Η ΝΟΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΔΥΟ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

γράφει η Θεοδώρου Κυριακή, Φιλόλογος

Στον απόηχο της εορταστικής εβδομάδας των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, μου δημιουργήθηκε η ανάγκη να εκφράσω τη συγκίνηση και τις σκέψεις, που μου προκάλεσαν δύο κείμενα, που δημοσιεύτηκαν κατά τις ημέρες αυτές. Δύο κείμενα αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους ως προς το επικοινωνιακό τους πλαίσιο, που τιμούν κατά τη γνώμη μου την οικεία εφημερίδα και τον τόπο με το περιεχόμενο και το επίπεδο του λόγου τους.

Το πρώτο, δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 24ης Δεκεμβρίου 2015, από τον κ. Βίκτορα Κων. Κοντονάτσιο, προσωπικότητα ευρέως γνωστή στην τοπική κοινωνία και όχι μόνο και επί χρόνια Πρόεδρος της Φιλαρχαίου Εταιρείας Αλμυρού «Όθρυς», με τίτλο «Χριστούγεννα το 1802 στον Αλμυρό». Το νοσταλγικό αυτό κείμενο μας μετέφερε σε εκείνα τα Χριστούγεννα του 1802, σε μια δύσκολη εποχή για τον τόπο, που στέναζε κάτω από τη μπότα του κατακτητή, μέσα στη μακρόχρονη δουλεία. Οι Αλμυριώτες ήθελαν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα στη νεόκτιστη τότε εκκλησία του Αγίου Νικολάου, αλλά ο δυνάστης Μπεκήρ Αγάς είχε στόχο τον αφανισμό τους, αν τολμούσαν, καταπατώντας το δικαίωμά τους στην ανεξιθρησκεία. Τέλος όμως, και η χριστουγεννιάτικη θεία λειτουργία πραγματοποιήθηκε και οι Αλμυριώτες γλίτωσαν, χάρη στην επέμβαση και κοινή προσπάθεια της πεθεράς του Χατιζέ και του γέρο-Κωνσταντή Λιάνου! Μια μουσουλμάνα κι ένας χριστιανός, δυο ομογάλακτοι αδελφοί που τους έδενε ισόβια φιλία, ύψωσαν την εικόνα της Θείας Γέννησης του Χριστού στην είσοδο του ναού και ο Μπεκήρ Αγάς σταμάτησε και έφυγε ντροπιασμένος, αναμετρώντας μέσα του τη δύναμη της μισαλλοδοξίας με τη δύναμη του θεϊκού δικαίου, τη δύναμη της φιλίας και της ανθρωπιάς, τη δύναμη της αγάπης που έφερνε εκείνη την ώρα η γέννηση του θεανθρώπου.

Το Πνεύμα των Χριστουγέννων φάνηκε τότε σε όλο του το Μεγαλείο! Τα Χριστούγεννα γέννησαν την Αγάπη, που επέτρεψε να γίνει ο εορτασμός, να γεννηθεί η χαρά και η ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο, στις ψυχές των πιστών χριστιανών, που με κίνδυνο της ζωής τους προσήλθαν στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου εκείνο το χριστουγεννιάτικο βράδυ του 1802, η ελπίδα για μια ζωή που να βασίζεται στην αγάπη, ως νικητήρια δύναμη του μίσους, του εγωισμού και κάθε συναισθήματος και πράξης βίας από άνθρωπο σε άνθρωπο! Και κάθε χρόνο γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα για να μην ξεχνούμε μα και για να ξαναγεννιέται η αγάπη στις ψυχές των ανθρώπων, ως δύναμη ζωής, κοινωνικής συνοχής, αλληλεγγύης, ισότητας, ισοτιμίας, συνεργασίας και ως δύναμη αρμονίας που μπορεί να κάνει τον κόσμο όλο ευτυχισμένο!

