Νίκος Γιαννής: Εθελοντισμός – Δημοκρατία από κάτω προς τα πάνω

Δημοσιεύουμε άρθρο του κ. Νίκου Γιαννή, υποψήφιου Ευρωβουλευτή με της Ν.Δ.:

Γράφει στα απομνημονεύματα του ο Ηπειρώτης ευεργέτης Ανδρέας Συγγρός όταν ο Χαρίλαος Τρικούπης προσπαθούσε να τον πείσει να κατέβει στην πολιτική για να υπηρετήσει τη χώρα: “Αλλ’ εγώ τω αντέταξα ότι δια να κάμω τι επί του προκειμένου, αν ποτέ παρουσιασθεί ανάγκη, δεν είναι χρεία να είμαι εν ενεργεία πολιτευόμενος. Εις τούτο μοι απάντησε αυτολεξεί: Απατάσθε. Εν Ελλάδι χωρίς να πολιτεύηται τις ουδέν δύναται να πράξει, με όσην και να έχη καλήν θέλησιν. Αν ούτως έχη το πράγμα, τω απεκρίθην, τόσω το χειρότερον δια την Ελλάδα”. Η ιστορία όμως λέει ότι δεν έχει ούτως το πράγμα. Η κοινωνία πολιτών είναι παρούσα.

Η ελληνική παράδοση των εθνικών ευεργετών βρίσκει συνέχεια σήμερα στο κίνημα των Οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών, που απλώνεται μέρα με τη μέρα σε όλες τις γωνιές της χώρας μας και σε όλα τα μήκη και πλάτη του ορίζοντα, όπου υπάρχουν προβλήματα σε όλα τα πεδία προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο, τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Η κοινωνία πολιτών γκρεμίζει το μονοπώλιο των κομμάτων και του κράτους ως προς την παραγωγή πολιτικής, τη συμμετοχή στα κοινά και την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο. Η κοινωνία πολιτών προσδίδει ποιότητα και βάθος στη δημοκρατία, οι ΜΚΟ αποτελούν έκφραση άμεσης δημοκρατίας, ιδιωτικοποιούν την αρετή.

Θέλω το κράτος και τα κόμματα να κάνουν τη δουλειά τους κι οι πολίτες τη δική τους. Προτιμώ την αυτορρύθμιση και τον σεβασμό απ’ όλους μας ορισμένων αρχών και κανόνων με όρους αυτοδέσμευσης.

Η κοινωνία πολιτών εκπροσωπεί αξίες δεν αντιπροσωπεύει άτομα, δεν κρίνεται για την αντιπροσωπευτικότητα της, καθώς δεν υποκαθιστά την ατομική βούληση. Αντιπροσωπευτική είναι η επίσημη πολιτική, οι θεσμοί της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η Βουλή και η κυβέρνηση, η αντιπροσώπευση δεν είναι χαρακτηριστικό του κόσμου των συλλόγων. Οι εθελοντές δεν αντιπροσωπεύονται από τρίτους, διαπιστώνουν ανεκπλήρωτες ανάγκες της κοινωνίας και συμβάλλουν οι ίδιοι στην άμεση αντιμετώπιση τους, βοηθούν κατευθείαν τον άνθρωπο που έχει ανάγκη και όχι δι’ αντιπροσώπου. Μικρή σημασία έχει πόσα είναι τα μέλη μιας οργάνωσης. Φυσικά όσο περισσότερα είναι τόσο καλύτερα και όσο περισσότερες οι οργανώσεις ακόμη καλύτερα. Όμως όπως έχει λεχθεί, «μια μικρή ομάδα σκεπτομένων και αφοσιωμένων στον σκοπό τους ανθρώπων μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο. Πράγματι αυτό είναι το μόνο πράγμα το οποίο στην ιστορία μπορεί να συμβεί» (Margaret Mead)

