Πώς το ναυάγιο της Περιστέρας άλλαξε την Αλόννησο

Το εμβληματικό έργο της Περιφέρειας Θεσσαλίας έγινε με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω της Πολιτικής Συνοχής και του προγράμματος Interreg Blue Med – Σημαντικά αποτελέσματα στην προσέλκυση τουριστών στο νησί

Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τα εγκαίνια του υποβρύχιου μουσείου στην Περιστέρα Αλοννήσου. Ήταν τέτοια εποχή το καλοκαίρι του 2020, αρχές Αυγούστου όταν εγκαινιάστηκε αυτό το εμβληματικό έργο που έγινε με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω της Πολιτικής Συνοχής και του προγράμματος Interreg Blue Med.
Η νησίδα Περιστέρα βρίσκεται απέναντι από την ανατολική πλευρά της Αλοννήσου. Εκεί, το 1985 ένας ψαράς ανακάλυψε τυχαία ένα αρχαίο ναυάγιο σε βάθος 28 μέτρων. Πρόκειται για ένα μεγάλο εμπορικό πλοίο φορτωμένο με αμφορείς και άλλα αγγεία που βυθίστηκε σε εκείνο το σημείο γύρω στα 425 π.Χ. Αναφερόμαστε σε ένα από σημαντικότερα ναυάγια της κλασικής αρχαιότητας, για ένα τεράστιο πλοίο οι διαστάσεις του οποίου υπολογίζονται σε 25×9 μέτρα. Οι αμφορείς είναι 4000!
Από το 2020 το ναυάγιο της Περιστέρας άνοιξε για το κοινό των αυτοδυτών ως το πρώτο υποβρύχιο μουσείο. Μπορεί να το επισκεφθεί καθένας ύστερα από ειδική εκπαίδευση σε καταδύσεις με μπουκάλα κι αφού έχει την ανάλογη πιστοποίηση. Η δημιουργία αυτού του καταδυτικού πάρκου έχει προσελκύσει δεκάδες νέους τουρίστες στην Αλόννησο. Έτσι, το νησί που ήταν γνωστό για το θαλάσσιο πάρκο με τις φώκιες, πλέον διαφημίζεται παγκοσμίως (και) για το υποβρύχιο μουσείο.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας ήταν επικεφαλής εταίρος του προγράμματος Interreg Blue Med στο οποίο συμμετείχαν επίσης εταίροι από την Ιταλία και την Κροατία όπου ανακαλύφθηκαν ναυάγια σημαντικής αρχαιολογικής σημασίας. Ο δημοσιογράφος του «Λαού» Φώτης Γαλούσης επισκέφθηκε την Αλόννησο και είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί για το πρόγραμμα στο Κέντρο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού που λειτουργεί στη Χώρα Αλοννήσου και να συνομιλήσει με τον Δήμαρχο Αλοννήσου, κο Πέτρο Βαφίνη.
Το συγκεκριμένο κέντρο, το οποίο έγινε επίσης με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω των ταμείων της Πολιτικής Συνοχής, στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο, δωρεά του εθνικού ευεργέτη Ανδρέα Συγγρού το έτος 1903. Σε αυτό το ανακαινισμένο χώρο που λειτουργεί καθημερινά από τις 19:00 έως τις 22:00, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να «καταδυθούν» στο σπουδαιότερο αρχαίο επισκέψιμο ναυάγιο του κόσμου μέσω της εικονικής πραγματικότητας.
Αρχικά, κι αφού τους υποδεχθούν τα νεαρά παιδιά του Συστήματος Ναυτοπροσκόπων, γεμάτα ευγένεια, όσοι βρεθούν στο χώρο έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για τα ναυάγια του προγράμματος Interreg Blue Med μέσω προβολής βίντεο διάρκειας 13 λεπτών. Αργότερα, με την καθοδήγηση της υπευθύνου του χώρου, ο επισκέπτης φοράει την ειδική μάσκα και τα ακουστικά έχοντας ένα τηλεχειριστήριο στα χέρια. Κουνώντας το χέρι προς τα κάτω, «βουτάει» μέσω εικονικής πραγματικότητας στον χώρο του ναυαγίου! Κάνει αυτή την κατάδυση των περίπου 30 μέτρων σε μερικά δευτερόλεπτα κι ανοίγεται μπροστά του η έκταση με τους χιλιάδες αμφορείς. Η εμπειρία αυτή διαρκεί περίπου πέντε λεπτά και η μεταφορά στον μαγικό κόσμο του βυθού και του αρχαίου ναυαγίου αφήνει μια μοναδική αίσθηση… Ειδικές κάμερες μεταδίδουν ζωντανά από τον βυθό σε πραγματικό χρόνο την ιστορία δεκάδων αιώνων, εντυπωσιακές εικόνες κόβουν την ανάσα και αρχαίες ιστορίες μεταφέρουν τους τουρίστες σε άλλη διάσταση χωρίς να χρειαστεί να καταδυθούν! Η τεχνολογία μας κάνει …δύτες από τη στεριά!
Μιλήσαμε με τον Δήμαρχο Αλοννήσου κ. Πέτρο Βαφίνη και ζητήσαμε την άποψή του για τον αντίκτυπο του σημαντικού αυτού έργου στην καθημερινότητα των κατοίκων και την προβολή του νησιού.