Και όλα αυτά τα διδάγματα, δόθηκαν τόσο ωραία από τη θύμηση αυτή ενός γεγονότος της τοπικής μας ιστορίας, με ένα τρόπο λογοτεχνικό σχεδόν, με γλαφυρές περιγραφές και αφήγηση γεμάτη δραματική συναισθηματική ένταση, καθώς παρακολουθήσαμε την αφηγηματική εξέλιξη της ιστορίας, που κατέληξε στη λύτρωση των πάντων, ανθρώπων ιδεών και ηθικών αρχών, με τη θεαματική σκηνή της ύψωσης της εικόνας της γέννησης του θεανθρώπου, σύμβολο ένωσης των δυνάμεων δύο αλλοθρήσκων στο όνομα ενός Συμβόλου της Αγάπης πάσης μορφής, θεϊκής, ανθρώπινης και όποιας άλλης, σύμβολο της δύναμης του Θεού μα και της δύναμης του ανθρώπου, σύμβολο του δικαίου, του ηθικά σωστού, του αγαστού. Το εξαιρετικό αυτό κείμενο, θα μπορούσε να περάσει στη διάσταση του παραμυθιού, ή του επετειακού δρώμενου ή της θεατρικής παράστασης, εμπνευσμένης από την τοπική μας νεότερη ιστορία. Τέλος, καταδεικνύει τη μορφωτική, την πνευματική και τη γλωσσική αλκή του κ. Βίκτορα Κοντονάτσιου, οποίος με το πολυδιάστατο αυτό κείμενο, το ιστορικό, το διδακτικό με λογοτεχνικές προεκτάσεις, το παραμυθικό ( με την έννοια της παραμυθίας δηλ της παρηγορίας) καταθέτει τιμή στη δύναμη του λόγου, είτε είναι ο Λόγος του Θεού, είτε ο έμφρων ανθρώπινος λόγος

Και προλογίζοντας το δεύτερο κείμενο, να θυμίσω, ότι η γέννηση της Αγάπης, εορτάζεται κάθε χρόνο μέσα στο χειμώνα, μέσα στο κρύο και τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε μια ταπεινή φάτνη, που λαμπρύνεται όμως από το θεϊκό φως του αστεριού, που δείχνει το δρόμο στους «ισχυρούς» μάγους του κόσμου εκείνου και του τωρινού, για να πάνε να προσκυνήσουν, να «κλίνουν το γόνυ» με σεβασμό απέραντο και δέος μπροστά στο νεογέννητο εκείνο βρέφος, μπροστά στο Χριστό, που επιλέχθηκε από τη θεία βούληση για να φέρει επί γης την αγάπη και την ειρήνη, θεραπεύοντας κάθε πληγή, κάθε πάθος, κάθε στενοχωρία. Και «συντελείται» αυτό, μέσα στο κρύο, μέσα στο χιόνι, μέσα στη σύγχρονη ίσως μισαλλοδοξία, στη δυσαρμονία των ανθρώπινων σχέσεων, μέσα στη βία του πολέμου, μέσα στη φτώχεια, μέσα στην αδιαφορία για τον συνάνθρωπο, επειδή είναι αλλοεθνής, επειδή είναι αλλόθρησκος, επειδή είναι διαφορετικός! Μέσα στα γερατειά του παλιού χρόνου και των ανθρώπων, μέσα στη μοναξιά τους, μέσα στη λύπη και στην ερημία και στην απομόνωσή τους! Ναι! Αλλά μόνο για να δώσει αισιοδοξία και πίστη προς όλα τα αντίθετα από αυτά και για να «αποδείξει», ότι, όσο οι άνθρωποι και οι λαοί εορτάζουν τη γέννηση του θεανθρώπου, τελικά η αγάπη και η συναδέλφωση και η αλληλεγγύη θα είναι ο νικητής, αφού πάντα τη θυμόμαστε, την τιμούμε και την αισθανόμαστε να συντελείται! Τη γέννηση της αγάπης, τη γέννηση του Χριστού! Κι έχουμε διαλέξει ένα σύμβολο μέσα από τα έθιμα για να λαμπρύνουμε το Σπουδαίο Γεγονός! Ένα δέντρο! Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο! Ένα δένδρο σαν το Χριστουγεννιάτικο δένδρο των Κοκκωτών, που επιγράφεται σαν τίτλος στο δελτίο τύπου του κ. Στάθη Πολυμέρου, προέδρου της τοπικής κοινότητας και προέδρου του Εξωραϊστικού, Εκπολιτιστικού, Μορφωτικού Συλλόγου Κοκκωτών «Η ΌΘΡΥΣ», δημοσιευμένο στο φύλλο της 31ης Δεκεμβρίου 2015.

