ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΝΑΖΩΟΓΩΝΗΣΗ – έκδοση 8/3/2014

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΝΑΖΩΟΓΩΝΗΣΗ (ΚΑΡΠΑ) ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΑΠΙΝΙΔΩΤΗ (CPR/AED)

Καθημερινά στην Ευρώπη πεθαίνουν πάνω από 700.000 άνθρωποι από καρδιακή ανακοπή με τους μισούς από αυτούς να πεθαίνουν εκτός κάποιου νοσηλευτικού ιδρύματος. Ουσιαστικά ο αριθμός των ανακοπών αντιστοιχεί σε μια ανακοπή ανά 45 δευτερόλεπτα ή καλύτερα να φανταστεί κανείς ότι δυο αεροπλάνα τύπου jumbo με 100% πληρότητα να συγκρούονταν κάθε μέρα χωρίς κανένα επιζώντα. Ουσιαστικά, η συχνότητα εμφάνισης αλλά και οι θάνατοι είναι περισσότεροι από αυτούς των τροχαίων ατυχημάτων, για την πρόληψη των οποίων λαμβάνει χώρα μεγάλη διαφημιστική καμπάνια. Αντίθετα, η ενημέρωση για την καρδιακή ανακοπή περιορίζεται σε τηλεοπτικές εκπομπές για την υγεία μια φορά το χρόνο.

Η καρδιακή ανακοπή μπορεί να συμβεί συχνότερα στο σπίτι αλλά και στο χώρο εργασίας, στο γήπεδο κατά τη διάρκεια άθλησης ή ακόμα και κατά την παρακολούθηση ενός αγώνα ποδοσφαίρου και φυσικά δεν κάνει διακρίσεις σε ηλικίες, φύλα ή φυλές. Αλήθεια κάθε χρόνο δεν ακούμε και διαβάζουμε για συμπολίτες μας που πέσανε θύματα καρδιακής ανακοπής κατά τη διάρκεια του μπάνιου στη θάλασσα ή στο γήπεδο παρακολουθώντας την αγαπημένη τους ομάδα;

Όμως ακόμα και σε αυτήν την κατεπείγουσα και φαινομενικά απελπιστική κατάσταση η έγκαιρη και εξειδικευμένη παρέμβαση και η χρήση ενός αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή μπορεί να αποσοβήσει το θάνατο. Δυστυχώς, όμως, η πραγματικότητα απέχει πολύ από το ιδεατό και μόλις ένα στα πέντε θύματα καρδιακής ανακοπής σε εξωνοσοκομειακό περιβάλλον λαμβάνει την απαιτούμενη φροντίδα από τους παραβρισκόμενους. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογώνησης (ERC) έχει θέσει ως στόχο την εκπαίδευση όσο γίνεται περισσότερων στη βασική ΚΑΡΠΑ και στη χρήση των αυτόματων εξωτερικών απινιδωτών με τελικό ζητούμενο να σωθούν 100.000 συνάνθρωποι μας το τρέχον έτος. Ανά την Ευρώπη τα ποσοστά των παραβρισκόμενων που γνωρίζουν ΚΑΡΠΑ ποικίλουν με την Ανδαλουσία στην Ισπανία να είναι 12%, στη Γερμανία 15% ενώ τα ποσοστά σε Ολλανδία και οι Σουηδία είναι 61% και 59% αντίστοιχα. Ανάλογα όμως με την εκπαίδευση του πληθυσμού είναι και τα ποσοστά επιβίωσης μετά από καρδιακή ανακοπή. Έτσι, στην Ανατολική Ευρώπη η επιβίωση είναι μικρότερη από 6%, ενώ σε χώρες με υψηλό ποσοστό εκπαιδευμένων πολιτών τα ποσοστά της επιτυχούς ανάνηψης αγγίζουν το 40%. ¨Είμαι σίγουρη ότι εάν εκπαιδευτούν πολλοί συνάνθρωπο μας στην ΚΑΡΠΑ και εξοπλιστούν οι πολυσύχναστοι χώροι ( γήπεδα, πάρκα, αεροδρόμια, λιμάνια) με αυτόματους εξωτερικούς απινιδωτές τα ποσοστά επιβίωσης μετά από καρδιακή ανακοπή μπορεί να φθάσουν το 50%¨ δηλώνει η Καθηγήτρια Maaret Castrén από το νοσοκομείου Κarolinskaτης Σουηδίας και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αναζωογόνησης.