-Κε Βαφίνη, συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τα εγκαίνια του υποβρύχιου μουσείου. Ποια κρίνετε ότι ήταν η συμβολή του στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου σας; Και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί καλύτερα μελλοντικά;
-Ως Δήμος Αλοννήσου διαχειριστήκαμε έγκαιρα το ιστορικό αυτό άνοιγμα του πρώτου υποβρύχιου μουσείου της Ελλάδας. Μέσα από διεθνείς συνεργασίες και αξιοποιώντας όλα τα σύγχρονα μέσα έχουμε προκαλέσει την ενθουσιώδη ανταπόκριση των εγχώριων και διεθνών ΜΜΕ σε διαρκή βάση, ενώ ταυτόχρονα με τις κατάλληλες ενέργειες έχουμε αποσπάσει πλήθος διακρίσεων σε ΜΜΕ παγκόσμιας ακτινοβολίας. Αυτές οι πρωτοβουλίες οδήγησαν στην προσέλευση περισσότερων αυτοδυτών από όλο τον κόσμο. Είναι σημαντικό πως οι επισκέπτες του νησιού σχετικά με την κατάδυση, παραμέρισαν τις δυσκολίες για τις μετακινήσεις κατά το προηγούμενο αλλά και το φετινό καλοκαίρι λόγω του Covid-19, επισκέπτονται την Αλόννησο και το ναυάγιο της Περιστέρας και δηλώνουν πρόθυμοι να ξαναζήσουν σύντομα τη μοναδική αυτή εμπειρία. Παράλληλα έχει ήδη δημιουργηθεί και λειτουργεί υπερσύγχρονο κέντρο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού στη Χώρα Αλοννήσου, το πρώτο στην Ελλάδα, που μεταφέρει τον επισκέπτη στον μαγικό κόσμο του βυθού και του αρχαίου ναυαγίου με τη βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας! Το έργο στο σύνολο του λοιπόν διευρύνει επιπλέον τη βάση των τουριστών που ενδιαφέρονται για το ναυάγιο και την Αλόννησο. Συνισταμένη όλων των παραπάνω είναι να δημιουργείται μία καλή «μαγιά» από τουρίστες με ειδικά ενδιαφέροντα κι αγάπη στην ιστορική κληρονομιά μας και που διαθέτουν υψηλό μορφωτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο και άμεσα μπορούν να συμβάλουν στην τουριστική αναβάθμιση του νησιού. Μιλώντας για την καλύτερη μελλοντική αξιοποίηση μάλιστα, μου δίνετε την ευκαιρία να αναφερθώ στις εξαιρετικές προοπτικές που παρουσιάζονται μετά το άνοιγμα του πρώτου υποβρυχίου μουσείου. Κορυφαία προτεραιότητα που πρέπει να τεθεί είναι η ανάγκη για αξιοποίηση και λειτουργία και των υπολοίπων έξι ναυαγίων της Αλοννήσου και ενδεχομένως και κάποιων πρόσθετων που δεν έχουν ακόμη ερευνηθεί. Σε αυτό το μοναδικό καταδυτικό περιβάλλον, οι αυτοδύτες θα μπορούν να απολαύσουν μία υποθαλάσσια πανδαισία ναυαγίων σε ένα γεμάτο πρόγραμμα επτά ως δέκα ημερών, που όμοιο του δεν θα υπάρχει αλλού στον κόσμο! Στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία του πρώτου υποβρύχιου αρχαιολογικού πάρκου της Ελλάδας που θα βρίσκεται μέσα στο μεγαλύτερο φυσικό θαλάσσιο πάρκο της Ευρώπης. Ένα όραμα που μπορεί να αλλάξει τα διεθνή δεδομένα, μιλώντας για το πρώτο πολύ-επίπεδο, θαλάσσιο και υποβρύχιο πάρκο του κόσμου!

