Πάνω από τον ελληνικό μέσο όρο η διατροφική αξία και βιοδραστικότητα της ελιάς και του ελαιολάδου της Ν.Δ. Μαγνησίας

Πνοή ελπίδας και ανάπτυξης για τον Αλμυρό

Δήμος Αλμυρού, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και “oliveto magnes” ανακοίνωσαν τα αποτελέσματα, αλλά και τα επόμενα βήματα ανάδειξης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο

Ίσως τα πιο σημαντικά νέα για την περιοχή μας τα τελευταία τρία χρόνια είναι αυτά που πληροφορηθήκαμε από την εσπερίδα που διοργάνωσαν ο Δήμος Αλμυρού, το Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Συνδέσμου Παραδοσιακών Ελαιώνων Νοτιοδυτικής Μαγνησίας “OLIVETO MAGNES”.

Η περιοχή μας αποτελεί ένα πολύ χαρακτηριστικό δείγμα Μεσογειακού αγρο-οικοσυστήματος, με μοναδική αρχιτεκτονική / οικολογία τοπίου, στο οποίο το ελαιόδεντρο είχε και έχει δεσπόζουσα θέση, τόσο στο φυσικό περιβάλλον, όσο και στην τοπική ζωή και κουλτούρα για αιώνες.

Στόχος του συνδέσμου παραδοσιακών ελαιώνων της Νοτιοδυτικής Μαγνησίας, είναι η αντιστροφή της αρνητικής κατάστασης στην τοπική ελαιοκομία και τις τοπικές κοινότητες αλλά κυρίως η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής σε σχέση με την ποιότητα των προϊόντων, την βιοποικιλότητα και την ελαιοκομική ιστορία.

Ο πρόεδρος του “oliveto magnes” κ. Σταμάτης Αλαμανιώτης, στο καλωσόρισμά του ευχαρίστησε τον Δήμαρχο Αλμυρού για την αρωγή του στην προσπάθεια αναβάθμισης και εξέλιξης της τοπικής ελαιοκομίας και ανέφερε τη δέσμευση των μελών του φορέα που εκπροσωπεί για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, αλλά και στις επιπλέον ενέργειες που πρέπει να ακολουθήσουν. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην απόφαση της υλοποίησης του προγράμματος η οποία λήφθηκε στον Αύγουστο του 2021, στο Δημαρχείο Αλμυρού παρουσία των αρμόδιων ομάδων του Πανεπιστημίου, του Δήμου Αλμυρού, του Συνδέσμου και του βουλευτή Μαγνησίας κ. Μαραβέγια. Ευχαρίστησε για τη συμμετοχή του τον βουλευτή, αλλά και όλο το πολιτικό φάσμα της περιοχής το οποίο στήριξε τις προσπάθειες.

Εν περιλήψει, όπως ανέδειξε το πρωτοπόρο έργο της ομάδας του Πανεπιστημίου και παρουσίασαν ο καθηγητής κ. Δ. Κουρέτας (καθηγητής φυσιολογίας ζωικών οργανισμών και τοξικολογίας) και ο κ. Φώτης Τέκας (διευθύνων Σύμβουλος FoodOxys, υπ. διδάκτορας Π.Θ.) το ελαιόλαδο της Νοτιοδυτικής Μαγνησίας είναι πάνω από τον ελληνικό μέσο όρο σε πολυφαινολικό περιεχόμενο και αντιοξειδωτική δράση.

Ο κ. Κουρέτας παρουσίασε στο κοινό πως δουλεύει, πως συνεργάζεται το σχήμα που στηρίζει την προσπάθεια και τις έρευνες αλλά και πιθανούς αγοραστές που έχουν ήδη ενημερωθεί για τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης της έρευνας. Στην εσπερίδα πληροφορηθήκαμε για την πιστοποίηση AFQ της FoodOxys, τον πρώτο ελληνικό κανονισμό πιστοποίησης από την Ε.Ε. βάσει του οποίου έγιναν και οι εκτιμήσεις των δειγμάτων.

Τιμητική ήταν η παρουσία του κ. Β.Θ. Καραθάνου, καθηγητή Φυσικοχημείας και Μηχανικής Τροφίμων στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, ο οποίος αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στο τι σημαίνει εθνικό προϊόν και πως μπορεί η ελιά να γίνει και πάλι εθνικό προϊόν, δηλαδή να καθορίζουμε εμείς την τιμή στις αγορές. Ο κ. Καραθάνος στάθηκε ιδιαίτερα στην χρήση και προτίμηση του διφασικού ελαιοτροβείου, εξηγώντας πως αυτό δίνει το καλύτερο ποιοτικό αποτέλεσμα.

