Π.Υ Αλμυρού: Ενημέρωση πολιτών για τα μέτρα πρόληψης από τις «πυρκαγιές τζακιών και σομπών» – έκδοση 26-11-2016

Με αφορμή την έλευση της χειμερινής περιόδου και παράλληλα, την αυξανόμενη χρήση τζακιών και σομπών ξύλων, αλλά και τα τραγικά συμβάντα των τελευταίων χρόνων της κρίσης, με νεκρούς από πυρκαγιές κατοικιών το χειμώνα, σκεφτήκαμε ότι καλό θα ήταν να ενημερωθούν οι συνδημότες μας σχετικά με τα μέτρα πρόληψης που πρέπει να λαμβάνονται για την  ελαχιστοποίηση των  πυρκαγιών σε κατοικίες, που μπορούν να προκληθούν από την χρήση των ανωτέρω θερμαντικών συσκευών.

Ζητήσαμε λοιπόν, από τον Προϊστάμενο του Πυροσβεστικού Κλιμακίου Αλμυρού κ. Γκουγκουτούδη Παναγιώτη, να μας συντάξει ένα σχετικό, ενημερωτικό κείμενο, ο οποίος ανταποκρίθηκε πρόθυμα και άμεσα. Δημοσιεύουμε παρακάτω το σχετικό Δελτίο Τύπου:

Πριν αναφερθούμε στα μέτρα πρόληψης,  ας μελετήσουμε τι είδους πυρκαγιές είναι αυτές που αποκαλούμε πυρκαγιές «τζακιών».

Όταν η φωτιά περιορίζεται εντός του χώρου εναπόθεσης της καύσιμης ύλης τότε έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα της παραγωγής θερμότητας. Η φωτιά γίνεται πυρκαγιά, νομικά και ουσιαστικά, όταν ξεφύγει από το χώρο καύσης του τζακιού και εξαπλωθεί στο χώρο που χρησιμοποιείται για την απαγωγή των καυσαερίων και των αιωρούμενων μικροσωματιδίων στο περιβάλλον, στο χώρο δηλαδή, που κοινά αποκαλούμε καμινάδα, καπνοδόχο, φουγάρο ή τσιμινιέρα, για κάποιες κατασκευές όπως βιομηχανίες και πλοία.

Το ερώτημα που ανακύπτει λοιπόν είναι: Για ποιο λόγο η φωτιά μεταδίδεται  στον χώρο της καμινάδας;

Κατά την διάρκεια της καύσης, υπολείμματα καύσιμης ύλης παρασύρονται από τα καυσαέρια και καθώς απομακρύνονται από την θερμή εστία προς το λιγότερο θερμό περιβάλλον, υγροποιούνται και επικάθονται στα τοιχώματα της καμινάδας περιμένοντας εκεί να τους δοθεί μια ακόμα ευκαιρία ανάφλεξης.
Η συσσώρευση της αιθάλης στην καμινάδα συνήθως οφείλεται στην ποσότητα της καύσιμης ύλης που καταναλώνεται ανάμεσα στους καθαρισμούς, στην κατάσταση που αυτή βρίσκεται, στο ύψος και την μόνωση της καμινάδας. Η αιθάλη είναι τα υπολείμματα της καύσης των υλικών που χρησιμοποιούμε για να κάνουμε την καύση, οπότε ανάλογα το υλικό η παραγωγή αιθάλης διαφέρει, είναι μεγαλύτερη στα ξύλα, μικρότερη στο πετρέλαιο και το αέριο. Σε υλικά που η καύσιμη ύλη είναι «καθαρή» π.χ ξύλα χωρίς υγρασία και χωρίς χημικές προσμίξεις, η αιθάλη που παράγεται είναι λιγότερη. Επίσης σημαντικό ρόλο παίζει το ύψος και τη θερμοκρασία που επικρατεί στο εσωτερικό της καμινάδας. Τα καυσαέρια κατά την έξοδο τους από τον λέβητα έχουν υψηλή θερμοκρασία (180-200 °C) με αποτέλεσμα να είναι ελαφρύτερα από τον ατμοσφαιρικό αέρα και να ανεβαίνουν προς τα πάνω λόγω του φαινομένου που ονομάζεται ελκυσμός. Όσο πιο μεγάλη είναι η καμινάδα τόσο μεγαλύτερη είναι η απόθεση αιθάλης στα τοιχώματα της. Με την ίδια λογική σε μια καμινάδα που δεν είναι μονωμένη η απόθεση λαμβάνει χώρα σε όλο το μήκος της, τα καυσαέρια ψύχονται γρηγορότερα και μεγαλύτερη ποσότητα αιθάλης έχει τη δυνατότητα να επικαθήσει στα τοιχώματα. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες η αιθάλη δεν μπορεί να βγει από την καμινάδα με αποτέλεσμα να δημιουργεί προβλήματα στην καύση και τη λειτουργία του μέσου, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις καυστήρων αερίου ή πετρελαίου. Σε κάποιες περιπτώσεις τα καπέλα καμινάδας βοηθούν την ταχεία απομάκρυνση των καυσαερίων βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο στον περιορισμό συσσώρευσης καύσιμης ύλης.

