Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ-ΟΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ

Είναι ο γνωστότερος και ο πιο αγαπητός ύμνος προς την Παναγία, για τους χριστιανούς. Απευθύνεται προς την Υπεραγία Θεοτόκο, την Κεχαριτωμένη Μαρία των χριστιανών, αλλά και την Υπέρμαχο Στρατηγό του Έθνους των Ελλήνων.

Ψάλλεται ολόκληρος ο ύμνος αυτός, που έχει 24 οίκους(στροφές), μια και έχει την μορφή ποιήματος, την 5^η Παρασκευή της Μεγάλης Σαρακοστής, δηλαδή σε λίγες ημέρες.

Τις προηγούμενες τέσσερεις Παρασκευές της Μ. Σαρακοστής ψάλλεται τμηματικά, ανά έξι δηλαδή στροφές (που η καθεμιά, αρχίζει με το Χαίρε), από τον ιερέα στο κέντρο του ναού και απέναντι από την εικόνα του Ακαθίστου ύμνου, που απεικονίζει την Παναγία μας με το Θείο Βρέφος. Συνολικά τα Χαίρε στην Παναγία είναι 156 (39 χαίρε σε κάθε Παρασκευή).

Ποιητής, δημιουργός, του ύμνου θεωρείται ο Ρωμανός ο Μελωδός (7^ος αιώνας μ.Χ.), κορυφαίος υμνογράφος της Εκκλησίας μας. Ονομάσθηκε Ακάθιστος ύμνος, γιατί εψάλη στο ναό της Παναγίας των Βλαχερνών στην Κων/πολη το 626 μ.Χ., από όλους τους κατοίκους της Πόλης, που παρέμεναν όρθιοι, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς την Παναγία. Μια ημέρα πριν, στις 7 Αυγούστου του 626 μ.Χ., είχαν κατορθώσει να αποκρούσουν την επιδρομή των Αβάρων πειρατών. Εκείνη την εποχή όλος ο Βυζαντινός στρατός είχε εκστρατεύσει, με επικεφαλής τον Αυτοκράτορα Ηράκλειο, στη μακρινή Περσία, για να φέρει πίσω τον Σταυρό του Χριστού, που είχαν κλέψει οι Πέρσες λίγο καιρό πριν από την Αγία Πόλη, την Ιερουσαλήμ, όπου βρισκόταν επί αιώνες το ιερότερο κειμήλιο της Θρησκείας μας.

Έτσι στην Κων/πολη υπήρχε λίγη στρατιωτική φρουρά και τα γυναικόπαιδα.  Όταν φάνηκε ο πειρατικός στόλος των Αβάρων, που ήταν Σλάβοι από τον Εύξεινο Πόντο, όλοι απελπίσθηκαν και περίμεναν την κατάληψη της Βασιλεύουσας Πόλης.

Τότε ισχυρότατος άνεμος φύσηξε ξαφνικά, ενώ είχε αρχίσει η πολιορκία και βύθισε τα πλοία των ‘’βαρβάρων’’ στον Βόσπορο, όπου βρίσκονταν και επίσης μια επιδημία ‘’θέρισε‘’ τον στρατό τους, που είχε  στρατοπεδεύσει απέναντι από τα τείχη της Κων/πολης.

Οι υπερασπιστές της Πόλης εκείνη την ημέρα είχαν περιφέρει, λιτανεύσει, την εικόνα της Παναγίας (που μετά αυτή ονομάσθηκε ως εικόνα του Ακαθίστου Ύμνου και φυλάσσεται σήμερα σε Αγιορείτικο μοναστήρι), επάνω στα τείχη, ως μόνη ελπίδα για την σωτηρία τους. Όταν είδαν τι συνέβη στον στρατό  και στο στόλο των πολιορκητών τους ένιωσαν, πίστεψαν, ότι το θαύμα της Παναγίας, ως ανταμοιβή της πίστης τους, τα είχε δημιουργήσει όλα αυτά.

Την επόμενη λοιπόν νύκτα, όλοι τους, συγκεντρώθηκαν  στο ναό της Παναγιάς των Βλαχερνών και όρθιοι, όπως αποφάσισαν, έψαλαν τους Χαιρετισμούς προς την Θεοτόκο, έναν ύμνο, που είχε γραφεί, σχεδόν στο σύνολό του, λίγα χρόνια πριν από τον Ρωμανό τον Μελωδό, για να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους.

Κορυφαίοι, ωραιότεροι , ύμνοι στους Χαιρετισμούς το ‘’Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια…’’ και το ‘’Η ωραιότητα της Παρθενίας σου…’’, όπου υπάρχει και η φράση ‘’απορώ και εξίσταμαι‘’ που και σήμερα την χρησιμοποιούμε και εννοούμε ότι μένω έκπληκτος, άφωνος, από αυτό που βλέπω, από αυτό που συνέβη .

                                                                                    ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΣΠΑΝΟΣ

                                                                        Θεολόγος του Γυμνασίου Σούρπης