Αποτελέσματα μελέτης

Ας δούμε όμως σε τι συνεισφέρει η μελέτη και τα εξαιρετικά νέα που κομίζει στους ελαιοπαραγωγούς για την ποιότητα του λαδιού και της ελιάς της περιοχής:

Συνεισφέρει στη δημιουργία πρώτων υλών (εκχυλισμάτων ελιάς, ελαιόλαδου) επιστημονικά τεκμηριωμένων για τις βιοδραστικές τους ιδιότητες με ένα εντελώς καινοτόμο τρόπο, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια σε συμπληρώματα διατροφής καθώς και από την βιομηχανία καλλυντικών.

Συνεισφέρει στη δημιουργία τελικών προϊόντων (ελιάς και ελαιολάδου) επιστημονικά τεκμηριωμένων για τις βιοδραστικές τους ιδιότητες.

Συνεισφέρει στη δημιουργία ισχυρού ελληνικού brand για πρώτες ύλες και τελικά προϊόντα ελιάς – ελαιόλαδου μέσω της ανάδειξης της βιοδραστικότητάς τους που θα φέρει την υπογραφή της FOODOxys του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και θα προσδίδει ιδιαίτερα μεγάλη προστιθέμενη αξία.

Η μεθοδολογία και οι τεχνολογίες που θα εφαρμοστούν στο πλαίσιο του έργου για τον ελαιώνα της εταιρείας Νοτιοδυτικής Μαγνησίας, μπορούν να εφαρμοστούν σε όλη την επικράτεια και όχι μόνο σε ελαιώνες, αλλά και σε άλλες καλλιέργειες.

Η πρόσβαση των παραγωγών σε υπηρεσίες ελέγχου βιοδραστικότητας των προϊόντων τους που θα ενισχύσει την αγροτική τους δραστηριότητα προς την παραγωγή προϊόντων θα έχουν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και επομένως καλύτερη οικονομική απολαβή για τους ίδιους.

Η παραγωγή πιστοποιημένων, καινοτόμων και μοναδικών προϊόντων από τον ελαιώνα θα προσελκύσει τις εταιρείες τυποποίησης και μεταποίησης αγροδιατροφικών προϊόντων να επενδύσουν στα προϊόντα της ελιάς και του ελαιολάδου, βάζοντας «φρένο» στις εξαγωγές των χύμα προϊόντων.

Θα εισαχθούν νέα προϊόντα ελιάς και ελαιολάδου αλλά και πρώτων υλών από εκχυλίσματα ελιάς και ελαιολάδου στην ελληνική και παγκόσμια αγορά με πιστοποιητικά και πληθος πρωτοποριακών αναλύσεων και μεθοδολογίας και θα δοθεί η δυνατότητα να επενδύσουν τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε νέες τεχνολογίες, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αναχαίτιση της φυγής εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού στο εξωτερικό (brain-drain).

Κλείνοντας την εσπερίδα ο κ. Σιαμανίκος στάθηκε στα εξής σημεία: α) ότι χρειάζονται εκπαίδευση οι παραγωγοί για ορθότερες πρακτικές στη συγκομιδή και μέχρι το τελικό προϊόν β) καθοδήγηση για τις πιστοποιήσεις και τα επόμενα βήματα.

Ο κ. Χρήστος Καλλές, Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου και συντονιστής της εκδήλωσης, κάλεσε και άλλους παραγωγούς, να εγγραφούν τον σύνδεσμο και να πλαισιώσουν την προσπάθεια που γίνεται και που ήδη έχει φέρει εξαιρετικά αποτελέσματα.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν, ο Δήμαρχος Αλμυρού κ. Βαγγέλης Χατζηκυριάκος, η υφυπουργός κα Ζέττα Μακρή, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος κ. Χρήστος Μπουκώρος, οι βουλευτές κ. Αθανάσιος Λιούπης, κ. Κωνσταντίνος Μαραβέγιας, κα Αικατερίνη Παπανάτσιου, κ. Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος, ο πρώην Δήμαρχος Αλμυρού κ. Δημήτρης Εσερίδης, ο πρόεδρος του Δήμοτικού Συμβουλίου κ. Δημήτρης Τσούτσας, ο πρόεδρος της κοινότητας Πτελεού κ. Μπουκοβάλας, ο περιφερειακός σύμβουλος κ. Γεώργιος Ζώγας, ο επιμελητηριακός σύμβουλος κ. Κώστας Πανταζώνας,  ο δημοτικός σύμβουλος κ. Κωνσταντίνος Νικοβιώτης, εκπρόσωποι συλλόγων και τοπικών κοινοτήτων και κυρίως… πολλοί ελαιοπαραγωγοί, οι οποίοι γέμισαν ασφυκτικά την αίθουσα και τους διαδρόμους.