Το Χριστουγεννιάτικο δένδρο των Κοκκωτών, πανέμορφο έλατο, στολίστηκε και φωτίστηκε μέσα στην έρημη και λυπημένη, όπως περιγράφεται στο κείμενο, πλατεία του χωριού, για να θυμίσει την ανάγκη της αγάπης. Την αγάπη για το χωριό και κάθε χωριό του πανέμορφου βουνού της Όθρυος, με τα δάση της βελανιδιάς , τα νερά και τα πλατάνια, με τα γεφύρια, με τα μοναστήρια και τους καλούς ανθρώπους, που περιμένουν την αγάπη όλων για να ζωντανέψουν όπως παλιά και καλύτερα, ακόμα και αν είναι καιροί κρίσης και φτώχειας και ανέχειας. Η αγάπη του ανδρός, του κ. Πολύμερου Στάθη για τον τόπο είναι φανερή σε όλο το κείμενο και η αγωνία για το μέλλον ανάγλυφη. Ας μην απογοητευόμαστε! Ο πανέμορφος και λαμπερός στολισμός αυτού του Χριστουγεννιάτικου δέντρου στους Κοκκωτούς, αποδεικνύει, ότι οι κάτοικοι της Όθρυος, αγαπούν το βουνό τους, αγαπούν τον τόπο τους, επιμένουν, θέλουν και μπορούν να αγωνιστούν και αγωνίζονται γι’ αυτόν, θέλουν και μπορούν να κάνουν την Όθρυ να “φωτιστεί” να “λάμψει” όπως άλλα βουνά της Ελλάδος, όπως το Πήλιο, ο Όλυμπος, το Βέρμιο, ο Παρνασσός και τόσα άλλα, προβάλλοντας και αξιοποιώντας, πάντα κατά τη γνώμη μου, τις ντόπιες παραγωγές, την ομορφιά της φύσης, τον πολιτισμό και την ιστορία, τα πανέμορφα χωριά που απλώνονται στις πλαγιές του, φέρνοντας τους ανθρώπους κοντά του, μέσα από τους δρόμους του τουρισμού, μέσα από τους δρόμους της επικοινωνίας, στεριανής, θαλάσιας και εναέριας, αναπτύσσοντας τις σχετικές υποδομές που υπάρχουν, ώστε να μην παρακάμπτεται η Ν.Δ. Μαγνησία (ο Πτελεός, το Αχίλλειο, η Μιτζέλα, η Όθρυς και ο ίδιος ο Αλμυρός), όταν λόγου χάρη τα θεσσαλικά δελτία ειδήσεων αναφέρονται στις τουριστικές περιοχές της Θεσσαλίας, που μπορούν και πρέπει να εξυπηρετούνται από το αεροδρόμιο Αγχιάλου, για το οποίο γίνεται αγώνας διάσωσης, μνημονεύοντας όλο τον Ν. Μαγνησίας πλην αυτών. Στο όνομα του πνεύματος των Χριστουγέννων ο νομός Μαγνησίας πρέπει να αναπτύσσεται ολόκληρος, ισότιμα και με τη συνεργασία όλων, ώστε να μην αγωνιά κανείς.

Το Χριστουγεννιάτικο Δένδρο των Κοκκωτών στην Όθρυ, για μένα είναι ένα σύμβολο κοινωνικής αγάπης, ένα σύμβολο θέλησης για επιβίωση, για ανάπτυξη, για ζωή! Είθε του χρόνου να το δούμε πιο ψηλό και πιο στολισμένο σε μια πλατεία κατάφωτη, γεμάτη από τους ντόπιους κατοίκους και πολλούς επισκέπτες!

Τα δύο αυτά κείμενα, με το επίπεδο του λόγου τους, το εννοιολογικό τους περιεχόμενο και τις σημειολογικές τους αναφορές, δεν τιμούν μόνο τους γράφοντες αλλά τιμούν εξαιρετικά τον τόπο και όλη τη Ν.Δ. Μαγνησία.

Με μεγάλη εκτίμηση

Θεοδώρου Κυριακή, Φιλόλογος