ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

Γράφει ο Θεοδόσης Νίκας,

Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος

 Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον πιο συχνό καρκίνο στους άντρες και τη δεύτερη συνηθέστερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Ένας στους έξι άντρες θα αναπτύξει καρκίνο του προστάτη, ενώ εκείνοι που ο πατέρας ή αδελφός τους έχει προσβληθεί από τον καρκίνο έχουν 2,4 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες. H έγκαιρη διάγνωση είναι απλή και εφικτή, αρκεί κάθε άντρας να ευαισθητοποιηθεί και να ενημερωθεί.

Είναι μια πάθηση που εμφανίζεται σε μεγάλη ηλικία, σπάνια διαγιγνώσκεται πριν τη συμπλήρωση του 50ου έτους και συχνότερα συναντάται στην ηλικία 60-80 ετών. Τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη δεν διαφέρουν από αυτά της καλοήθους υπερπλασίας η οποία και πιο συχνά ταλαιπωρεί άτομα της ίδιας ηλικίας. Στα αρχικά στάδια της νόσου συνήθως δεν παρατηρούνται συμπτώματα. Με την πάροδο του χρόνου μπορεί να εμφανιστεί συχνοουρία, νυκτουρία, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης και στην έξοδο των ούρων, διακοπές κατά την ούρησης, πόνος στην οσφύ και στη λεκάνη καθώς και αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα

1.ΔΑΚΤΥΛΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ (ΔΕΠ)

Η σημασία της ΔΕΠ στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου είναι τεράστια. Αποτελεί την πρώτη κλινική εξέταση για τον έλεγχο του αδένα. Οι αλλαγές στη σύσταση, στη συμμετρία και στο σχήμα του αδένα καθώς και η εντοπισμένη σκληρία είναι ενδείξεις πιθανής κακοήθειας. Είναι γενικά αποδεκτό ότι η ΔΕΠ θα πρέπει να συνεκτιμάτε μαζί με την τιμή του PSA. Ακόμα και σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του προληπτικού ελέγχου και θα πρέπει να γίνεται ακόμα και σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει καμία ένδειξη ύπαρξης της νόσου (π.χ. αυξημένο PSA) καθώς ένα μικρό ποσοστό των προστατικών καρκίνων δεν οδηγούν σε αύξηση του PSA. Το αποτέλεσμα της δακτυλικής εξέτασης μπορεί να καταστήσει απαραίτητο τη διενέργεια περαιτέρω εξετάσεων.

2.ΜΕΤΡΗΣΗ PSA ΣΤΟΝ ΟΡΟ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

Αποτελεί σημαντικό προγνωστικό δείκτη για την έκβαση της θεραπείας και ειδικό καρκινικό δείκτη μετά την εφαρμογή οποιασδήποτε θεραπείας που θα ακολουθηθεί. Δεν είναι ειδικός δείκτης για τον καρκίνο του προστάτη και ανευρίσκεται αυξημένος στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, στην προστατίτιδα ενώ αυξάνεται επίσης με την ηλικία, το μέγεθος του αδένα και μετά από επεμβατικούς χειρισμούς. Το όριο του PSA είναι το 4ng/ml αλλά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό.

Βέβαια στη περίπτωση του καρκίνου η αύξηση του PSA είναι σαφώς μεγαλύτερη και ταχύτερη. Σε κάθε περίπτωση η αξιολόγηση της τιμής του PSA πρέπει να γίνεται από τον ουρολόγο καθώς η απλή σύγκριση των τιμών δεν επαρκεί για τον αποκλεισμό ύπαρξης καρκίνου του προστάτη.

3.ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ

Το διορθικό υπερηχογράφημα υπερτερεί κατά 50% τις κλινικής εξέτασης στον εντοπισμό του καρκίνου. Με το διορθικό υπερηχογράφημα εκτιμούμε την ηχογένεια του ιστού, την ύπαρξη ασβεστώσεων, την αγγείωση και την ύπαρξη φλεγμονής ή άλλων προστατικών αλλοιώσεων (π.χ. καρκινικής βλάβης).

Αναλόγως των ευρημάτων μπορεί να κριθεί απαραίτητη η διενέργεια συμπληρωματικών εξετάσεων, όπως η κατευθυνόμενη βιοψία προστάτη με υπερηχογραφική καθοδήγηση.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή από τον ουρολόγο;

– Εάν έχετε δυσκολίες με την ούρηση πρέπει να επισκεφτείτε τον Ουρολόγο σας. Αυτή η κατάσταση δεν συνδέεται πάντα με τον καρκίνο του προστάτη, αλλά μπορεί να είναι ένα σημάδι για προβλήματα που σχετίζονται με τον προστάτη.

– Ένας άνδρας μεγαλύτερος από 50 ετών πρέπει να επισκεφτεί τον ουρολόγο και να αρχίσει τον προληπτικό έλεγχο για τον καρκίνο του προστάτη (δακτυλική εξέταση και PSA).

– Με βάση τις συστάσεις της Αμερικανικής και Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας συνίσταται ένας ετήσιος έλεγχος του PSA από την ηλικία των 50 χρόνων ή νωρίτερα εάν υπάρχουν παράγοντες υψηλού κινδύνου. Τέτοιοι παράγοντες υψηλού κινδύνου που υπαγορεύουν ένα τέτοιο ξεκίνημα σε νεότερη ηλικία είναι το οικογενειακό ιστορικό ή εάν ο άνδρας ανήκει στην μαύρη φυλή.