Κήρυγμα Κυριακής Δ Νηστειών του Αρχιμ. Γεώργιου Γιαννιού (video και κείμενο)

Κήρυγμα Κυριακής Δ Νηστειών

(Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος)

του Αρχιμ. Γεωργίου Γιαννιού

Κυριακή τετάρτη των Νηστειών σήμερα, αγαπητοί μου αδελφοί, και η Αγία μας Εκκλησία προβάλει τρεις αρετές, χρήσιμες και ωφέλιμες σαν το οξυγόνο στον άνθρωπο. Την πίστη, την προσευχή και τη νηστεία. Και μας τις διδάσκει μέσα από το δράμα ενός νέου ανθρώπου που είχε κυριευτεί από τον διάβολο και η ζωή του βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο.

Ο δυστυχισμένος πατέρας του παιδιού απευθύνεται στους Μαθητές του Κυρίου, με σκοπό να λυτρωθεί το παιδί από το δράμα του. Μάταια όμως… Τότε ο Χριστός, ως σπλαχνικός πατέρας που είναι, λέει προς τον πατέρα του παιδιού: «αν μπορείς να πιστέψεις, όλα είναι δυνατά για εκείνον που πιστεύει». Κι εκείνος απαντά, «πιστεύω, Κύριε, βοήθησέ με στην απιστία μου». Τότε ο Ιησούς διώχνει το ακάθαρτο πνεύμα από το παιδί, και αργότερα, στην ερώτηση των μαθητών Του για τη δική τους αδυναμία, απάντησε ότι, «τούτο το γένος δεν μπορεί με τίποτε άλλο να εκδιωχθεί, παρά μόνο με προσευχή και με νηστεία».

   Ως πρώτη προτεραιότητα ο Χριστός θέτει τη νηστεία. Οι Πατέρες της Εκκλησίας λένε ότι, στον Παράδεισο ο Αδάμ και η Εύα παράκουσαν την εντολή του Θεού και εκδιώχθηκαν. Η μη τήρηση της νηστείας έγινε ο πρόξενος για τα οδυνηρά που ακολούθησαν. Η τήρηση, όμως της νηστείας, γίνεται ο πρόξενος για την εισαγωγή εκ νέου του ανθρωπίνου γένους στον χαμένο Παράδεισο. Η αποχή από τις τροφές δεν είναι κάτι δίχως νόημα και ουσία. Η ύλη, η τροφή είναι ευλογημένη από το Θεό, ως «καλή λίαν». Η νηστεία των τροφών έχει βαθύτερο νόημα: την πνευματική άσκηση. Όπως το σώμα αθλείται, γυμνάζεται  και γίνεται υγιές, έτσι και η ψυχή έχει ανάγκη άσκησης, δια της οποίας καθίσταται και αυτή υγιής. Ότι μας κρατά δέσμιους με την ύλη, δεν είναι αμαρτωλό. Αμαρτωλή είναι η κακή χρήση της ύλης. Εξάλλου, αν δεν είχαμε ανάγκη την ύλη, ο Θεός θα μας έπλαθε Αγγέλους, άυλους, δίχως ανάγκες. Το θέμα είναι η σωστή διαχείριση.

    Ως επακόλουθο και συνέχεια της νηστείας, η Εκκλησία θέτει την προσευχή. Προσευχή είναι η συνομιλία με το Θεό. Το δόσιμο της καρδιάς, του νου και της υπάρξεώς μας στην αγάπη του Θεού. Η προσευχή είναι φύλακας της σωφροσύνης, χαλιναγωγεί τον θυμό, καταστέλλει την υπερηφάνεια, καθαρίζει από τη μνησικακία, διώχνει το φθόνο, καταργεί την αδικία, επανορθώνει την ασέβεια. Και ποιος δεν έχει αισθανθεί την ανάγκη της προσευχής. Να υψώσει το βλέμμα του στον ουρανό και ν’ απευθυνθεί στον Ουράνιο Πατέρα. Να ψελλίσει δυο λόγια ειλικρινή. Να ζητήσει, να παρακαλέσει. Και ο Θεός, είναι βέβαιο ότι θ’ ακούσει. Θ’ ακούσει το παιδί του που ζητά ελπίδα και παρηγοριά. Θ’ αφουγκραστεί τον πόνο τον ανθρώπινο, την αγωνία και την αναζήτηση της ελπίδας.

