Παρουσίαση του 26ου τεύχους του «ΔΕΛΤΙΟΥ» της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού «ΟΘΡΥΣ»

Η Φιλάρχαιος Εταιρεία Αλμυρού ΟΘΡΥΣ ανακοινώνει την έκδοση νέου τεύχους του «ΔΕΛΤΙΟΥ». Πρόκειται για μια αξιέπαινη εκδοτική προσπάθεια καταγραφής της ιστορίας, αρχαιολογίας και λαογραφίας της περιοχής Αλμυρού και ευρύτερα της Θεσσαλίας, που ξεκίνησε το μακρινό 1899, κατά την πρώτη περίοδο δραστηριοποίησης της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού, στη διάρκεια της οποίας εκδόθηκαν ως το 1911 επτά τεύχη. Εκείνη την ηρωική, θα λέγαμε, πρώτη εκδοτική προσπάθεια αποκαλούμε συμβατικά «Α΄ εκδοτική περίοδο», προκειμένου να τη διαχωρίσουμε από τη νεότερη «Β΄ εκδοτική περίοδο» που άρχισε το 1997 ταυτόχρονα με την επαναδραστηριοποίηση του ιστορικού σωματείου μας.  Έκτοτε κυκλοφορεί με εξαιρετική συνέπεια ένα τεύχος κάθε χρόνο. Αυτή τη χρονιά η Φιλάρχαιος ετοίμασε και κυκλοφορεί την 26^η ετήσια περιοδική έκδοση του «Δελτίου» της.

Στο εξώφυλλο του βιβλίου εικονίζεται ένα από τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που διέσωσε η Φιλάρχαιος Εταιρεία Αλμυρού «ΌΘΡΥΣ». Πρόκειται για  επίμηκες επιτύμβιο ανάγλυφο που βρέθηκε το 1911 στο χωριό Δρίσκολι της περιοχής Φαρσάλων. Στην εικόνα το ανάγλυφο παρουσιάζεται επιχρωματισμένο με την καλλιτεχνική φροντίδα της Αλμυριώτισσας κ. Ευαγγελίας Κοντογεωργάκη.

Καθώς η αρχαιολογική έρευνα κομίζει διαρκώς στοιχεία γύρω από τη διαχρονική κατοίκηση της περιοχής του Αλμυρού, εστιάζουμε την προσοχή μας στο νεολιθικό οικισμό των Ζερελίων και τον οικισμό της «Άλου» στην Πλατανιώτικη Μαγούλα. Τον στόχο της αποσαφήνισης της εξέλιξης των οικισμών αυτών στο πέρασμα του χρόνου υπηρέτησαν και οι ξένες αρχαιολογικές αποστολές που δραστηριοποιήθηκαν στην περιοχή Αλμυρού, όπως οι J. B. Wace, M. S. Thompson και J. P. Droop στα Ζερέλια το 1908, και το Ολλανδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο με τα πανεπιστήμια του Χρόνινγκεν και του Άμστερνταμ από το 1976 ως τις μέρες μας, σε συνεργασία, βέβαια, με τους αρχαιολόγους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μαγνησίας. Ο πλουτισμός της ελληνόφωνης επιστημονικής βιβλιογραφίας που αφορά την περιοχή Αλμυρού με τη μετάφραση ξενόγλωσσων εργασιών αποτελεί έναν από τους σκοπούς της Φιλαρχαίου Εταιρείας.

Και ενώ νέα γνώση και νέες ερευνητικές μέθοδοι που αναπτύσσονται σήμερα αυξάνουν τις δυνατότητες της αρχαιολογικής έρευνας, παρακολουθούμε, μέσα από τις σελίδες του «Δελτίου», την προσπάθεια του Νικόλαου Γιαννόπουλου, βασικού ιδρυτικού μέλους της Φιλαρχαίου, μέσα σε δύσκολες συνθήκες, αφενός να περισώσει όσο το δυνατόν περισσότερα επιφανειακά αρχαιολογικά κατάλοιπα με την πρακτική των αρχαιολογικών εκδρομών που επιχειρούσε σ’ ολόκληρη της Θεσσαλία, και αφετέρου να περιγράψει τη Θεσσαλία στο πέρασμα των αιώνων, μέσα από μια γλαφυρή αρχαιολογική επισκόπηση, κινώντας το ενδιαφέρον πολλών πνευματικών ανθρώπων της εποχής του.