Χαιρετισμό απέστειλαν ο Υφυπουργός κ. Χρήστος Τριαντόπουλος και ο Διευθυντής της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Σαβελίδης.

Τεκμηριωμένα και αδιαμφισβήτητα, με το πέρας της μελέτης, η αξία των τοπικών ελαιώνων ενισχύεται. Τα ελαιοκομικά προϊόντα αποκτούν προστιθέμενη εμπορική αξία, αφού με τις πιστοποιήσεις αναδεικνύονται τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της τοπικής ελαιοκομίας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ο Σύνδεσμος στο Δελτίο Τύπου του αναφέρει:

Το project, διάρκειας 3 ετών, όπως και η εκδήλωση χρηματοδοτούνται εξ’ ολοκληρου από το Δήμο Αλμυρού.

Το Project ξεκίνησε επίσημα τον Αύγουστο του 2021 έπειτα από κατάθεση πρότασης του  Συνδέσμου Παραδοσιακών Ελαιώνων Νοτιοδυτικής Μαγνησίας-Oliveto Magnes- ο οποιος  ιδρύθηκε τον Μαϊο του 2021 και αποτελεί: Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό, Οργανωτικού και Αναπτυξιακού Χαρακτήρα.Εξαιρετικά σημαντικό  ρόλο στην έναρξη του προγράμματος έπαιξε ο καθηγητής κος Κουρέτας και η απόφαση του Δήμου Αλμυρού (Ε. Χατζηκυριάκος) να χρηματοδοτήση το έργο.

 Πεδία δράσης  του Συνδέσμου είναι η αναβάθμιση, η εξέλιξη και η ανάδειξη  της τοπικής ελαιοκομίας,της Υψηλής Διατροφικής Αξίας των Τοπικών Ελαιοκομικών Προϊόντων με δράσεις που επεκτεινονται στην προστασία και ανάδειξη της τοπικής υψηλής βιοποικιλότητας,στην συμβίωση της ελαιοκαλλιέργειας με το φυσικό περιβάλλον,στην ανάδειξη της τοπικής ελαιοκομικής κουλτουρας και ιστορίας, στην πολυεπίπεδη αξιοποίηση και όχι εκμετάλευση των δυνατοτήτων της Νοτιοδυτικής Μαγνησίας.

Ο ελαιώνας της Νοτιοδυτικής Μαγνησίας αποτελεί ενα εξαιρετικά ενδιαφέρον Οικοσύστημα με πλούσια χλωρίδα και πανιδα, ένα φυσικό μνημείο, που όμως παραμένει αναξιοποίητο παρα τις συνεχόμενες προσπαθειες.

Ο Σύνδεσμος μετα από συνεχόμενες διαβουλεύσεις του ΔΣ και της Ομάδας Δράσης έχει καταθέσει γραπτή πρόταση Ολιστικου Χαρακτήρα (με τίτλο: Bιωσιμότητα & Αξιοποίηση Του Παραδοσιακού Χαρακτήρα Ελαιώνα Της Νοτιοδυτικής Μαγνησίας) για την Αναδιοργάνωση της Τοπικής Ελαιοκομίας και την γενικότερη αξιοποίηση της περιοχής προς το πολιτικό δυναμικο της περιοχής που ένδιαφερθηκε, καθώς και στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Αιχμή του δόρατος της προσπάθειας η Τοπική Ελαιοκομία και η μακρόχρονη Ιστορία της. To συγκεκριμμένο Project με το ΠΘ αποτελεί μέρος της γενικότερης προσπαθειας ανάδειξης των ελαιώνων Νοτιοδυτικής Μαγνησίας.

Η ολιστική προσέγγιση για την περιοχή παρουσιάζεται συμπυκνωμένα ως εξής: “Αποτελεί ένα πολύ χαρακτηριστικό δείγμα Μεσογειακού Αγρο-Οικοσυστήματος, (Olea-Ceratonion) με μοναδική Αρχιτεκτονική/Οικολογία Τοπίου, στο οποίο το Ελαιόδεντρο είχε και έχει Δεσπόζουσα Θέση τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στην Τοπική Ζωή & Κουλτούρα για αιώνες. Σε αυτή την βάση κρινεται αναγκαίο να εκπονηθεί και να υλοποιηθεί Σχέδιο Προστασίας και Αξιοποιησης (όχι εκμετάλευσης) του Μοναδικού Οικοσυστήματος των Τοπικών Ελαιώνων”