Ενδοφλεβική θεραπεία των κιρσών – Η πλέον σύγχρονη, ανώδυνη και αποτελεσματική θεραπεία

Γράφει ο Κωνσταντίνος Αρ. Μαραβέγιας – Γενικός χειρουργός

 Το φλεβικό δίκτυο των ποδιών μας

Οι φλέβες μας αποτελούν μέρος του δικτύου των αιμοφόρων αγγείων που, μεταφέρει οξυγόνο, θρεπτικά συστατικά αλλά και τα απορρίματα των μεταβολικών μας διεργασιών. οι φλέβες μεταφέρουν πίσω στην καρδιά το αίμα που διοχετεύεται μέσω των αρτηριών στα όργανα του σώματος. Σε αυτή τη διεργασία το φλεβικό δίκτυο επιφορτίζεται με περισσότερο του 80% του συνολικού αιματικού όγκου και το αρτηριακό δίκτυο περίπου με το 15%.

Για να επιστρέψει το αίμα στην καρδιά, αντισταθμίζοντας τη δύναμη της βαρύτητα, το φλεβικό δίκτυο των ποδιών μας υποστηρίζεται από τη μυϊκή αντλία στο γαστροκνήμιοκαι από τις βαλβίδες των φλεβών οι οποίες λειτουργούν ως πτερύγια που επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο προς την καρδιά και αποτρέπουν τη στάση του στα πόδια. Εάν οι βαλβίδες δεν λειτουργούν σωστά (ανεπαρκούν) το αίμα ρέει προς τα πόδια και συγκεντρώνεται στις φλέβες που λόγω της αυξημένης πίεσης διογκώνονται, επιμηκύνονται και σχηματίζουν κιρσούς. Αυτή η δυσλειτουργία των φλεβών αναφέρεται ως κιρσοί ή χρόνια φλεβική ανεπάρκεια.

Περίπου το 40% των γυναικών και το 20% των ανδρών υποφέρουν από συμπτώματα χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας. Οι περισσόυτεροι ασθενείς νιώθουν πόνο, βάρος, κάψιμο, κράμπες, ελαφρύ πρήξιμο, κνησμό, ενώ τα πόδια τους τείνουν να εμφανίζουν κιρσούς – ευρυαγγείες.

Καθώς η φλεβική ανεπάρκεια είναι εξελικτική νόσος, εάν δε διαγνωστεί και θεραπευτεί εγκαίρως οδηγεί σε αποχρωμάτισμούς του δέρματος και φλεβικά έλκη.

Ασθένειες των φλεβών

Το φλεβικό σύστημα των ποδιών μας αποτελείται από επιπολής (επιφανειακές), εν τω βάθει (βαθιές) και διατιτραίνουσες φλέβες. Όταν νοσήσουν οι επιφανειακές φλέβες μπορεί να προκληθεί:

1. ΚΙΡΣΟΙ: μεγάλες επιφανειακές φλέβες με αρκετή ποσότητα αίματος να λιμνάζει σε αυτές που τις κάνει να αποκτούν σχοινοειδή μορφή. Πέραν του αισθητικού προβλήματος, προκαλούν κούραση, κάψιμο, κνησμό, πόνο, με τις ενοχλήσεις να επιδεινώνονται κατά τις νυχτερινές ώρες, τη ζεστή εποχή, πριν από την περίοδο και κατά την εγκυμοσύνη.
2. ΘΡΟΜΒΟΦΛΕΒΙΤΙΔΑ: δημιουργία θρόμβου στο εσωτερικό της φλέβας, το τοίχωμα φλεγμαίνει, το δέρμα γίνεται σκληρό, ζεστό, κόκκινο και πρησμένο. Μετά από μικρό χρονικό διάστημα είναι πιθανή η εμφάνιση κιρσών (δευτεροπαθείς κιρσοί).
3. ΦΛΕΒΙΚΑ ΕΛΚΗ: πληγές που προξενούνται σε προχωρημένο στάδιο γλεβικής ανεπάρκειας.

Η θρόμβωση του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου είναι μια σοβαρή παθολογική κατάσταση με συναφείς επιπλοκές τη χρόνια φθορά των φλεβικών βαλβίδων και την πνευμονική εμβολή.