Η πολιτική αναδιανέμει πόρους δια του κρατικού προϋπολογισμού που προέρχονται από εμάς τους ίδιους ως πολίτες-φορολογούμενους και απευθύνονται στους έχοντες ανάγκη στήριξης, καθώς και στην παροχή βασικών υπηρεσιών. Ο πολιτικός δεν μας κάνει χάρη επιδοτώντας μια πολιτική, δεν διαθέτει πόρους από την προσωπική του περιουσία. Αντίθετα ο εθελοντής και ο ενεργός πολίτης πληρώνει από την τσέπη του και καταφέρνει δια της πειθούς και της αξιοπιστίας να συλλέξει πόρους, προσφέρει εργασία, χρόνο, γνώσεις, γνωριμίες, καταθέτει την ψυχή του στους συνανθρώπους του, στο περιβάλλον, στην οικουμένη. Και μάλιστα η προσφορά του δεν γίνεται μπροστά στις κάμερες ούτε προς τούτο. Γίνεται ενώπιον της συνείδησης του, του καθήκοντος όπως ο ίδιος το αντιλαμβάνεται και της θρησκευτικής ή φιλοσοφικής πίστης όπως ο ίδιος την ορίζει. Η προσφορά του εθελοντή είναι σεμνή και ταπεινή, σιωπηλή αλλά αποτελεσματική, είναι στάση ζωής. Αποβλέπει στην αντιμετώπιση προβλημάτων, την προβολή επιχειρημάτων, τον σεβασμό του κράτους δικαίου και την αλλαγή των κακώς κειμένων διαμέσου αυτού, όχι στην προσωπική προβολή οποιουδήποτε ούτε φυσικά στον βιοπορισμό. Τόσο οι πολιτικοί όσο και οι εθελοντές επιλέξαμε οι ίδιοι να ασχοληθούμε με τα κοινά, γι’ αυτό δεν μπορούμε να δυσανασχετούμε με τις συνέπειες της επιλογής μας.

Η κοινωνία πολιτών είναι ένας χώρος μεγαλύτερης ελευθερίας, ευρύτερης ανεξαρτησίας, περισσότερης δικαιοσύνης, ένας χώρος όπου περισσεύει η καλή θέληση ενώ πλεονάζει η υψηλή απόδοση, ένας χώρος που είναι σε θέση να μεταβάλλει τις συμπεριφορές των ανθρώπων, να επιδρά στην πολιτισμική ταυτότητα, κάτι που δυσκολεύεται να κάνει η πολιτική εξαιτίας του σταυρού προτίμησης που έχουν οι εκλογές.

Έχει το δικαίωμα να ασκεί κριτική εκείνος που έχει το σθένος να βοηθάει. Στην κοινωνία πολιτών, σε αντίθεση με τη φυσική αδυναμία της εκάστοτε κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης στο πολιτικό μας σύστημα, κάνουμε και τα δύο και αυτό είναι οξυγόνο για τη δημοκρατία.

Έχει αποδειχθεί ότι όπου η κοινωνία πολιτών είναι παρούσα, έχει δυναμισμό και ευρεία ανταπόκριση, εκεί οι αιρετοί και οι ασκούντες εξουσία παράγουν έργο, προσφέρουν αξιόπιστες υπηρεσίες, υπάρχει διαφάνεια. Αντιθέτως όπου η κοινωνία πολιτών ασθενεί, όπου οι πολίτες αδιαφορούν, όπου εξαντλούν την πολιτική τους συμμετοχή στην ανά τετραετία ψήφο, εκεί βασιλεύει η σπατάλη, η αναποτελεσματικότητα, ενίοτε η διαφθορά.

Κάνε κάτι τώρα εσύ ο ίδιος, μόνος σου ή από κοινού με άλλους, ότι επιλέξεις να αφιερώσεις και να αφιερωθείς, μην περιμένεις τα πάντα από το κράτος, μην δίνεις λευκή επιταγή τετραετίας σε κανέναν. Αναρωτήσου τι κάνεις εσύ για την πατρίδα σου αντί να καταριέσαι τι δεν κάνει εκείνη για σένα. Να διατηρήσουμε και να αναπτύξουμε το μοναδικό μας περιβάλλον, το φυσικό και το ανθρωπογενές, να κάνουμε την Ελλάδα μια χώρα πρότυπο δημοκρατίας, αντιπροσωπευτικής και συμμετοχικής, μια νησίδα πολιτικής ποιότητας και πολιτισμού, έναν τόπο που θα είναι ΟΛΟΙ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ. Όπως μας δίδαξε ο Θουκυδίδης «το κακό δεν βαραίνει μόνον εκείνον που το κάνει αλλά και εκείνον που μπορεί να το εμποδίσει και δεν το κάνει».

Ας ανάψουμε σήμερα ένα κερί αντί να καταριόμαστε το ατέλειωτο σκοτάδι, απ’ τ’ οποίο ο άνθρωπος βγαίνει σιγά – σιγά μόνο χάρη στην κοινωνία πολιτών και τους ανώνυμους καθημερινούς ήρωες της.

Αδύνατον; Αυτή είναι η πραγματική ζωή!