Μπορεί ο καρκίνος του μαστού να προληφθεί; Γράφει η γενική χειρουργός Αγγελική Γιοβάννη

Κανένας δεν γνωρίζει τι ακριβώς προκαλεί τον καρκίνο του μαστού. Αυτό όμως που γνωρίζουμε είναι ότι, αν ο καρκίνος του μαστού διαγνωστεί έγκαιρα, τότε υπάρχουν περισσότερες θεραπευτικές επιλογές και καλύτερη πρόγνωση (έκβαση της νόσου), έως και ίαση.

Δεν υπάρχει κάποιος σίγουρος τρόπος να εμποδίσουμε την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού.

Υπάρχουν ωστόσο πράγματα που κάθε γυναίκα μπορεί να κάνει, ώστε να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού ή να τον εντοπίσει σε ένα αρχικό στάδιο, οπότε μπορεί να υπάρχει και πλήρης ίαση.

• Η τροποποίηση του τρόπου ζωής (πχ. υγιεινή διατροφή, σωματική άσκηση και αποφυγή παχυσαρκίας, τεκνοποίηση σε νέα ηλικία, αποφυγή της έκθεσης σε άσκοπη ακτινοβολία, αποφυγή της χρήσης ορμονών κλπ.) μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.
• Η τήρηση των κανόνων προληπτικού ελέγχου με τακτική κλινική εξέταση των μαστών από ειδικό γιατρό και ετήσια μαστογραφία μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωση ενός πρώιμου, μικρού μεγέθους καρκίνου ή ακόμη και προκαρκινικών αλλοιώσεων που φαίνονται μόνο στη μαστογραφία (οι περιπτώσεις αυτές αντιμετωπίζονται με εξαιρετική επιτυχία).

.• Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου των γυναικών και είναι η 2η αιτία θανάτου των γυναικών από καρκίνο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα παγκοσμίως.

• Κάθε χρόνο πάνω από 1,3 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως αναμένεται να διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού.

• το ποσοστό πρώιμης διάγνωσης της ασθένειας στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλό σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που φθάνει έως και το 60%

Οι στρατηγικές που μπορούμε να χαράξουμε, προκειμένου να μειωθεί ο ατομικός μας κίνδυνος να νοσήσουμε από καρκίνο του μαστού, αφορούν κυρίως τις καθημερινές μας συνήθειες και τη διατροφή.

H ενσωμάτωση της τακτικής σωματικής άσκησης στην καθημερινότητα μας καθώς και η υιοθέτηση ενός ισορροπημένου διαιτολογίου συστήνεται σε όλες τις γυναίκες, προκειμένου να βελτιώσουν την υγεία τους και να μειώσουν τον προσωπικό τους κίνδυνο να νοσήσουν από καρκίνο του μαστού. Πλήθος μελετών έχουν επικεντρωθεί στην εξακρίβωση της πιθανής σύνδεσης μεταξύ καρκίνου του μαστού και διατροφής. Η διατροφή μας θωρακίζει τις φυσικές άμυνες του οργανισμού απέναντι σε δεκάδες ασθένειες και μία από αυτές είναι ο καρκίνος του μαστού.

H δευτερογενής πρόληψη αφορά τα μέσα που υπάρχουν να διαγνωσθεί η νόσος σε πρώιμο στάδιο, ώστε να επιτευχθούν καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα.

Η αρχή θα πρέπει να γίνει από τη μηνιαία αυτοεξέταση των μαστών σε όλες τις ενήλικες γυναίκες. Η καλύτερη χρονική στιγμή είναι μετά το τέλος της εμμήνου ρύσεως, περίπου 8-11η μέρα του κύκλου (1η μέρα υπολογίζουμε την ημέρα έναρξης της περιόδου).

Ακολουθεί ο ετήσιος έλεγχος των μαστών από εξειδικευμένο στις παθήσεις του μαστού γιατρό, με λήψη ατομικού και οικογενειακού ιστορικού, ψηλάφηση των μαστών και έλεγχο των απεικονιστικών εξετάσεων.

Η μαστογραφία έχει την δυνατότητα αποκάλυψης του καρκίνου του μαστού σε στάδιο που κλινικά δεν ανιχνεύεται. Η μαστογραφία αναφοράς για συγκριτικούς λόγους θα πρέπει να γίνεται πριν το 40όο έτος της ηλικίας και να επαναλαμβάνεται ανά έτος σε γυναίκες άνω των 40.

Υπάρχει πληθώρα απεικονιστικών εξετάσεων όπως το υπερηχογράφημα των μαστών, η ελαστογραφία, η τομοσύνθεση οι οποίες βοηθούν στην έγκαιρη και ακριβή διάγνωση θα πρέπει όμως να αποτελούν μέρος της διαγνωστικής προσπάθειας του θεράποντος γιατρού και όχι εξετάσεις ρουτίνας.