Μαρτυρία-ντοκουμέντο για το Πολυτεχνείο 1973

Γράφει ο Τριαντάφυλλος Σπανός

Τα ιστορικά γεγονότα «φωτίζονται», αποκαλύπτονται ολόπλευρα, όταν υπάρχουν και οι προσωπικές μαρτυρίες αυτών που συμμετείχαν. Πριν δύο χρόνια είχαμε την μοναδική ευκαιρία στο Γυμνάσιο-Λύκειο Σούρπης (στην επετειακή εκδήλωση για την 17η Νοέμβρη 1973) να μας εξιστορήσει την πλοκή των γεγονότων εκείνων των ημερών,  ένας φοιτητής της εποχής εκείνης, που συμμετείχε στον ηρωικό Αγώνα του ξεσηκωμού των φοιτητών κατά της χούντας. Ήταν ο Διευθυντής του σχολείου Γιάννης Παπαδόπουλος, φοιτητής  το 1973 στο Φυσικομαθηματικό  Πατρών, που βρέθηκε στην Αθήνα για συμπαράσταση στους αγωνιζόμενους φοιτητές, μαζί με ομάδα φοιτητών της Πάτρας. Από την αφήγηση του, σταχυολογώ και καταγράφω τα κυριότερα σημεία (μια αφήγηση βέβαια που καθήλωσε  μαθητές και εκπαιδευτικούς): «Τον Νοέμβριο του 1973 ήμουνα ήδη νέος φοιτητής στο Φυσικομαθηματικό Πατρών και εδώ και λίγους μήνες είχαμε ξεσηκωθεί και εμείς στην πόλη. Μια αντιπροσωπεία 20 φοιτητών ξεκίνησε για την Αθήνα, για να συμπαρασταθούμε στους αγωνιζόμενους συμφοιτητές μας του Πολυτεχνείου. Μάλιστα από το πρωί της 15^ης Νοεμβρίου είχε ανακοινωθεί από την Συντονιστική των Αθηνών ότι καταφθάνουν για ενίσχυση φοιτητές (ανά ομάδες) από την Πάτρα που είχαν κάνει ήδη κατάληψη στις σχολές τους. Φθάσαμε στις 16 Νοεμβρίου στο Σταθμό Λαρίσης, με λεωφορείο του ΟΣΕ και πήγαμε με τα πόδια, όχι όλοι ως ομάδα, αλλά δύο-δύο όπως μας είχαν πει για να μην συλληφθούμε. Με το που προσεγγίζουμε την οδό Πατησίων, γύρω από το Πολυτεχνείο, ακούσαμε τον φοιτητικό ραδιοφωνικό σταθμό από τα μεγάφωνα έξω από το Ίδρυμα και έτσι μπήκαμε αμέσως στο αγωνιστικό, επαναστατικό κλίμα. Τότε μας είδαν οι αστυνομικοί και αρχίζουν να κυνηγούν εμάς και όλον τον άλλον φοιτητόκοσμο και μαθητόκοσμο που ήταν συγκεντρωμένος. Μπαίνουμε σε μια καφετέρια για διαφυγή, αφού και τα δακρυγόνα έπεφταν βροχή και εκεί ένας συμφοιτητής μου από το χωριό μου στην Καρδίτσα, μου είπε και πάντα θα το θυμάμαι, ότι συλλαμβάνουν μόνο στο δρόμο και όχι σε στεγασμένους χώρους. Μόλις ωστόσο βγαίναμε από το καφέ, πηγαίνοντας απέναντι προς το Πολυτεχνείο, πάλι μας κυνηγούσαν με τα γκλομπ. Λίγο πριν μπω μάλιστα σε μια πολυκατοικία (έναν στεγασμένο χώρο που λέγαμε), ένας συμφοιτητής πίσω μου, πέφτει από τα χτυπήματα, τον αρπάζουν τον σέρνουν προς την κλούβα, δεν έμαθα ποτέ τι απέγινε.

Ως τις 3 το ξημέρωμα, της άλλης πλέον ημέρας, 17 Νοεμβρίου, συνεχίζονταν το ανελέητο κυνηγητό, ώσπου ξαφνικά σβήνουν όλα τα φώτα στο Ίδρυμα και στον γύρω χώρο και ακούγονται οι ήχοι από τις ερπύστριες των τανκ. Από πίσω είδα πολλά άλλα οχήματα του στρατού και οι προβολείς από το κονβόι φώτιζαν πλέον τα πάντα. Απορούσαμε όμως όλοι γιατί φώτιζαν όχι μόνο χαμηλά αλλά και ταράτσες γύρω κτιρίων, αργότερα μάθαμε ότι υπήρχαν εκεί ελεύθεροι σκοπευτές. Μπαίνει το τανκ, γκρεμίζει την πύλη και την Σημαία, αλλά και τους φοιτητές πάνω στις κολώνες και ισοπεδώνει την παλαιά Μερσεντές, που είχαν βάλει ως οδόφραγμα οι φοιτητές, πίσω από την πόρτα. Αρχίσαμε να τρέχουμε όλοι, η Πατρινή φοιτητική ομάδα προς την πλατεία Κάνιγγος, πάλι όμως μπαίνοντας σε στεγασμένους χώρους, πολυκατοικίες, για να μην μας συλλάβουν. Όλως περιέργως βρίσκαμε μες στη βαθιά νύχτα τις πόρτες ανοιχτές για να μπούμε, προφανώς τις άφηναν επίτηδες οι ιδιοκτήτες ανοιχτές για να σωθούμε. Εκεί  λουφάξαμε κρυμμένοι την υπόλοιπη νύχτα και το πρωί βγαίνοντας και πλησιάζοντας το Πολυτεχνείο, ακούγονταν πάμπολλοι πυροβολισμοί σε όλους τους δρόμους γύρω από το Ίδρυμα. Ένα ελικόπτερο μάλιστα πετούσε συνεχώς πάνω από τα κεφάλια μας και κατόπτευε τον χώρο, την βουή του δεν μπορώ να την ξεχάσω. Όταν αποφασίσαμε πλέον να γυρίσουμε στη Πάτρα, πάλι με τον ΟΣΕ, είχαμε ήδη μια απώλεια, έναν νεκρό συμφοιτητή μας, τον Γιώργο Σιαμούρη. Πήγαμε σύσσωμοι στην κηδεία του τις επόμενες ημέρες στη Πάτρα, όπου θυμάμαι ότι προσήλθε μέγα πλήθος που δεν φοβήθηκε καθόλου τους χουντικούς».΄ Κάπου εδώ τελείωσε η προσωπική μαρτυρία του Γιάννη Παπαδόπουλου στους μαθητές του και στους συναδέλφους. Ήταν μια γνήσια ιστορική πηγή καταγραφής του ηρωικού Αγώνα των φοιτητών κατά της δικτατορίας τον Νοέμβριο του 1973.