Κυριακή της Τυρινής – Κήρυγμα του Αρχιμ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑΝΝΙΟΥ

«Όταν δε νηστεύητε, μη γίνεσθε ώσπερ οι υποκριταί…»

Από αύριο, αγαπητοί αδελφοί, αρχίζει η νηστεία της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Κι η Εκκλησία, στο κατώφλι αυτού του ωραίου αγώνα, ετοιμάζει τα τέκνα της να τον αγωνισθούν όπως πρέπει, κάνοντας τα να ακούσουν τα σχετικά με τη νηστεία λόγια του Κυρίου.

Όταν νηστεύετε – ακούσαμε σήμερα τον Σωτήρα να μας λέγει μέσα από το Ευαγγελικό ανάγνωσμα – μη γίνεστε σαν τους υποκριτές σκυθρωποί. Αυτοί αφανίζουν τα πρόσωπα τους και γενικά κάνουν το κάθε τι για να τους προσέξουν οι άλλοι άνθρωποι ότι νηστεύουν. Σας βεβαιώνω, ότι δεν πρόκειται τέτοιου είδους νηστευταί να έχουν μισθαποδοσία από τον Θεό.

Εσύ, όταν νηστεύεις, άλειψε την κεφαλή σου με μυρωδικό λάδι και νίψε το πρόσωπο σου, ώστε οι άλλοι να μην προσέξουν, να μην υποπτευθούν ότι νηστεύεις, θα σου αρκεί, ότι είσαι ορατός από τον πατέρα σου τον ουράνιο, που βλέπει στα κρυφά. κι ακριβώς ο πατέρας σου ο ουράνιος, που βλέπει στα κρυφά, θα σου αποδώσει την αμοιβή στα φανερά, όταν έλθει η ημέρα της Κρίσεως.

Μ’ αυτές τις συστάσεις κι’ υποδείξεις, αγαπητοί αδελφοί, ο Κύριος θέλει να μας προφυλάξει από τον φοβερό λάκκο, όπου κινδυνεύει να πέσει κάθε αρετή, επομένως κι η νηστεία: τον λάκκο της υποκρισίας, της επιδείξεως στους άλλους, της ανθρωπαρεσκείας.

Άχρηστη κι ανώφελη, χωρίς μισθό από τον ουρανό, είναι κάθε καλή πράξη, όταν κίνητρό της έχει το πώς θα χειροκροτηθεί από τους ανθρώπους. Όταν γίνεται για να μας επιδοκιμάσουν οι γύρω μας. Όταν δεν αποσκοπεί στην ψυχική μας σωτηρία και δεν γίνεται μονάχα χάριν του Θεού.

Ο Κύριος είναι ο εντολοδότης των αρετών. Ο Κύριος θέλει να είναι κι ο αποκλειστικός θεατής των. Το ίδιο, λοιπόν, ισχύει και για τη νηστεία. Δεν θέλει να την επιδεικνύουμε στους ανθρώπους, για να μας πουν εύγε, για να μας χαρακτηρίσουν καλούς χριστιανούς. Θέλει να νηστεύουμε, χωρίς να διασαλπίζουμε τη νηστεία μας, να τη διαλαλούμε.

Κι αυτή η απαγόρευση κάνει, ώστε να θυμηθούμε το βαθύτερο νόημα της νηστείας, που δεν είναι απλή αποχή από ορισμένα είδη τροφής, αλλά κάτι πολύ μεγαλύτερο και σπουδαιότερο. Είναι αποχή από την αμαρτία και φυσικά, πρώτα – πρώτα, από την αμαρτία των αμαρτιών, την υποκρισία και την επίδειξη.

Ας έλθει, όμως, ο ιερός Χρυσόστομος κι ας τονίσει αυτή τη μεγάλη αλήθεια με μερικά υπέροχα ερωτήματα του:

«Πες μου, αδελφέ μου – ρωτά τον καθένα μας ο ιερός πατήρ της Εκκλησίας – τι αποκομίζεις από τη νηστεία που κάνεις; Γιατί κι ο γεωργός, γι’ αυτό σπέρνει, για να θερίσει. Κι οι πραματευτάδες γι’ αυτό γυρίζουν από τόπο σε τόπο  για να συνάξουν χρήματα. Κι ο καραβοκύρης, γι’ αυτό σχίζει τα πέλαγα, για να γεμίσει το αμπάρι.

Μη μου πεις, λοιπόν, τόσες μέρες νηστεύω, το και το δεν τρώγω, κρασί δεν πίνω, δεν πηγαίνω σε διασκεδάσεις. Αλλά δείξε αν, ενώ ήσουν οξύθυμος, έγινες πράος. Κι αν έγινες φιλάνθρωπος, ενώ ήσουν πετρόκαρδος. Αν μεθάς με την οργή, τι σημασία έχει που στερείσαι το ποτό; Αν φωλιάζει μέσα σου ο φθόνος, τι ωφέλεια έχεις που νηστεύεις ορισμένα φαγητά; Δεν σε ρωτώ, λοιπόν, τι λογής τραπέζι στρώνεις, αλλά αν άλλαξες ψυχή.

Αν η οικοδέσποινα – η ψυχή εννοώ – είναι έκδοτη στις ασωτίες, τι μαστιγώνεις την υπηρέτρια, που είναι η σάρκα; Αν η ψυχή είναι δεσμώτης του κακού, τι παιδεύεις το σώμα;» Η νηστεία, λοιπόν, αδελφοί μου, τότε έχει νόημα, όταν βοηθά την ψυχή να απαλλαγεί από τις κακίες της, τα πάθη της, τις χαμηλές ροπές της. Όταν δεν είναι μονάχα κόψιμο ορισμένων τροφών, αλλά και κόψιμο της αμαρτίας. Και πριν απ’ όλα – όπως ακούσαμε σήμερα τον Κύριο να τονίζει – η νηστεία είναι η άσπονδη έχθρα της ανθρωπαρεσκείας και της επιδείξεως. Είθε, εφέτος, όλοι μας να νηστέψουμε μ’ αυτό τον σωστό και σωτήριο τρόπο.