Παράγοντες που συντελούν στη φλεβική ανεπάρκεια:

1. Κληρονομικότητα
2. Ο τρόπος ζωής και εργασίας (παχυσαρκία, έλλειψη άσκησης, διατροφή, επαγγελματική δραστηριότηταμε παρατεταμένη ορθοστασία ή ακινητοποίηση, κ.λπ.)
3. Οι ορμονικές αλλαγές (αντισυλληπτική αγωγή, εγκυμοσύνη, κ.λπ.)
4. Η ηλικία
5. Ιστορικό φλεβικής θρόμβωσης
6. Συγγενείς (γενετικοί λόγοι, όπως η έλλειψη βαλβίδων), που οδηγεί σε φλεβική ανεπάρκεια άτομα νεαρής ηλικίας.

Επιλογές θεραπείας των κιρσών

Οι κιρσοί θεραπεύονυται για λόγους κυρίως ιατρικούς, καθώς ανάλογα με το βαθμό τους μπορούν να πριοκαλέσουν ανάλογες επιπλοκές. Οι συνηθέστερες μέθοδοι είναι:

1. Η συμπιεστική μέθοδος: η πίεση που ασκείται εξωτερικά (συνήθως από ελαστικές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης) επιταχύνει τη ροή του αίματος, ωστόσο η φλέβα δεν πρόκειται ποτέ να επανακτήσει τις αρχικές της διαστάσεις. Συνήθως η συμοπίεση συνοδεύεται από τη χρήση φλεβοτονικών φαρμάκων. Παρέχει ικανοποιητική προσωρινή ανακούφιση των συμπτωμάτων.
2. Η σκληροθεραπεία: τεχνική ενδοφλεβικής χορήγησης χημικών ουσιών υπό τη μορφή συνήθως αφρού προξενώντας φλεγμονή. Όταν η φλεγμονή υποχωρεί η φλέβα συρρικνώνεται και οι κιρσοί μειώνονται αισθητά. Η μέθοδος έχει αρκετές επιπλοκές (νέκρωση του δέρματος, βλάβη νεύρων, ορθοστατική υπόταση) και περιορισμένο αποτέλεσμα σε φλέβες ιδιαίτερα διατεταμένες.
3. Χειρουργική εξαίρεση της νοσούσας φλέβας: είται με αποσύνδεσή της από το υπόλοιπο δίκτυο, είται με αφαίρεσή της, που αποτέλεσε για πάρα πολλά χρόνια την κύρια μέθοδο αντιμετώπισης της νόσου. Σήμερα η χρήση της τείνει να περιοριστεί λόγω των προβλημάτων που δημιουργεί (βλάβες νεύρων, αιματώματα, μεγάλη περίοδο ανάρρωσης συνήθως) και επανεμφάνιση των κιρσών λόγω νεοαγγειογένεσης.
4. Ενδοφλεβική θεραπέια των κιρσών: ξεκίνησε να εμφανίζεται τα τελευταία 15 χρόνια, πρώτα στις Η.Π.Α. ως μια σύγχρονη, ανώδυνη και αναίμακτη θεραπεία των κιρσών. Εισάγεται στην πάσχουσα φλέβα μετα από παρκέντηση με καθοδήγηση υπερήχων μία πολύ λεπτή ίνα που απελευθερώνει ενέργεια laser, προξενώντας συρρίκνωση των τοιχωμάτων και οριστικό κλείσιμο της φλέβας. Η κυκλοφορία αποκαθίσταται μέσα από τις υγιείς φλέβες του δικτύου. Η μέθοδος παρουσιάζει εξαιρετικά κλινικά αποτελέσματα που την κατέστησαν την κύρια μέθοδο αντιμετώπισης των κιρσών. Εφαρμόζεται και στην Ελλάδα τα τελευταία 10 χρόνια, ενώ στο κέντρο που πρώτο ανέπτυξε την τεχνική στην πόλη του Βόλου, έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια περίπου 45 περιστατικά, με άριστα αποτελέσματα στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών, ελάχιστες επιπλοκές, κυρίως ελάσσονως σημασίας.