–Το έργο χρηματοδοτήθηκε με ευρωπαϊκούς πόρους. Ποιος είναι ο αντίκτυπός του στην τοπική κοινωνία, πώς επιδρά στη ζωή των κατοίκων;
-Το έργο προετοιμάστηκε στο πλαίσιο του προγράμματος διασυνοριακής συνεργασίας BLUEMED και συνεχίζεται με τη χρηματοδότηση του ΠΕΠ Θεσσαλίας. Τα έργο αυτό αποτελεί «σταθμό» για την πορεία του καταδυτικού τουρισμού στην Αλόννησο και όλη την Ελλάδα. Ήδη το πρωτοποριακό αυτό έργο έχει οδηγήσει σε ενίσχυση της επισκεψιμότητας με ποιοτικό τουρισμό που διαθέτει ανώτερο εκπαιδευτικό υπόβαθρο, υψηλά εισοδήματα, οικολογικές ευαισθησίες και πρόθεση επανάληψης της επίσκεψης στο νησί. Επίσης τίθεται ουσιώδεις βάσεις για την επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν καθώς διά της «υποβρύχιας οδού», η Αλόννησος δύναται να προσελκύσει στο μέλλον τουριστικές ροές από τον Απρίλιο ή τον Μάιο μέχρι και τον Οκτώβριο ή ακόμη και αργότερα, σύμφωνα πάντα και με τον προγραμματισμό λειτουργίας του μουσείου. Όλα αυτά όπως καταλαβαίνετε, μπορούν να οδηγήσουν σε μία μεγαλύτερη και πιο επικερδή τουριστική σεζόν, όχι μόνο για τους επαγγελματίες του νησιού που εξειδικεύονται στον καταδυτικό τουρισμό, αλλά για όλους τους τομείς του τουριστικού κλάδου, καθώς αυτοί οι περισσότεροι και ποιοτικοί τουρίστες που έρχονται και που θα συνεχίζουν να έρχονται για τον σκοπό αυτό, θα επιχειρούν πάντα πέραν της κατάδυσης να εξερευνούν όλο το νησί και να βιώνουν όλες τις πτυχές του, διασπείροντας τα σπουδαία οικονομικά οφέλη σε όλες τις τουριστικές επιχειρήσεις.

-Πώς η συνεργασία μέσω του προγράμματος Interreg σάς βοήθησε να ανταλλάξετε απόψεις και πρακτικές με τις άλλες χώρες-εταίρους σχετικά με τις ενάλιες αρχαιότητες και τα καταδυτικά πάρκα;
-Χάρη στο πρόγραμμα, υπήρχαν και υπάρχουν συνεργασίες με δεκάδες φορείς από όλους τους τομείς σε πολλαπλά επίπεδα όπως το επιστημονικό, το αρχαιολογικό, το περιβαλλοντικό, το οικονομικό-διοικητικό, τον θαλάσσιο τουρισμό και την τοπική αυτοδιοίκηση. Κάθε συμμετέχοντας επιτελεί συγκεκριμένο έργο και διαθέτει τον δικό του ρόλο που προϋποθέτει την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και ένα συνεχές πλέγμα συνεργασιών όλων των φορέων μεταξύ μας. Το αποτέλεσμα είναι εντυπω

σιακό, καθώς «ενώνει τις κουκίδες» και ενισχύει με πλούσια εμπειρία όλους τους εμπλεκόμενους στο έργο, ώστε και να εξειδικευόμαστε περαιτέρω ο καθένας στο πεδίο του και παράλληλα να αποκτούμε ενσυναίσθηση και διευρυμένη αντίληψη για το έργο και την οπτική και τον τρόπο σκέψης και εργασίας όλων των μερών του πρότζεκτ.

-Το καταδυτικό πάρκο ήταν κάτι μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα. Πώς μπορεί ο Δήμος Αλοννήσου να το αξιοποιήσει ώστε να αναβαθμίσει την προβολή του νησιού σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο;
-Στόχος μας ως Δημοτική Αρχή από την πρώτη στιγμή ήταν να θέσουμε ως «αιχμή του δόρατος» το υποβρύχιο μουσείο όχι όμως αποκομμένα από το σύνολο του εξαιρετικού τουριστικού προϊόντος που διαθέτουμε στην Αλόννησο. Δεν είναι τυχαίο πως κατορθώσαμε να αναπτύξουμε δεκάδες πρωτοβουλίες για να διαδώσουμε το όνομα «Αλόννησος» μαζί με το Υποβρύχιο Μουσείο σε όλο τον πλανήτη. ΜΜΕ από Ευρώπη, Ασία, Αυστραλία, Αμερική και Μέση Ανατολή μας προβάλλουν σε διαρκή βάση. Ενδεικτικά μιλώντας, το μεγαλύτερο θαλάσσιο πάρκο της Ευρώπης στην Αλόννησο μαζί με το ναυάγιο της Περιστέρας μπήκαν μετά και από ενέργειες μας στους καλύτερους προορισμούς του κόσμου και μάλιστα χωρίς άλλη ελληνική παρουσία, σύμφωνα με τον παγκόσμιο ταξιδιωτικό τίτλο National Geographic. Η «βίβλος του οικογενειακού τουρισμού», το Βρετανικό Family Traveller μάς τοποθέτησε στην κορυφή των οικογενειακών προορισμών και διεθνή δίκτυα από όλο τον κόσμο όπως CNN, το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η Deutsche Welle, το Lonely Planet και δεκάδες ακόμη κορυφαία ΜΜΕ αναδεικνύουν το υποβρύχιο μουσείο και τις υπόλοιπες δυνατότητες του προορισμού, χάρη στις ενημερωτικές πρωτοβουλίες μας και τη συμπαγή στρατηγική μας που βρίσκει αποδέκτες εκατομμύρια ποιοτικούς δυνητικούς ταξιδιώτες από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης!