Οι μαθητές του Γυμνασίου Πτελεού στο Γκαζιαντέπ της Τουρκίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος ERASMUS+

Το ταξίδι της Ελληνικής αποστολής είναι το δεύτερο κατά σειρά (το πρώτο ήταν στο Ζάμοστς της Πολωνίας 12/2014 μόνο με καθηγητές ). Το συγκεκριμένο ήταν  το πρώτο που πραγματοποιήθηκε με μαθητές οι οποίοι φιλοξενήθηκαν από Τούρκους μαθητές. Ξεκίνησε από τον Πτελεό Μαγνησίας με προορισμό το Γκαζιαντέπ και με ενδιάμεσους σταθμούς την Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη. Μπορεί να ήταν μακρινό και κουραστικό αλλά αποζημιωθήκαμε όλοι – καθηγητές και μαθητές-  από τη θερμή υποδοχή και τη ζεστή φιλοξενία των Τούρκων εταίρων. Το Γκαζιαντέπ είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Γκαζιαντέπ στην Τουρκία. Πιθανολογείται ότι στη θέση της βρισκόταν η σελευκιδική Αντιόχεια του Ταύρου. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας και η μεγαλύτερη πόλη στη Περιφέρεια της Νοτιοανατολικής Ανατολίας. Το Γκαζιαντέπ είναι επίσης γνωστό για τον μπακλαβά που παράγεται στην πόλη και τα πράσινα φιστίκια (φιστίκια Αιγίνης, που αποκαλούνται φιστίκια Αντέπ στην Τουρκία).

Το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων και των επισκέψεων ήταν άρτια οργανωμένο. Αρχικά η περιήγησή μας ξεκίνησε από το κάστρο Kalesi που δεσπόζει επιβλητικό με τα τεράστια τείχη και τις πολεμίστρες του στο ψηλότερο σημείο της πόλης, ξυπνώντας παλιές και ένδοξες στιγμές της τοπικής ιστορίας. Στο εσωτερικό του φιλοξενεί το πολεμικό μουσείο. Μια πληθώρα τοπικών ηρώων – πολεμιστών αγωνιστών ξεπρόβαλλε μπροστά  μας με τις προσωπογραφίες, τους ανδριάντες  και τα ονοματεπώνυμά τους, ελάχιστος φόρος τιμής για  την αυτοθυσία, την αγωνιστικότητα και τη γενναιότητα που επέδειξαν όταν η πόλη του Γκαζιαντέπ απειλήθηκε στο παρελθόν.

 Επόμενη στάση η παλιά αγορά, το ALMACI PAZARI. Μικροπωλητές με είδη λαϊκής τέχνης, χάλκινων σκευών, αρωμάτων, κοσμημάτων, μεταξωτών υφασμάτων, παραδοσιακών κεντημάτων  και τοπικών ενδυμασιών, έμποροι με παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής όπως τσάϊ, καφές, μπαχαρικά, πράσινα φιστίκια, γλυκά (κυρίως μπακλαβάς και λουκούμια), άνθρωποι απλοί, καθημερινοί, πουλούσαν την πραμάτεια τους. Όλα γύρω μας είχαν  κάτι από τη μαγεία της Ανατολής, κάτι ονειρεμένο και παραμυθένιο. Για τους ίδιους ήταν απλά ένα αναπόσπαστο κομμάτι της δικής τους καθημερινής πραγματικότητας.

Πρώτος σταθμός της επόμενης ημέρας η επίσκεψη σε μια προστατευμένη περιοχή κοντά στον Ευφράτη ποταμό, σε ένα κέντρο παρατήρησης άγριων πουλιών, των Bald Ibis. Ακολούθησε ενημέρωση για τις συνθήκες διαβίωσής και αναπαραγωγής τους καθώς και για τις προσπάθειες που γίνονται για την προστασία  και τη μη εξαφάνιση αυτού του σπάνιου είδους πουλιών.

Δεύτερος σταθμός το Halfeti, μια μικρή παλιά πόλη κοντά στο Γκαζιαντέπ στα παράλια του Ευφράτη, η πόλη με τα μαύρα τριαντάφυλλα. Τουριστική περιοχή με παλιά σπίτια, χαμηλή βλάστηση, πλωτά εστιατόρια και τουριστικά καραβάκια που όργωναν το τεράστιο ποτάμι, κατάλληλο μόνο για κρουαζιέρα και θαλάσσια σπορ, αφού τα υπόγεια ρεύματα δεν επιτρέπουν το κολύμπι. Το τοπίο ήταν μαγευτικό και η τοπική  κουζίνα με τα παραδοσιακά φαγητά και εδέσματα εξαιρετική. Έτσι φύγαμε από την πόλη αυτή με τις καλύτερες εντυπώσεις. Στην επιστροφή για το Γκαζιαντέπ σταματήσαμε σε ένα σταθμό με ανεμογεννήτριες και επίσης περάσαμε από το φράγμα του Ευφράτη παρατηρώντας με προσοχή τους τρόπους εξοικονόμησης και διαχείρισης των υδάτων για παροχή ενέργειας.

Η  τρίτη ημέρα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ο Βοτανικός κήπος γαλήνεψε την ψυχή μας και γέμισε τις καρδιές μας αμέτρητες μυρωδιές και αρώματα. Πρόκειται για ένα τεράστιο πάρκο με μεγάλα παρτέρια γεμάτα τουλίπες σε διάφορα χρώματα με μικρά γεφυράκια, τρεχούμενο νερό και παγκάκια για τους επισκέπτες. Ένας χώρος ξεκούρασης και ψυχικής ανάτασης, απαράμιλλης ομορφιάς, περιποιημένος και καθαρός. Σε μικρή απόσταση βρισκόταν το Πλανητάριο, ένα σύγχρονο και μοντέρνο διώροφο κτίριο. Ο κάτω όροφος ήταν διαμορφωμένος με τέτοιο τρόπο, ώστε να συνδυάζει το παιχνίδι με τη μάθηση. Διάφορα διαδραστικά παιχνίδια σχετικά με τη βαρύτητα και την εξοικονόμηση ενέργειας ενθουσίασαν τους μαθητές που το διασκέδασαν με την ψυχή τους. Στη συνέχεια, στο δεύτερο όροφο, περιηγηθήκαμε στο χώρο του διαστήματος με τη βοήθεια της τρισδιάστατης απεικόνισης. Συγκεκριμένα το θέμα της παρουσίασης αφορούσε τις μαύρες τρύπες του διαστήματος, εξηγούσε τα αίτια που τις δημιουργούν και τέλος ανέλυε τις καταστροφικές συνέπειες που προκαλούν στη Γη και γενικότερα στο περιβάλλον.

Το μεσημέρι επισκεφθήκαμε το σχολείο που συμμετέχει στο πρόγραμμα, ένα τεράστιο κτιριακό συγκρότημα με γυμνάσιο και λύκειο, έξω από την πόλη. Μαθητές και καθηγητές ξεναγηθήκαμε στις κτιριακές εγκαταστάσεις και στον προαύλιο χώρο, όπου έγινε δενδροφύτευση, στην οποία συμμετείχαμε όλοι. Κατόπιν οι μαθητές όλων των χωρών παρουσίασαν τον τόπο τους καθώς και καινοτόμες πρακτικές σχετικές με το περιβάλλον και την εξοικονόμηση ενέργειας που πραγματοποιήθηκαν στο σχολείο τους. Τέλος χωρίστηκαν σε ομάδες (μεικτή σύνθεση) και ανέλαβαν την  εκπόνηση εργασίας με θέμα: «Μέθοδοι και τρόποι διαχείρισης- εξοικονόμησης – αποταμίευσης ενέργειας». Όπως η υποδοχή έτσι και ο αποχαιρετισμός ήταν εγκάρδιος και φιλικός. Αυτή η φιλία και η συνεργασία επισφραγίστηκε με  ανταλλαγή δώρων, ένα μικρό δείγμα αλληλοεκτίμησης και αλληλοσεβασμού.

