Αδενοειδείς εκβλαστήσεις – Κρεατάκια – Τι είναι και γιατί ενοχοποιούνται;

Τα κρεατάκια ή αδενοειδείς εκβλαστήσεις είναι μάζα υπερτροφικού λεμφικού ιστού που καταλαμβάνουν τον ρινοφάρυγγα, πίσω από τη μύτη. Αποτελούν τμήμα ενός ευρύτερου δικτύου λεμφικού ιστού που σχηματίζει τις διάφορες αμυγδαλές του φάρυγγα. Κατά την προσχολική ηλικία ο ρόλος τους στην άμυνα του οργανισμού είναι σημαντικός, συμμετέχοντας στην παραγωγή αντισωμάτων. Σε μεγαλύτερη ηλικία την παραγωγή αντισωμάτων αναλαμβάνουν άλλα κέντρα και ο ρόλος τους υποβαθμίζεται.

Τα κρεατάκια είναι πολύ συχνή κατάσταση στα παιδία ηλικίας 3-8 ετών και για την ανάπτυξη τους ενοχοποιούνται επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού καθώς και γενετικοί παράγοντες, περιβαλλοντολογικοί παράγοντες, διατροφή κ.α. Καταλαμβάνουν συχνά ολόκληρη την περιοχή πίσω από τη μύτη, αποκλείοντας την ανώτερη αναπνευστική οδό. Τα άμεσα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσχέρεια ρινικής αναπνοής, ροχαλητό και διαταραχές του ύπνου που συχνά φθάνουν στη παρουσία απνοιών. Η αδυναμία αερισμού του μέσου ωτός μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας προκαλεί υποτροπιάζοντα επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας που συνοδεύονται από έντονο πόνο και συχνά υψηλό πυρετό. Η παρουσία ορώδους υγρού εντός του μέσου ωτός για μεγάλο χρονικό διάστημα (εκκριτική ωτίτιδα) προκαλεί βαρηκοΐα αγωγιμότητας διαφόρου βαθμού.

Εφόσον η απόφραξη της μύτης παραμένει χωρίς θεραπεία επηρεάζεται περαιτέρω η συνολική ανάπτυξη ενός παιδιού. Έτσι λόγω της χρόνιας στοματικής αναπνοής μεταβάλλεται η εμφάνιση του προσώπου (αδενοειδές προσωπείο) : η υπερώα γίνεται στενή και βαθειά (σκαφοειδής), η μύτη είναι πλατιά, το στόμα ανοιχτό με τα δόντια της άνω γνάθου να προεξέχουν συνεπεία διαταραχών της γναθοπροσωπικής ανάπτυξης. Το ροχαλητό και οι άπνοιες επηρεάζουν την ποιότητα του ύπνου προκαλώντας συμπτώματα όπως νυκτερινή ενούρηση, υπερκινητικότητα, νευρικότητα και μειωμένη απόδοση στο σχολείο. Τέλος η χρόνια ρινική απόφραξη και άφθονες ρινικές εκκρίσεις προκαλούν ιδιαίτερα στα μικρότερα παιδιά διαταραχές της σίτισης και της θρέψης καθώς και συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος όπως ρινοκολπίτιδες και βρογχίτιδες.

Η διάγνωση των αδενοειδών εκβλαστήσεων είναι απλή και γίνεται από το ιστορικό, την κλινική εικόνα και τη κλινική εξέταση. Με την ενδοσκόπηση του ρινοφάρυγγα με εύκαμπτο ενδοσκόπιο διαπιστώνεται η μάζα των εκβλαστήσεων που αποφράσσει πλήρως ή μερικώς το χώρο πίσω από τη μύτη (ρινικές χοάνες). Η εξέταση γίνεται στο εξωτερικό ιατρείο από τον Ωτορινολαρυγγολόγο, δεν απαιτεί κάποια προετοιμασία και είναι καλά ανεκτή από τους περισσότερους μικρούς ασθενείς. Εναλλακτικά η τεκμηρίωση των εκβλαστήσεων γίνεται ακτινολογικά.

Η θεραπεία των αδενοειδών εκβλαστήσεων, εφόσον προκαλούν έντονα συμπτώματα και επιπλοκές, είναι η χειρουργική τους αφαίρεση (αδενοτομή). Η επέμβαση γίνεται ενδοστοματικά, χωρίς εξωτερικές τομές, με γενική αναισθησία. Ο χειρουργικός χρόνος είναι περίπου 15min και ο μικρός ασθενής λαμβάνει εξιτήριο την ημέρα του χειρουργείου. Μετεγχειρητικά χορηγείται αντιβιοτική αγωγή για 4 ημέρες ενώ μετά το πρώτο 24ωρο δεν υπάρχουν ιδιαίτεροι περιορισμοί στη διατροφή και τη δραστηριότητα. Η βελτίωση των συμπτωμάτων της ρινικής απόφραξης είναι άμεση και γίνεται αντιληπτή από το πρώτο βράδυ με διακοπή του ροχαλητού. Εφόσον συνυπάρχει εκκριτική ωτίτιδα η επέμβαση συμπληρώνεται με τυμπανοτομή (για την αφαίρεση του υγρού από το μέσο αυτί) και τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού που αποκαθιστούν άμεσα την ακοή στα φυσιολογικά επίπεδα.

Ευάγγελος Μπέης, Χειρουργός ΩΡΛ, Επιμελητής ΩΡΛ κλινικής 404 ΓΣΝ Λάρισας, Επιστημονικός συνεργάτης «ΙΑΣΩ» Θεσσαλίας, κλινικής «Όσιος Λουκάς» Θεσσαλονίκης