Στη σχετική εικόνα αναγνωρίζει κανείς την αλυσίδα της επιβίωσης. Η αλυσίδα αυτή αποτελείται από 4 κρίκους άρρηκτα δεμένους μεταξύ τους. Αν κάποιος από αυτούς εκλείψει η πιθανότητα επιβίωσης είναι ουσιαστικά μηδενική, αντίθετα αν ακολουθήσουμε τις ενέργειες που μας προτείνουν τότε η πιθανότητα επιτυχίας της αναζωογόνησης στο θύμα της ανακοπής είναι μεγάλη.

Πρώτο μας μέλημα είναι η ασφάλεια του θύματος αλλά και η δική μας για το λόγο αυτό πρέπει πάντα να ελέγχουμε για δυνητικούς κινδύνους (ηλεκτροφόρα καλώδια, διερχόμενα οχήματα κτλ)

Ακολούθως πρέπει να γίνει η αναγνώριση της ανακοπής. Κάθε άνθρωπος που πέφτει κάτω δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έπεσε θύμα ανακοπής, μπορεί να έχει υποστεί μια απλή λιποθυμία. Αυτό που πρέπει να κάνει ο κάθε παρευρισκόμενος είναι να κουνήσει το θύμα από τους ώμους και να του φωνάξει δυνατά: ΕΙΣΑΙ ΚΑΛΑ ?. Αν δεν απαντήσει οφείλουμε να φωνάξουμε δυνατά: ΒΟΗΘΕΙΑ

Επόμενο βήμα είναι η απελευθέρωση του αεραγωγού, της διαδρομής δηλαδή από το στόμα ως τους πνεύμονες. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειώσω ότι φράσεις όπως ¨ΤΟΥ ΓΥΡΙΣΕ Η ΓΛΩΣΣΑ΄΄, ή ΄΄ΣΠΑΜΕ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΥ ΒΓΑΛΟΥΜΕ ΕΞΩ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ¨ ΔΕΝ είναι καταχωρημένες σε κανένα ιατρικό σύγγραμμα και φυσικά είναι ΛΑΘΟΣ να αναπαράγονται για τον απλό λόγο ότι η γλώσσα ¨κάθεται¨ (λόγω απώλειας του μυικού τόνου) και φράσει τον αεραγωγό και η απελευθέρωσή του γίνεται με δύο απλές κινήσεις: 1. Την ήπια έκταση της κεφαλής και 2. Την ανύψωση της κάτω γνάθου.

 Διατηρώντας τον αεραγωγό ανοικτό κοιτάξτε, ακούστε και νοιώστε για φυσιολογική αναπνοή για χρόνο λιγότερο από 10 δευτερόλεπτα

1. Βλέπω για κινήσεις του θώρακα
2. Ακούω για φυσιολογική αναπνοή
3. Αισθάνομαι τον εκπνεόμενο αέρα στο πρόσωπό μου.

Αν δεν αναπνέει καθόλου ή αν είμαι αμφίβολος τότε καλώ άμεσα το ΕΚΑΒ στο τηλ 166 λέγοντας ότι έχω ένα θύμα που ΔΕΝ ΑΝΑΠΝΕΕΙ.

 Ακολούθως ξεκινώ καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση. Αρχικά γονατίζω δίπλα στο θύμα και τοποθετώ την παλάμη του ενός χεριού μου στο κέντρο του θώρακα, πλέκω τα χέρια μου και ξεκινώ 30 θωρακικές συμπιέσεις έτσι ώστε το θωρακικό τοίχωμα να κατέβει 5-6 cmμε ρυθμό 100- 120/ λεπτό (λίγο λιγότερο από 2 συμπιέσεις /δευτερόλεπτο). Ακολουθούν 2 εμφυσήσεις διάσωσης και η διαδικασία επαναλαμβάνεται με αναλογία

 30 θωρακικές συμπιέσεις / 2 εμφυσήσεις

 Η ΚΑΡΠΑ συνεχίζεται μέχρι α. να έρθει το ΕΚΑΒ, β. εξαντληθούμε, γ. το θύμα αρχίσει να αναπνέει, γ. προκύψει κάποιος σοβαρός κίνδυνος.

 Ιδανικά η αναζωογόνηση περιλαμβάνει και τη χρήση αυτόματων εξωτερικών απινιδωτών, οι οποίοι προορίζονται για χρήση από το κοινό και με βάση νόμο του ελληνικού κράτους θα έπρεπε να υπάρχουν σε ορισμένα σημεία που εκπληρώνουν κάποιες προϋποθέσεις με σκοπό να αυξήσουν την πιθανότητα επιβίωσης σε θύματα καρδιακής ανακοπής. Κάτι τέτοιο συμβαίνει σε αεροδρόμια, μεγάλα εμπορικά κέντρα ή άλλα πολυσύχναστα σημεία. Η έγκαιρη εφαρμογή της απινίδωσης αποτελεί τον τρίτο κρίκο στην αλυσίδα επιβίωσης και όταν αυτή πραγματοποιείται από κάποιον παραβρίσκεται στο χώρο αντί να περιμένει το ΕΚΑΒ τότε οι πιθανότητες επιβίωσης του θύματος είναι ξεπερνούν το 60%.

 Δυστυχώς από όσο γνωρίζω στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Αλμυρού δεν υπάρχουν αυτόματοι εξωτερικοί απινιδωτές παρόλο που στο παρελθόν έχουμε θρηνήσει θύματα ανακοπών τόσο σε αθλητικούς χώρους όσο και στις παραλίες τις περιοχής μας. Παράλληλα, η παρουσία των απινιδωτών δεν αρκεί αλλά απαιτείται και η κατάλληλη εκπαίδευση του κοινού έτσι ώστε κανείς να εφαρμόζει σωστά και με ασφάλεια τα βήματα που περιέγραψα παραπάνω και να μην αυτοσχεδιάζει σε μια τόσο κρίσιμη κατάσταση για κάποιον συνάνθρωπό μας. Πέρα όμως από θεωρίες αν κάποιος από εμάς ή ένας δικός μας άνθρωπος πέσει θύμα ανακοπής δεν θα προτιμούσε οι παρευρισκόμενοι να ξέρουν να του προσφέρουν ουσιαστικές πρώτες βοήθειες από το να αυτοσχεδιάζουν στην τύχη ;

 Προσωπικά, είχα την τύχη με την ιδιότητα του εκπαιδευτή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αναζωογόνησης (ΕRC) να εκπαιδεύσω ένα μικρό αριθμό συντοπιτών μας σε πρόσφατα πιστοποιημένα Ευρωπαϊκά σεμινάρια στην πόλη του Βόλου και της Λάρισας. Στόχος μου είναι να εκπαιδευτούν όσο γίνεται περισσότεροι από εμάς σε πιστοποιημένα σεμινάρια όπως ακριβώς συμβαίνει σε άλλα κράτη με απώτερο σκοπό να φθάσουμε σε επίπεδα αντίστοιχα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Για το λόγο αυτό θα λάβει χώρα την Κυριακή 16 Μαρτίου και ώρα 18.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο Αλμυρού ημερίδα ενημέρωσης του κοινού για θέματα υγείας. ΘΑ αναπτυχθούν 3 θέματα

1. Οι πρώτες βοήθειες στην καρδιακή ανακοπή και η πρόληψη αυτής
2. Θέματα που αφορούν το μαστό
3. Θέματα που αφορούν τον προστάτη αδένα

Η είσοδος θα είναι ΔΩΡΕΑΝ και θα προβλέπεται χρόνος για ερωτήσεις από το κοινό, ενώ και θα διανεμηθούν ενημερωτικά φυλλάδια στα αντίστοιχα θέματα.

Τέλος θα υπάρχουν στο χώρο προπλάσματα και εκπαιδευτικοί απινιδωτές για εξάσκηση του κοινού με την καθοδήγηση εκπαιδευμένου προσωπικού

Πηγή: European Resuscitation Council (ERC) guidelines 2010

Χαράλαμπος Παρίσης

Στρατιωτικός Ιατρός- Καρδιολόγος

Αδ. Κοραή 4, Λάρισα

Τηλ ιατρείου 2411103058

Κιν 6974841907