Σημαντική περίοδο κατοίκησης της περιοχής του Αλμυρού συνιστά και ο «Βυζαντινός» ή «Μεσαιωνικός Αλμυρός». Πρόκειται για ακμαιότατη παραλιακή πόλη που εξελίχθηκε σε μια από τις πιο σημαντικές εμπορικές πόλεις στα βυζαντινά χρόνια, και στην οποία αφιερώνεται ένα άλλο κεφάλαιο αυτού του «Δελτίου».

Αναλυτικότερα, οι ιστορικές και αρχαιολογικές εργασίες που περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, στο 26^ο τεύχος της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού είναι οι εξής:

Vladimir Stissi, Jitte Waagen, Δέσποινα Ευσταθίου, Reinder Reinders, Βάσω Ροντήρη, Ιωάννα Μαμαλούδη και Ευαγγελία Σταμέλου: Άλος: Προκαταρκτική έκθεση των ερευνητικών εκστρατειών των ετών 2011-2013. (Από το «Pharos, Journal of the Netherlands Institute at Athens», τόμος ΧΧΙ2 (2015), σελ. 63-82. Μετάφραση, εισαγωγή, σχόλια Βίκτωρος Κοντονάτσιου).

Vladimir Stisi, Elon Heymans, Tamara Dijkstra, Reinder Reinders, Δημήτρης Αγνουσιώτης, Δέσποινα Ευσταθίου, Sjoukje Kamphorst, Ιωάννα Μαμαλούδη, Βάσω Ροντήρη, Janric Van Rookhuijzen, και Ευαγγελία Σταμέλου: Άλος: Προκαταρκτική έκθεση επί των δοκιμαστικών τάφρων του 2013 – 2014 στην Πλατανιώτικη Μαγούλα (Από το «Pharos, Journal of the Netherlands Institute at Athens», τόμος ΧΧΙ2 (2015), σελ. 85-116. Μετάφραση, εισαγωγή, σχόλια Βίκτωρος Κοντονάτσιου).

225. B. Wace, J. P. Droop, M. S. Thompson: Excavations at Zerelia, Thessaly (Ἀνασκαφὲς στὰ Ζερέλια Θεσσαλίας) (Από το «The Annual of the British School at Athens», τόμος 14ος, Νοέμβριος 1908, σελ. 197-225. Μετάφραση, εισαγωγή, σχόλια Βίκτωρος Κοντονάτσιου).

Νικόλαος Ἰ. Γιαννόπουλος: Η Θεσσαλία δια των αιώνων. Πώς έζων. Τι επίστευον. Πώς ενεδύοντο. Κατορθώματα Θεσσαλών ηρώων. Ιστορική επισκόπησις.

Βίκτωρ Κων. Κοντονάτσιος: Ο «Βυζαντινός Αλμυρός».

Χρυσούλα Κοντογεωργάκη – Παναγιώτης Θ. Τσαμανής: «Από το Άντρον Νυμφών και Χείρωνος παρά την Φάρσαλον έως την επαρχία Αγιάς». Οι Αρχαιολογικές Περιηγήσεις του Νικολάου Ι. Γιαννοπούλου στο νομό Λαρίσης.

Δημοσθένης Α. Χατζηλέλεκας, Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας: Πρωτότυποι Μαθηματικοί Κώδικες του Λόγιου-Παιδαγωγού π. Στεφάνου Κομμητά (1762 Κωφοί Αλμυρού – 1830 Πέστη Ουγγαρίας)

Η παρουσίαση του 26^ου τεύχους του «Δελτίου» θα γίνει την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2023, στις 6 το απόγευμα, στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Αλμυρού.  Οι λεπτομέρειες της παρουσίασης θα ανακοινωθούν με νεότερη δημοσίευση.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού «ΟΘΡΥΣ»

Ελένη Χ. Δημάκου