Είναι γεγονός πως αρκετές φορές οι καμινάδες παίρνουν φωτιά αλλά δεν προκαλούνται ζημιές ή και δεν γίνονται αντιληπτές λόγο της μικρής ποσότητας καύσιμης ύλης που υπάρχει σωρευμένη, είναι γνωστή άλλωστε η τακτική που παλαιότερα χρησιμοποιούσαν, βάζοντας φωτιά για τον καθαρισμό των καμινάδων, κυρίως σε καμινάδες που αποτελούνταν από πλινθοδομή. Η έναρξη της φωτιάς εντός της καμινάδας «απειλεί» τόσο την ίδια την καμινάδα, όσο και, κατ’ επέκταση τα υλικά που εφάπτονται ή βρίσκονται σε μικρή απόσταση από αυτή (θερμική ακτινοβολία). Από την φωτιά εντός της καμινάδας υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθούν ισχυρά ανοδικά ρεύματα που θα μεταφέρουν καύτρες σε απόσταση και να προκαλέσουν επέκταση της φωτιάς σε εξωτερικό χώρο της ίδια της εγκατάστασης ή παρακείμενων εγκαταστάσεων.
Από την υψηλή θερμοκρασία που αναπτύσσεται εντός της καμινάδας υπάρχει ο κίνδυνος, λόγω της αγωγής ή επαφής η φωτιά να εξαπλωθεί σε παρακείμενα υλικά, συνήθως ξύλα στέγης ή ρούχα, βιβλία κ.α. που αποθηκεύονται συνήθως εντός του χώρου της στέγης.

Επομένως γίνεται αντιληπτό ότι για να μειώσουμε την πιθανότητα πυρκαγιάς στο χώρο της καμινάδας θα πρέπει να περιορίσουμε την συσσώρευση της αιθάλης στο χώρο της, καθαρίζοντας συχνότερα την καμινάδα.

Συγκεκριμένα θα πρέπει να τηρούνται τα ακόλουθα μέτρα πρόληψης:

1. Μην ανάβετε φωτιά με τη χρήση βενζίνης, πετρελαίου ή οινοπνεύματος καθώς, λόγω της μεγάλης αναφλεξιμότητας των αερίων που εκλύουν, δημιουργούν απότομα μεγάλη έκταση φλόγας, με σοβαρό ενδεχόμενο τραυματισμού.
2. Απομακρύνετε αντικείμενα που είναι τοποθετημένα κοντά στα τζάκια και τις ξυλόσομπες, όπως χαλιά και είδη ρουχισμού (απλώστρες με ρούχα), καθώς είναι πιθανό να αναφλεγούν όταν η θερμοκρασία υπερβεί αυτήν του ορίου αυτανάφλεξης τους.
3. Τοποθετείτε πάντα προστατευτικό πλέγμα-τζάμι μπροστά από την εστία του τζακιού, καθώς προφυλάσσει από τις εκτινασσόμενες καύτρες-  σιγουρευτείτε ότι η πόρτα της ξυλόσομπας ή του τζακιού είναι κλεισμένη σωστά.
4. Μην αφήνετε τα τζάκια και τις σόμπες να καίνε όσο εσείς δεν βρίσκεστε στο σπίτι.
5. Σιγουρευτείτε ότι οι σωλήνες απαγωγής καπνού δεν εφάπτονται σε άλλα εύφλεκτα αντικείμενα και κυρίως σε κεραμοσκεπές με ξύλινα υποστυλώματα  ή σε τυχόν αποθηκευμένα  αντικείμενα που μπορεί να υπάρχουν ανάμεσα στις κεραμοσκεπές.
6. Καθαρίστε συχνά τις καμινάδες και τις σωλήνες απαγωγής καπνού. Έχει αποδειχτεί ότι είναι από τις πιο συχνές και ύπουλες αιτίες πυρκαγιών σε κατοικίες, καθώς συχνά δε γίνεται άμεσα αντιληπτή, με καταστροφικά αποτελέσματα.
7. Το ψήσιμο φαγητού και ειδικότερα ωμού κρέατος αυξάνει την πιθανότητα ταχύτερης ανάπτυξης της φωτιάς εντός της καμινάδας, αφού το λίπος που επικολλάται στα τοιχώματα αυτής λειτουργεί ως επιταχυντής.

Τέλος, και σε άμεση συνάρτηση με τα ανωτέρω:

1. Kατά την περίοδο των γιορτών- Χριστουγέννων και  Πρωτοχρονιάς- θα πρέπει  όταν λείπετε από το σπίτι να μην αφήνετε αναμμένα κεριά ή τα λαμπάκια στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο, διότι, λόγω αστοχίας υλικού, μπορεί να υπάρξει βραχυκύκλωμα και έναρξη πυρκαγιάς, με καταστροφικές συνέπειες.
2. Σιγουρευτείτε ότι η στάχτη, κατά την διαδικασία απομάκρυνσής της, δεν έχει στο εσωτερικό της αναμμένες καύτρες. Ψεκάστε την με νερό μετά την συλλογή της και ποτέ μην τη ρίχνετε μέσα σε πλαστικούς κάδους ή σε κάδους αποκομιδής απορριμμάτων του Δήμου.
3. Ποτέ δεν καίμε χαρτόνια, χάρτινες συσκευασίες, πλαστικά και δεν ρίχνουμε τα «σκουπίδια» στη φωτιά, καθώς η ρύπανση της ατμόσφαιρας που προκαλείται μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα υγείας στους συμπολίτες μας.

Καλό Χειμώνα και καλές Γιορτές σε όλους,

Γκουγκουτούδης Παναγιώτης

Προϊστάμενος Πυροσβεστικού Κλιμακίου Αλμυρού