«Μάχου υπέρ πίστεως και Πατρίδος» – Γράφει ο Παναγιώτης Δημητριάδης

Γράφει ο Παναγιώτης Δημητριάδης

 Απτχος (Ι) ε.α Μέλος ΔΣ/ΕΑΑΑ

Αλέξανδρος Υψηλάντης, Επαναστατική προκήρυξη 24/Φεβ/1821

Η έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας στις 24 Φεβρουαρίου 1821 από το Αλέξανδρο Υψηλάντη, ήταν αποτέλεσμα μιας δυναμικής που καλλιεργήθηκε αρκετά χρόνια πριν. Ήταν ένας αγώνας που ένωνε όλους τους Έλληνες κάτω από μια σημαία και έναν στόχο, τη σημαία της Ελευθερίας για την δημιουργία ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους.

Η επανάσταση στην Αμερική το 1775 καθώς και η Γαλλική Επανάσταση το 1789 ενίσχυσαν την ιδέα της Ελευθερίας των Ελλήνων που άρχισαν να προετοιμάζουν σχέδια για την υλοποίηση της «Μεγάλης Ιδέας».

Οι μετακινήσεις πληθυσμών, οι αλλαγές συνόρων και η δημιουργία νέων κρατών κατά την περίοδο του Μεγάλου Ναπολέοντα που επεκράτησε από το 1804 – 1815 στην Ευρωπαϊκή σκηνή έδωσε κίνητρα στους Σέρβους την ίδια περίοδο να επιχειρήσουν να αποκτήσουν την ανεξαρτησία τους από του Οθωμανούς χωρίς επιτυχία.

Ο Ρώσο – Τουρκικός πόλεμος 1806 – 1812 και άλλες επαναστατικές τάσεις και κινήματα στην Ευρώπη και την Οθωμανική Αυτοκρατορία συνέβαλαν καθοριστικά στην δημιουργία της Φιλικής εταιρείας το 1814 στην Οδησσό της Ρωσίας με ιδρυτικά μέλη τον Εμμανουήλ Ξάνθο, τον Νικόλαο Σκουφά και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ.

Οι επαναστάσεις το 1820 στην Ισπανία την Ιταλία και την Πορτογαλία οδήγησαν την φιλική εταιρεία στην αναζήτηση ηγέτη που θα αναλάμβανε να φέρει σε πέρας την αποστολή της Μεγάλης Ιδέας. Η πρώτη επαφή με τον Ι. Καποδίστρια δεν έφερε το αναμενόμενο αποτέλεσμα και οδήγησε τον Εμμανουήλ Ξάνθο στην Αγία Πετρούπολη στις 12 Απρ 1820 για να προτείνει στο Αλέξανδρο Υψηλάντη να αναλάβει την ηγεσία .της επανάστασης. Η αποδοχή της πρότασης Ε. Ξάνθου από τον Υψηλάντη έμελε να θέσει τα θεμέλια της απελευθέρωσης των Ελλήνων και της δημιουργίας του Ελληνικού κράτους.

Ο Α. Υψηλάντης Γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη με καταγωγή από τον Πόντο προερχόμενος από εύπορη Φαναριώτικη οικογένεια κατατάχθηκε το 1810 στον Ρωσικό στρατό και υπηρέτησε ως σωματοφύλακας του Τσάρου Αλέξανδρου Α’. Συμμετείχε σε πολέμους κατά του Ναπολέοντα όπως και στο συνέδριο των Μεγάλων Δυνάμεων στην Βιέννη το 1815 όπου έθεσε το θέμα του Ελληνισμού, έχοντας τον βαθμό του υποστρατήγου. Όταν ο Α. Υψηλάντης διέβη τον ποταμό Προύθο στις 22 Φεβρουαρίου 1821 είχε μαζί του τον ενθουσιασμό και την διάθεση να ηγηθεί της επανάστασης, είχε τις αξίες και τα πιστεύω για την ιερότητα του αγώνα είχε μεταδοτική αυτοπεποίθηση, αποφασιστικότητα και θάρρος.

Στις 24 Φεβρουαρίου 1821 ο Υψηλάντης κηρύσσει την έναρξη του αγώνα στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας με σύνθημα «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος» αν και το σχέδιο προέβλεπε να ηγηθεί της επανάστασης από την Πελοπόννησο. Ξεκινάει η συγκέντρωση χρημάτων, η οργάνωση τακτικού στρατού, στις 10 Μαρτίου οργανώνεται ο Ιερός Λόχος από 500 Έλληνες Σπουδαστές και στις 27 Μαρτίου ο Υψηλάντης καταλαμβάνει το Βουκουρέστι. Την ίδια περίοδο ξεκινά ο αγώνας στην Πελοπόννησο με τους Πετμεζαίους να πολιορκούν τους Πύργους των Καλαβρύτων.

Στις 22 Μαρτίου Ο Ι. Παπαδιαμαντόπουλος, ο Α. Λόντος και Π.Π. Γερμανός μπαίνουν στην Πάτρα. Στις 23 Μαρτίου 1821 ο  Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης απελευθερώνουν την Καλαμάτα. Ο Ελληνισμός ξεσηκώνεται στην Ρούμελη στις Σπέτσες. Η κατάληψη της Τριπολιτσάς, η Καταστροφή της Χίου, η έξοδος του Μεσολογγίου, η Ναυμαχία του Ναβαρίνου, δίνουν το μέγεθος του αγώνα των Ελλήνων για την Ελευθερία αλλά και την εν συνεχεία αλλαγή στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων Αγγλίας – Γαλλίας – Ρωσίας.

Τα δίκαια για την ελευθερία ανοίγουν τον δρόμο στους φιλέλληνες από την Αμερική και την Ευρώπη να πολεμήσουν δίπλα στον Καραϊσκάκη τον Πλαπούτα τον Μακρυγιάννη.

Ξεσηκώνεται η Ύδρα. Ο Αθανάσιος Διάκος στην Λιβαδειά, ξεσηκωμός στην Θήβα, τη Λαμία, τα Ψαρά. Στις 30 Απριλίου Τουρκικά στρατεύματα εισέρχονται στις παραδουνάβιες περιοχές με άδεια της Ρωσίας για να καταστείλουν την επανάσταση. Στις 8 Μάιου διεξάγεται η Μάχη της Γραβιάς με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο. 13 Μαΐου η νίκη στο Βαλτέτσι. 15 Μαΐου ο Τουρκικός στρατός καταλαμβάνει το Βουκουρέστι. 7 Ιουνίου ηττάται ο Ιερός Λόχος στο Δραγατσάνι της Ρουμανίας με αρχηγό τον Α. Υψηλάντη που σήμανε και το τέλος της επανάστασης στις παραδουνάβιες χώρες, όχι όμως και στο Μοριά, στη Ρούμελη, στη Μακεδονία, στην Ήπειρο, στα νησιά, παντού. Οι νίκες διαδέχονται τις ήττες και πάλι αντίστροφα. Η αναγνώριση από την Αγγλία το 1823 της εμπόλεμης κατάστασης των Ελλήνων αποτέλεσε de facto αναγνώριση της Ελληνικής Επανάστασης. Το όραμα της Φιλικής Εταιρείας του Αλέξανδρου Υψηλάντη, του Κολοκοτρώνη και ολόκληρου του Ελληνισμού αρχίζει και γίνεται πραγματικότητα.

 Το σχέδιο που ξεδίπλωσε ο Α. Υψηλάντης αναλαμβάνοντας πρωτοβουλία να κινηθεί από τις παραδουνάβιες χώρες αφυπνίζοντας τους Σέρβους και τους Βούλγαρους προκειμένου να υπάρχει ένας γενικότερος ξεσηκωμός εναντίων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας είχε την στρατηγική του αξία. Η διάσπαση των Τουρκικών Δυνάμεων σε Βορρά – Νότο και Ανατολή (διότι ήδη είχε ξεκινήσει η εμπλοκή της Τουρκίας το 1821 με την Περσία στα Ανατολικά), άφηνε ζωτικό χώρο κινήσεων στην υλοποίηση του σχεδίου τόσο στο Νότο όσο και το Βορρά. Η αποτυχία του σχεδίου στο Βόρειο μέτωπο λόγω του περιορισμένου χρόνου προετοιμασίας όπως και της μη τήρησης υποσχέσεων που είχε λάβει ο Υψηλάντης δεν επηρέασε τις εξελίξεις στο Νότιο μέτωπο. Η ιδέα ενέργειας για την διάσπαση των Τουρκικών Δυνάμεων είχε πετύχει παραπλανώντας τις Τούρκικές δυνάμεις για τον κύριο Αντικειμενικό Στόχο που ήταν η εδραίωση της επανάστασης στην Πελοπόννησο .και η επέκτασή της προς Βορρά. Αυτή η στρατηγική αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο πάνω στον οποίο οι Έλληνες πολέμησαν με πείσμα για την Ελευθερία και την ίδρυση του Ελληνικού κράτους δικαιώνοντας την Ιστορία τους.

«Ο εδικός μας πόλεμος ήτο ο πλέον δίκαιος, ήταν έθνος με άλλο έθνος»

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης