Ελένη Γ. Ράπτη: Δασικοί Χάρτες και περιστολή της βασικής ενίσχυσης των αγροτών της Μαγνησίας από τον ΟΠΕΚΕΠΕ

Γράφει η Ελένη Γ. Ράπτη, Phd (Cand), MBA,MA

 Και ενώ οδεύουμε προς την ολοκλήρωση του σχεδιασμού της εξυφαινόμενης ως σημαντικά μειωμένης νέας Κ.Α.Π. 2021-2027, και παρότι, κύρια και αποκλειστική μέριμνα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΚΑ) και του ΟΠΕΚΕΠΕ, θα έπρεπε να είναι η διασφάλιση μέχρι τελευταίου ευρώ των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, πρόχειροι και καθοριστικοί (αν όχι, εσκεμμένοι) αποδεικνύονται οι χειρισμοί τους, οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια στη μείωση των επιλέξιμων εκτάσεων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο κυρώσεων τόσο σε βάρος των καλλιεργητών, όσο και της χώρας.

Με βάση την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΑΠ) περιόδου 2015-2020, οι συνολικές άμεσες ενισχύσεις που οφείλεται να πληρωθούν οι Έλληνες αγρότες για το 2018 ανέρχονται σε 1.855.473.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό, 1.103.650.000 ευρώ προορίζονται για τη βασική ενίσχυση, 556.642.000 ευρώ για το πρασίνισμα, 37.109.000 ευρώ για τους νέους σε ηλικία αγρότες (κάτω των 40 ετών) και 184.049.000 ευρώ για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις.

Η πληρωμή του 70% της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης έτους 2018 από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ωστόσο, δεν κατεβλήθη στο σύνολο της στους δικαιούχους «…σε περιπτώσεις που επιλέξιμες εκτάσεις εμπλέκονται σε δασικές κατηγορίες των κυρωμένων Δασικών Χαρτών», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στην από 31-10-2018, νομικά επισφαλή αλλά και ερμηνευτικά ακατάληπτη, ανακοίνωση του ο ΟΠΕΚΕΠΕ, προβαίνοντας παράλληλα σε αόριστες «δεσμεύσεις» περί καταβολής των υπολειπόμενων ποσών «σε επόμενες πληρωμές», υπό τον όρο της ενεργοποίησης εργαλείων που προβλέπονται στο Εγχειρίδιο του ΥΠΕΝ με τίτλο «ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ & ΟΠΕΚΕΠΕ, Εργαλεία για την διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών».

Ανατρέχοντας κανείς στον εν λόγω οδηγό, διαπιστώνει την κατηγοριοποίηση των εργαλείων αυτών (στα οποία- σημειωτέον και κατά δήλωσή του-το ΥΠΕΝ κατέληξε ώστε να μη θιγούν τα συμφέροντα των πολιτών από την ανάρτηση των δασικών χαρτών) (!;) σύμφωνα με την κατάσταση των δασικών χαρτών, ως εξής: 1^η Περίπτωση: Δασικός Χάρτης σε ανάρτηση, 2^η Περίπτωση: Δασικός Χάρτης σε κατάσταση εξέτασης Αντιρρήσεων, και, 3^η Περίπτωση: Μερικώς ή Ολικώς Κυρωμένος Χάρτης ή Περιοχές που δεν έχει αναρτηθεί Δασικός Χάρτης.

Για τη Μαγνησία, για την οποία ο Δασικός Χάρτης κυρώθηκε μερικώς με την υπ’ αριθ. 5073/229085/21.12.2017 απόφαση Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας (ΦΕΚ Δ⁷ 54/14.02.2018), οι αγρότες μπορούν να κάνουν χρήση των εργαλείων της 3^ης Περίπτωσης, ήτοι, εάν η έκτασή τους είχε στον αναρτημένο Δασικό Χάρτη χαρακτηρισμό ΔΑ, ή ΧΑ, είτε να υποβάλλουν ατελώς αίτηση στο Δασαρχείο της περιοχής (μέχρι 08-08-2020) για εξαγορά της έκτασης (εφόσον η εκχέρσωση έχει γίνει προ του 1975), είτε, να υποβάλλουν (δίχως καταληκτική ημερομηνία) αίτηση για χρήση (έγκριση επέμβασης) της έκτασης εφόσον η εκχέρσωση έχει γίνει μέχρι το 2007. Για οποιονδήποτε άλλο χαρακτηρισμό στον αναρτημένο δασικό χάρτη εκτός από ΔΑ ή ΧΑ, δηλαδή ΔΔ, ΑΔ, ΧΧ, ή ΑΧ, οι αγρότες καλούνται να κάνουν χρήση λοιπών εργαλείων της δασικής νομοθεσίας, όπως εξειδικεύονται σχετικώς. Τέλος, ο ΟΠΕΚΕΠΕ αναγνωρίζοντας (;) τη δικαστική εκκρεμοδικία σε σχέση με το ζήτημα των Δασικών Χαρτών, καλεί τους παραγωγούς για την υποβολή ενώπιον του προσωρινής διαταγής ή απόφαση αναστολής εκτέλεσης (και όχι του κυρίου, ακυρωτικού ενδίκου μέσου, της αίτησης ακύρωσης), προκειμένου «να ληφθούν υπόψη από τον Οργανισμό».

Δεδομένου ότι η βασική ενίσχυση των γεωργών αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα του εγγυημένου εισοδήματος, χορηγείται, δε, μέσω δήλωσης, κατόπιν ενεργοποίησης δικαιώματος ενίσχυσης ανά επιλέξιμο εκτάριο με βάση την έκταση που δηλώνεται, (ή το ζωικό κεφάλαιο για τους λίγους κτηνοτρόφους που δε διαθέτουν βοσκοτόπια- ιδιόκτητα ή ενοικιαζόμενα), και πληρώνεται με βάση δικαιώματα τα οποία θα προκύψουν ανάλογα με την έκταση που εκμεταλλεύεται ο κάθε γεωργός, προκύπτει ότι όλες οι καλλιεργούμενες εκτάσεις μπορούν να ενταχθούν στο καθεστώς της βασικής ενίσχυσης, υπό τον όρο της  επιλεξιμότητας. Η επιλεξιμότητα αυτή γίνεται σύμφωνα με τον ορισμό της γεωργικής δραστηριότητας και ελέγχεται στο πλαίσιο των επιτόπιων ελέγχων του δείγματος, ως εξής:

Με βάση τα ανωτέρω, προκύπτουν τα εξής ερωτήματα:

1. Για ποιο λόγο, με ποια αρμοδιότητα και με ποιο νομικό έρεισμα ο ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν κατέβαλλε κανονικά την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, ως όφειλε και όπως διαχρονικά έπραττε, λαμβάνοντας υπόψη την επιλεξιμότητα των εκτάσεων σύμφωνα με τον ορισμό της γεωργικής δραστηριότητας, αλλά υπεισήλθε αναρμοδίως και παρανόμως, σε εξέταση του νομικού χαρακτηρισμού των ιδιοκτησιών, περικόπτοντας την εξ αυτού και μόνο λόγου;
2. Για ποιο λόγο, με ποια αρμοδιότητα και με ποιο νομικό έρεισμα ο ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν κατέβαλλε κανονικά την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, ενόσω αναγνωρίζει την ύπαρξη διοικητικής εκκρεμοδικίας, η οποία συνίσταται αφενός στο γεγονός της μη ολοκλήρωσης της εξέτασης των υποβληθεισών αντιρρήσεων από τις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠ.Ε.Α.) (οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις δεν έχουν ακόμη καν συσταθεί), αλλά και της εκκρεμούσης προθεσμίας για υποβολή αιτημάτων εξαγοράς και τακτοποίησης, και αφετέρου, καθόσον η κύρωση των Δασικών Χαρτών είναι προσωρινή και όχι οριστική, και ενώ είναι γνωστό, ότι σε πλειάδα περιπτώσεων έχει «παραβλεφθεί» από τη Διοίκηση ο χαρακτήρας πολλών αγροτεμαχίων ως προερχόμενων από αναδασμό, ή, νόμιμα εκχερσωμένων, ή, φερόντων την επίσημη βεβαίωση του Δασαρχείου περί του μη δασικού χαρακτήρα τους;
3. Για ποιο λόγο, με ποια αρμοδιότητα και με ποιο νομικό έρεισμα ο ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν κατέβαλλε κανονικά την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης μη, ενόσω αναγνωρίζει και την ύπαρξη δικαστικής εκκρεμοδικίας ως προς το θέμα των Δασικών Χαρτών;
4. Για ποιο λόγο, με ποια αρμοδιότητα και με ποιο νομικό έρεισμα ο ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν κατέβαλλε κανονικά την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, ενόσω τελεί σε γνώση του ότι όσοι παραγωγοί δεν έλαβαν φέτος την προκαταβολή, δεν θα πληρωθούν το σύνολο των άμεσων ενισχύσεων(ενισχύσεις για το πρασίνισμα, τις συνδεδεμένες ενισχύσεις ή τα έσοδα από τα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα του Πυλώνα ΙΙ της Κ.Α.Π., δλδή,η βιολογική γεωργία, η νιτρορύπανση και η εξισωτική αποζημίωση), ενώ διατρέχουν τον κίνδυνο αυστηρών διοικητικών κυρώσεων και προστίμων;

Η σύνταξη και η εφαρμογή των δασικών χαρτών αποτελεί-πράγματι-βασική προϋπόθεση για την οργάνωση και την αποτελεσματική λειτουργία ενός σύγχρονου κράτους. Αυτό, ωστόσο, δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελέσει όχημα παραβίασης κεκτημένων δικαιωμάτων και των συνταγματικών αρχών της ισότητας, της νομικής ασφάλειας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης, από κανέναν.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, το ΥΠΑΑΤ, το ΥΠΕΚΑ και η Κυβέρνηση οφείλουν και πρέπει ΑΜΕΣΑ να αποκαταστήσουν τη νομιμότητα και μεριμνήσουν δίνοντας οριστική και σύννομη λύση στο θέμα.