2015, βρέθηκε θετική σε απαγορευμένη ουσία και της αφαιρέθηκε το μετάλλιο.

2012 Ελληνικές Συμμετοχές: 102, Αριθμός Μεταλλίων: 2

Χάλκινα Μετάλλια: Γιαζιτζίδου Χριστίνα-Κωπηλασία, Τσιάβου Αλεξάνδρα-Κωπηλασία, Ηλιάδης Ηλίας-Τζούντο

2016 Ελληνικές Συμμετοχές: 93, Αριθμός Μεταλλίων: 6

Μετάλλια: Χρυσό-χάλκινο Κορακάκη Άννα-Σκοποβολή, Χρυσό Πετρούνιας Λευτέρης-Γυμναστική, χρυσό Στεφανίδη Κατερίνα-Στίβος, Ασημένιο Γιαννιώτης Σπύρος-Υγρός Στίβος, Χάλκινο Καγιαλής Παύλος-Ιστιοπλοΐα, Μάντης Παναγιώτης-Ιστιοπλοΐα

2020 Ελληνικές Συμμετοχές: 83, Αριθμός Μεταλλίων: 4

Μετάλλια: Χρυσό Ντούσκος Στέφανος-Κωπηλασία, Χρυσό Τεντόγλου Μίλτος-Στίβος, Χάλκινο Πετρούνιας Λευτέρης-Γυμναστική, Ασημένιο Εθνική ομάδα Υδατοσφαίρισης Ανδρών