Η τέταρτη μέρα περιελάμβανε επισκέψεις που είχαν άμεση σχέση με την ανακύκλωση και την εξοικονόμηση ενέργειας. Η πρώτη ήταν σε σταθμό ανακύκλωσης αποβλήτων του πολεοδομικού συγκροτήματος του Γκαζιαντέπ. Πρωταρχικός στόχος η δημιουργία βιομάζας που παρέχει ηλεκτρικό ρεύμα σε 10.000 οικογένειες και έπειτα η παραγωγή πόσιμου νερού με τις μεθόδους της διήθησης και διύλισης με απώτερο σκοπό την παραγωγή έργου (πότισμα αγρών, χτίσιμο σπιτιών κ. ά. ). Η δεύτερη πραγματοποιήθηκε στο Ενεργειακό Σπίτι που χτίστηκε το 2011, σύμφωνα με γερμανικές προδιαγραφές. Πρόκειται για ένα πρότυπο κέντρο ενημέρωσης στο κέντρο της πόλης χτισμένο με τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής τόσο σε επίπεδο ενεργητικού όσο και σε παθητικού σχεδιασμού. Τα ποσά εξοικονόμησης ενέργειας που προκύπτουν τόσο στη θέρμανση όσο και στην ψύξη αλλά και στη βίωση ενός τέτοιου χώρου είναι πράγματι αξιόλογα και αξιοθαύμαστα. Η τρίτη και τελευταία αφορούσε ένα εργοστάσιο ανακύκλωσης χαρτιού, γυαλιού και πλαστικού, όπου παρακολουθήσαμε με ενδιαφέρον όλα τα στάδια διαχωρισμού των παραπάνω υλικών μέχρι την τελική επεξεργασία και παραγωγή νέων προϊόντων.

Η τέταρτη επίσκεψη είχε τελείως διαφορετικό ύφος και περιεχόμενο και τα λόγια δεν μπορούν να εκφράσουν και να περιγράψουν αυτή την πραγματικά αξέχαστη εμπειρία που ζήσαμε από κοντά. Πρόκειται για το ZEUGMA MOSAIC MUSEUM στο Γκαζιαντέπ, ένα από τα σημαντικότερα μουσεία στον κόσμο τόσο από κτιριακή άποψη όσο και για την πλούσια συλλογή του. Το δεύτερο μεγαλύτερο μουσείο ψηφιδωτών στον κόσμο δημιουργήθηκε για να εκτεθούν τα περίφημα ψηφιδωτά της αρχαίας Ελληνικής πόλης Ζεύγμα. Στο μουσείο εκτίθενται 35 ψηφιδωτά από την Ελληνιστική πόλη Ζεύγμα αλλά και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα. Τα περισσότερα ψηφιδωτά έχουν παραστάσεις από την ελληνική μυθολογία (Αχιλλέας, Δαίδαλος και Ίκαρος, Διόνυσος και Αριάδνη, Ποσειδώνας κ. ά.). Εντύπωση τέλος προξενεί ένα μοναδικό έκθεμα το επονομαζόμενο  ‘GIPSY GIRL’ με τα τεράστια εκφραστικά μάτια που σε ακολουθούν παντού από όποια οπτική γωνία κι αν το κοιτάξεις.

Την πέμπτη ημέρα περιηγηθήκαμε στο Μουσείο της Πόλης. Κάθε αίθουσά του είχε κάτι να καταθέσει και όλες μαζί μαρτυρούσαν την ξεχωριστή φυσιογνωμία αυτής της πόλης:

Φωτογραφίες του Γκαζιαντέπ από παλιότερες εποχές, αλλά και της σημερινής πόλης (πολεοδομία, κατοικίες), αξιοθέατα που αξίζει να επισκεφθεί κανείς αλλά και τοπικά ήθη και έθιμα (τοπικές ενδυμασίες), ασχολίες των κατοίκων, παραδοσιακές και σύγχρονες (μικροτεχνία, χάλκινα αντικείμενα οικιακής χρήσης, υφαντά, υποδηματοποιία, αποξήρανση τροφών – πράσινα φιστίκια- παραγωγή υλικών – μπακλαβάς-), αλλά και ό,τι είχε σχέση με την εκπαίδευση, τον πολιτισμό και την τέχνη. Έπειτα επιβιβαστήκαμε σε λεωφορείο για να δούμε από κοντά και τα υπόλοιπα αξιοθέατα του Γκαζιαντέπ. Πρώτος προορισμός το Μουσείο Ιστορίας του Ισλάμ. Ξεχωριστοί εφευρέτες και επιστήμονες ζωντάνεψαν μπροστά μας με τις ανακαλύψεις και τα σπουδαία επιτεύγματά τους σε όλους τους τομείς (Φυσική, Χημεία, Αρωματοποιία, Ιατρική, Αστρονομία, Μαθηματικά, Γεωμετρία, Μηχανική, Αρχιτεκτονική, Γεωγραφία). Ακολούθησε περίπατος σε παραδοσιακούς οικισμούς χτισμένους από πέτρα αλλά και σε τάφους επιφανών ανδρών, κυρίως πολεμιστών και ηρώων. Την περιέργειά μας κέντρισε ένα διδακτήριο γραφής και ανάγνωσης αλλά και θρησκευτικής διδαχής με το τζαμί – σύμβολο κάθαρσης της ψυχής- και το χαμάμ – σύμβολο κάθαρσης του σώματος.

Τέλος διασχίσαμε όλη την πόλη. Το Γκαζιαντέπ από τη μία είναι μια πόλη που συνεχώς εκσυγχρονίζεται: με μεγάλους δρόμους, πολλά εμπορικά, τεράστια πάρκα με λουλούδια, νέα κτίρια σύμβολα και οικιστικά συγκροτήματα, σχολεία και Πανεπιστήμια. Από την άλλη, αρώματα εξωτικά, πικάντικες γεύσεις, ανατολίτικη μουσική, τζαμιά και μιναρέδες, παραδοσιακά σπίτια, παλιές αγορές και άνθρωποι του μεροκάματου συνθέτουν μια άλλη εικόνα που θυμίζει παραμύθια της Ανατολής, μια άλλη πόλη βγαλμένη από διαφορετική εποχή…

Την τελευταία μέρα της παραμονής μας εκεί επισκεφθήκαμε την Αρμένικη συνοικία και είδαμε τα σπίτια και τις εκκλησίες τους.  Εκεί ήταν και το Μουσείο παιχνιδιών που παρουσίαζε παιχνίδια από όλους τους πολιτισμούς, παιχνίδια παλιά και αγαπημένα που πάντα ξυπνούν γλυκές αναμνήσεις και θύμησες.

Μια τέτοια ανάμνηση έμεινε και σε εμάς από αυτό το ταξίδι στο μακρινό Γκαζιαντέπ. Ο αποχαιρετισμός γλυκός, ώσπου να ξαναβρεθούμε πάλι όλοι μαζί στην επόμενη συνάντησή μας, αυτή τη φορά , στην Πολωνία.

Μια αξέχαστη εμπειρία τόσο για τους συνοδούς καθηγητές όσο και για τους μαθητές που ξέφυγαν από τα περιορισμένα όρια του σχολείου, συνάντησαν μαθητές από άλλες χώρες με τελείως διαφορετική κουλτούρα, κατάφεραν να επικοινωνήσουν και να ανταλλάξουν ιδέες και απόψεις μεταξύ τους. Το σημαντικότερο όμως είναι πως συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα που προωθεί διαφορετικές πρακτικές μάθησης όπως  είναι η βιωματική, η δημιουργική και η ανακαλυπτική μάθηση καθώς και βασικές αρχές και αξίες όπως το ομαδικό πνεύμα, η ενθάρρυνση, η συνεργασία, η φιλία, ο σεβασμός, η ισότητα και η διαφορετικότητα.