Ας σκεφτούμε ότι το χρήμα είναι σαν το αίμα

Γράφει ο Ευθύμιος Ζιγγιρίδης BEng MSc AMIEE MILT, Σύμβουλος Στρατηγικών Επενδύσεων

Η Ελλάδα πέρασε μία πρωτοφανή για τα παγκόσμια δεδομένα μακροχρόνια κρίση τα τελευταία δέκα χρόνια και μόλις άρχισε η οικονομία να επανακάμπτει και οι Έλληνες επιχειρηματίες, αυτοαπασχολούμενοι, ιδιωτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι άρχισαν να βλέπουν μακρινές αχτίδες φωτός, μία υγειονομική κρίση εμφανίστηκε της οποίας τις οικονομικές συνέπειες θα τις νιώσουμε τους επόμενους μήνες.

Η ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας είναι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και σε αυτές στηρίζεται το μεγαλύτερο μέρος της Ελληνικής οικονομίας. Τώρα λοιπόν ήρθε η ώρα για ακόμη μια φορά να στηρίξουμε αυτές τις επιχειρήσεις και κάθε καταναλωτής να συνειδητοποιήσει ότι στηρίζοντας αυτές τις επιχειρήσεις που εδρεύουν στην δική του πόλη αφενός στηρίζει την Ελληνική Οικονομία αφετέρου συμβάλει στην επιβίωση της οικονομίας της πόλης του.

Ας σκεφτούμε ότι το χρήμα είναι σαν το αίμα. Το αίμα κυκλοφορεί συνέχεια στον ανθρώπινο οργανισμό και δίνει ενέργεια και ζωή στον άνθρωπο έτσι και το χρήμα το οποίο πρέπει να κινείται συνέχεια, κινεί την οικονομία της πόλης και δημιουργεί συνθήκες ευημερίας σε μια πόλη. Όταν το χρήμα βγει εκτός πόλης αρχίζει η οικονομία της πόλης να αιμορραγεί όπως όταν το αίμα εγκαταλείπει το ανθρώπινο σώμα. Η συνεχής αιμορραγία αίματος σκοτώνει τον άνθρωπο και η συνεχής αιμορραγία χρήματος εκτός πόλης σκοτώνει την οικονομία και την ευημερία της πόλης.

Ας δούμε πως επιδρά στην οικονομία η τάση του καταναλωτή να ψωνίζει τοπικά. Το New Economics Foundation, μια Ανεξάρτητη Οικονομική δεξαμενή σκέψης που εδρεύει στο Λονδίνο, συνέκρινε τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι αγοράζουν προϊόντα από το διαδίκτυο έναντι της αγοράς ενός τοπικού επιχειρηματία και διαπίστωσε ότι δύο φορές τα χρήματα παρέμειναν στην κοινότητα όταν οι πολίτες αγόραζαν τοπικά. Αυτό σημαίνει ότι αυτές οι αγορές είναι δύο φορές πιο αποτελεσματικές όσον αφορά τη διατήρηση της τοπικής οικονομίας ζωντανής. Ας δούμε δύο δείκτες  που εκφράζουν τις καταναλωτικές συνήθειες.

Η «περιθωριακή τάση κατανάλωσης», ή MPC , περιγράφει πόσο πιθανό είναι να ξοδέψετε περισσότερα, εάν έχετε περισσότερα χρήματα. Εκφράζεται ως ποσοστό αναφοράς 100 μονάδων επιπλέον χρημάτων: εάν λάβω επιπλέον 100 € και ξοδέψω 90 €, το MPC μου είναι 0,9 ή 90%. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι λιγότερο εύποροι, οι μικρότερες επιχειρήσεις που δεν έχουν τεράστια κέρδη όπως οι πολυεθνικές όταν αποκτήσουν επιπλέον χρήματα από αυτά που συνήθως έχουν εμφανίζουν την τάση να τα ξοδεύουν για να αποκτήσουν επιπλέον ανέσεις. Όταν ένας εύπορος ή μια μεγάλη εταιρεία αποκτήσει επιπλέον χρήματα έχει μικρότερη τάση να ξοδέψει διότι απολαμβάνει ήδη όλα τα αγαθά.  Με αυτό τον τρόπο οι μικρές επιχειρήσεις της πόλης θα ξοδέψουν τοπικά περισσότερα χρήματα για να αποκτήσουν αγαθά που δεν τα κατέχουν.

Ένας δεύτερος δείκτης σχετίζεται με την ταχύτητα κίνησης του χρήματος. Υπάρχει μια αστεία ιστορία που απεικονίζει αυτό το σημείο τέλεια: Ένας άντρας μπαίνει σε ένα ξενοδοχείο και ρωτάει αν έχουν δωμάτιο για τη νύχτα. Πράγματι, η τιμή αυτού του δωματίου είναι 50 €. Ο άντρας ζητά να το δει πριν αποφασίσει. ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου ζητά 50 ευρώ ως επιστρέψιμη προκαταβολή κράτησης. Ο άντρας συμφωνεί, αφήνει τα € 50 στον πάγκο και είναι έτοιμος να ρίξει μια ματιά.

