ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΕΑΣ ΑΓΧΙΑΛΟΥ – Η ΠΥΡΠΟΛΗΣΗ ΝΕΑΣ ΑΓΧΙΑΛΟΥ Έκδοση 30-4-2020

Την 25η Μαρτίου του 1943, ένα απόσπασμα ανταρτών με 40 έως 50 άνδρες με αρχηγό τον Διάκο, κατασκήνωσε στα βουνά της Νέας Αγχιάλου. Σκοπός του αποσπάσματος ήταν να εμποδίσουν τη διάβαση πολεμοφοδίων προς το Νότο, με την καταστροφή των γεφυρών και με τοποθέτηση ναρκών.
Στις 18 Απριλίου, δύο κανονιοφόρα πλοία από το Βόλο κατευθύνθηκαν προς την Αμαλιάπολη και κατέστρεψαν τα πλοία εντός του λιμανιού της.
Στις 20 Απριλίου, τρεις κανονιοφόροι, αφού βομβάρδισαν την Μιτζέλα, έβαλαν πλώρη για τη Νέα Αγχίαλο, όπου και κατέστρεψαν όλα τα πλοιάρια.

Στις 27 Απριλίου 1943, την Τρίτη ημέρα του Πάσχα, μηχανοκίνητος φάλαγγα από το Βόλο, πλημμύρισε όλη την πλατεία της παραλίας Νέας Αγχιάλου.
Η διαταγή για την πυρπόληση της, δόθηκε από την Κομαντάτ του Βόλου.
Άλλη φάλαγγα πεζικού από μελανοχίτωνες, καθοδηγούμενη από λεγεωνάριους, πήγε από τα βουνά βόρεια της πόλης και μέσα από τη χαράδρα της τοποθεσίας Καζάνια (Στούπι), συναντήθηκε με την μηχανοκίνητη φάλαγγα.
Όσοι κάτοικοι ήσαν μέσα στη πόλη, τρομοκρατημένοι πήραν το δρόμο προς τα βουνά, αφήνοντας πίσω όλα τους τα υπάρχοντα, τα οποία λήστεψαν οι Ιταλοί και οι συνεργάτες τους και τα μετέφεραν με αυτοκίνητα στο Βόλο.
Οι Ιταλοί, σχημάτισαν ομάδες και κάθε ομάδα ανέλαβε μια συνοικία. Ήταν μεθυσμένοι από τα κρασιά και τα τσίπουρα, τα οποία έβρισκαν σε αφθονία και αφού λεηλατούσαν τα σπίτια, τα πυρπολούσαν με εύφλεκτες ύλες. Όσα ζώα βρέθηκαν μέσα στους στάβλους και τα σπίτια, όλα κάηκαν.
Από τα 700 πλίθινα διώροφα και μονώροφα σπίτια, τα 650 με τις οιναποθήκες, βαρέλια, στάβλους, αχυρώνες και εμπορικά
καταστήματα με τα εμπορεύματά τους, έγιναν στάχτη σε μια μέρα.

Οι Ιταλοί δεν σεβάστηκαν ούτε το εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο, ένα από τα λαμπρότερα κτίρια του Νομού Μαγνησίας, το οποίο κτίσθηκε το 1910 από κληροδότημα του Συγγρού. Επί οκτώ χρόνια οι μαθητές του σχολείου χρησιμοποιούσαν αντί για θρανία μικρά καθίσματα και πέτρες.
Το σχολείο ξαναχτίστηκε, με χρήματα που συγκεντρώθηκαν από έρανο.
Η φωτογραφία μαρτυρά την καταστροφή του σχολείου και είναι από το φωτογραφικό -ιστορικό αρχείο του Φιλοπρόοδου.
Η Νέα Αγχίαλος από τις 12 Δεκεμβρίου 2000 είναι μέλος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδος, Περιόδου 1940 -1945 «Ελληνικά Ολοκαυτώματα».

Η διατήρηση της ιστορικής συνείδησης είναι η έσχατη πράξη αντίστασης μέσα στην γενική παρακμή. Οι λαοί που δεν έχουν μνήμη δεν έχουν και μέλλον.