Προχωρώντας παρακάτω, θα διαπιστώσουμε ότι η πίστη είναι εκείνη που κινεί τον άνθρωπο τόσο για την προσευχή, όσο και για τη νηστεία. Αλλά και γενικότερα, η πίστη είναι εκείνη που αναζωογονεί τον άνθρωπο. Ο Απόστολος Παύλος γράφει για την πίστη στην Προς Εβραίους Επιστολή του: «ἔστι δὲ πίστις ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων». Δηλαδή, πίστη είναι η αδίστακτη και ακλόνητη πεποίθηση στην πραγματική και βέβαια ύπαρξη αγαθών, τα οποία ελπίζουμε. Απόδειξη και βεβαιότητα για πράγματα που δεν βλέπονται με τα μάτια του σώματος και τα οποία εν τούτοις χάρη σ’ αυτά είναι σαν να τα βλέπουμε με τα μάτια μας και να τα πιάνουμε με τα χέρια μας.

Η πίστη προσφέρει ουσιαστικό νόημα στη ζωή μας. Χρωματίζει την καθημερινότητά μας και μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Η πίστη προκαλεί το θαύμα, αφού συγκινεί το Θεό, ο οποίος δέχεται τα αιτήματα των πιστών παιδιών του. Η πίστη δεν είναι μια αφηρημένη και αόριστη θεωρία και έννοια. Ούτε μια ιδεολογία, όπως οι κοσμικές ιδεολογίες και τα πολιτικά συστήματα τα οποία έχουν ημερομηνία λήξεως. Η πίστη και μάλιστα η ορθόδοξη πίστη είναι πρώτιστα βίωμα, δηλαδή τρόπος ζωής και ήθος. Είναι δε συνυφασμένη τόσο πολύ στη ζωή του Έλληνα, που ενώ μεν του παρέχει την ελευθερία των επιλογών στη ζωή, από την άλλη δε, έχει τόσες επιδράσεις στον κοινωνικό και προσωπικό του βίο.

 Αυτές τις μέρες, αγαπητοί μου, οι αρετές της πίστης, της προσευχής και της νηστείας, προσλαμβάνουν ιδιαίτερο νόημα και έχουν διαφορετική αξία. Ίσως σε καιρούς όπου τα πάντα θα ήταν δεδομένα και η καθημερινότητα θα μας προσπερνούσε, η πίστη, η προσευχή και η  νηστεία πιθανόν να μην είχαν απήχηση. Και όμως, έρχεται μια ασθένεια του σώματος να μας υπενθυμίσει κάτι που είχαμε λησμονήσει: την ψυχή.

Καθώς προφυλασσόμαστε μέσα στα σπίτια μας από τον μεταδοτικό ιό, έχουμε την ευκαιρία ν’ ασχοληθούμε και με άλλα, όμορφα πράγματα, που η μέχρι πρότινος καθημερινότητά μας, μας τα στερούσε. Τη χαρά της συναναστροφής με την οικογένειά μας, να χαρούμε τα σπίτια μας κ.ο.κ. Είναι, όμως και θαυμάσια ευκαιρία ν’ ασχοληθούμε και με τον εσωτερικό μας κόσμο. Με την ψυχή μας. Όπως αγωνιούμε για το πως θα προμηθευτούμε τρόφιμα, έτσι ας έχουμε και μια αγωνία για την τροφή της ψυχής μας. Καιρός, όμως, να αισθανθούμε ακόμη καλύτερα και τον συνάνθρωπό μας. Ίσως τον ανήμπορο ηλικιωμένο γείτονα, του οποίου η υγεία κινδυνεύει και χρειάζεται τη στήριξή μας σ’ αυτές τις δύσκολες μέρες.

Ας υψώσουμε, λοιπόν, αγαπητοί μου το βλέμμα μας και ας κλίνουμε το γόνυ της ψυχής μας προς τον Κύριό μας. Ας τον παρακαλέσουμε να εξέλθουμε όσο το δυνατόν πιο αλώβητοι απ’ αυτή τη δοκιμασία.

Η πίστη, η προσευχή και η νηστεία μας, ας γίνουν οι οδηγοί μας για την ενότητα που χρειάζεται να επιδείξουμε αυτές τις μέρες. Η ελπίδα δε χάνεται με τίποτα. Οι θλίψεις πρόσκαιρες είναι. Αλίμονο αν χαθεί η ελπίδα. Ο χρυσός, εξάλλου, στη φωτιά καθαρίζει. Τώρα είναι ο καιρός τώρα να φανεί η πίστη μας και να λάμψει ενώπιον των ανθρώπων.

Καλό υπόλοιπο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και είθε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός να βρίσκεται καθημερινά μαζί μας, να ευλογεί και προστατεύει τις ζωές μας.

29-03-2020