Μόλις φύγει, ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου πηγαίνει στο κρεοπωλείο απέναντι και πληρώνει 50 ευρώ στον κρεοπώλη ο οποίος του είχε πουλήσει κρέας επί πιστώσει την περασμένη βδομάδα. Ο χασάπης τον ευχαριστεί, παίρνει τα € 50 και τρέχει στον μπακάλικο λίγο πιο κάτω. Πληρώνει 50 ευρώ στο μπακάλη για τις προμήθειες της περασμένης βδομάδας. Ο μπακάλης σπεύδει στο μπαρ και πληρώνει τον ιδιοκτήτη του μπαρ 50 ευρώ για τα ποτά της προηγούμενης νύχτας τα οποία κατανάλωσε το προσωπικό του μπακάλη. Ο Ιδιοκτήτης του μπαρ πηγαίνει στο ξενοδοχείο και πληρώνει τον ιδιοκτήτη 50 ευρώ για την διαμονή της ανιψιάς του το περασμένο βράδυ στο ξενοδοχείο.  Ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου κατέληξε με το νόμισμα των 50 ευρώ στα χέρια του μετά από δυο ώρες που το είχε δώσει στον κρεοπώλη. Ο αρχικός  επισκέπτης βγαίνει από το δωμάτιο και ζητά συγγνώμη που δεν θα μείνει τελικά. Ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου λέει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και του δίνει πίσω τα 50 € τα οποία είχε κρατήσει ως προκαταβολή.

Είναι η κίνηση των χρημάτων που στηρίζει μια οικονομία, όχι μόνο το ίδιο το ποσό: ότι ένα χαρτονόμισμα 50 ευρώ μετακινήθηκε δημιούργησε τζίρο πολλαπλάσιο και προστιθέμενη αξία σε αρκετές τοπικές επιχειρήσεις, δείχνει ότι όταν το χρήμα κινείται γρήγορα δημιουργεί προστιθέμενη αξία και για να κινηθεί γρήγορα πρέπει να κινηθεί στην τοπική αγορά. Ενισχύοντας το παραπάνω επιχείρημα να τονιστεί ότι με αυτό τον τρόπο  ενισχύεται η “ταχύτητα” του χρήματος, στην περιοχή. Η ιδέα είναι ότι εάν το νόμισμα κυκλοφορεί πιο γρήγορα, τα χρήματα περνούν από περισσότερα χέρια και περισσότεροι άνθρωποι είχαν το όφελος από τα χρήματα.

Αγοράζοντας  τοπικά και όχι από το διαδίκτυο έχει αποδειχτεί από έρευνες  ότι το κατάστημα δεν αποκομίζει τεράστιο κέρδος, αυτό σημαίνει ότι περισσότερα πηγαίνουν στο κόστος εισροών—προμήθειες και συντήρηση, εκτύπωση, διαφήμιση, πληρωμή εργαζομένων-που βάζει αυτά τα χρήματα πίσω στην τοπική κοινότητα.

Οι ίδιες μελέτες έδειξαν ότι κατά μέσο όρο, το 48% κάθε αγοράς σε τοπικές ανεξάρτητες επιχειρήσεις επανακυκλοφόρησε τοπικά, σε σύγκριση με λιγότερο από το 14% των αγορών από το διαδίκτυο, δηλαδή διαπιστώθηκε ότι κάθε 100 ευρώ που δαπανήθηκαν σε τοπικούς ανεξάρτητους παρήγαγαν 48 ευρώ δευτερογενών τοπικών δαπανών, σε σύγκριση με 14 ευρώ για μια αγορά διαδικτυακή.

Οι τοπικές αγορές επιπλέον συμβάλουν στην συνοχή της τοπικής κοινωνίας, στην οικονομική της ανάπτυξη, σε λιγότερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος αφού δεν χρειάζονται μεταφορικά μέσα για να φθάσει το προϊόν στον ενδιαφερόμενο, επίσης λιγότερες συσκευασίες αφού οι τοπικές επιχειρήσεις ανακυκλώνουν και επαναχρησιμοποιούν κάποιες συσκευασίες ή τις χρησιμοποιούν λιγότερο και τέλος συμβάλουν σε μεγάλο βαθμό στην ευημερία του τοπικού πληθυσμού.

Σε μία περίοδο που η κρίση έχει φτάσει παντού και όλοι δυσκολευόμαστε, πρέπει να αντιληφθούμε, πως πέρα από σωστό και χρήσιμο, είναι άκρως απαραίτητο να προτιμούμε την τοπική αγορά μας για όλα. Είναι κάτι που θα βοηθήσει την τοπική οικονομία να επιβιώσει και τα χρήματα θα κάνουν υγιή κύκλο εντός του τόπου, οπότε και θα παραμένουν σε αυτόν. Ως καταναλωτές είμαστε κρίκοι μιας αλυσίδας, που πρέπει να προσπαθούμε για να διατηρηθεί στην αρχική της μορφή και να μην σπάσει!