Αλμυριώτες ήρωες των Βαλκανικών πολέμων 1912-13

Του Κώστα Γκουντάρα

 «Ευρίσκω τα διαβήματά σας τα αφορώντα εις την συνεννόησιν μετά των Βαλκανικών κρατών ωφέλιμα. Μόνον ηνωμένα τα κράτη ταύτα θα δυνηθούν να επιβληθούν εις την Τουρκίαν και τας Δυνάμεις. Η εμπιστοσύνη μου εις την κρίσιν του Προέδρου της Κυβερνήσεως είναι απόλυτος…» είναι μέρος του κειμένου του τηλεγραφήματος του Βασιλέως Γεωργίου του Α΄ προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο, Κυβερνήτη της Ελλάδος, που δείχνει ξεκάθαρα, τουλάχιστον, ότι οι σχέσεις τους δεν ήταν άσχημες  κρινόμενες μ΄ αυτά που αργότερα συνέβησαν το 1915 (εθνικός διχασμός μεταξύ Κωνσταντίνου και Βενιζέλου). Μετά από κάποιες ενέργειες μεταξύ των συμμάχων κρατών της Βαλκανικής, Βουλγαρίας, Σερβίας, Μαυροβουνίου και Ελλάδας, που δεν είναι του παρόντος, οι εκπρόσωποι των παραπάνω δυνάμεως επέδωσαν στην Πύλη, στην Κωνσταντινούπολη, τη διακοίνωση για την κήρυξη του πολέμου στις 4/17 Οκτωβρίου του 1912. Η απόφαση αυτή χαιρετίστηκε από το πανελλήνιο με ζωηρό ενθουσιασμό. Η κατάληψη της Ελασσόνας, της Δεσκάτης, η νίκη στο Σαραντάπορο, στα Σέρβια, Κοζάνη, Πέτρα, Πτολεμαΐδα, Σιάτιστα, Κατερίνη, Βέροια, Γιαννιτσά φέρνει νικητή και τροπαιούχο τον Αρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντίνο στη Θεσσαλονίκη, μια μέρα μετά την παράδοσή της στον ελληνικό στρατό. Οι επιχειρήσεις θα συνεχιστούν  σ΄ ολόκληρη τη Μακεδονία, την Ήπειρο, στα νησιά του Αιγαίου. Με τη συνθήκη του Λονδίνου στις 17 Μαΐου του 1913 τερματίζεται και τυπικά ο Α΄ Βαλκανικός πόλεμος με τον οποίο η Οθωμανική αυτοκρατορία υποχρεούται να εγκαταλείψει όλα τα ευρωπαϊκά-βαλκανικά εδάφη της. Η παραπάνω συνθήκη άφησε πολλές εκκρεμότητες μεταξύ των Ελλήνων, Σέρβων και Βουλγάρων και αφορούσαν κυρίως τη Μακεδονία. Η καχυποψία κατά της Βουλγαρίας έφερε πιο κοντά Ελλάδα και Σερβία και έτσι έχουμε τον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο μετά μάλιστα και την επίθεση των Βουλγάρων τον Ιούνιο του 1913 εναντίον Ελλήνων και Σέρβων.

Η ελληνο-βουλγαρική αυτή διάσταση μεγαλώνει περισσότερο, ιδίως με την αδιαλλαξία των Βουλγάρων που ήθελαν τη Θεσσαλονίκη. Οι επιτυχίες των Ελλήνων και Σέρβων έφεραν σε δύσκολη θέση τη Βουλγαρία που ήταν η μεγάλη χαμένη. Οι νίκες σε Κιλκίς, Λαχανά, Δοϊράνη, Μπέλες κ.α. έφεραν τη συνθήκη του Βουκουρεστίου, που έγινε τελικά στις 28 Ιουλίου του 1913. Η Ελλάδα εξασφάλισε το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας, τη νότια Ήπειρο, τα νησιά Θάσος, Σαμοθράκη, Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ικαρία και την Κρήτη. Τα εδάφη αυτά ονομάστηκαν νέες χώρες. Στις παραπάνω μάχες κατά των Βουλγάρων, στο Β΄ Βαλκανικό πόλεμο, συμμετείχαν και αρκετοί κληρωτοί από την περιοχή Αλμυρού. Σήμερα θα τιμήσουμε δυο από αυτούς που άφησαν εκεί τα κόκκαλά τους, από τους πολλούς που έχουμε στοιχεία, αφού εφέτος γιορτάζουμε  τα εκατό (100) χρόνια από τους Βαλκανικούς πολέμους.

Πρώτος ο Εύζωνας Δημήτριος Ευσταθίου Σύρος από τους Κοκκωτούς Αλμυρού. Ανήκε στο 9^ο Τάγμα των Ευζώνων και σκοτώθηκε την 21^η Ιουλίου του 1913 στην έφοδο του Λαχανά, ο πρώτος επικεφαλής της διμοιρίας του. Ήταν απόγονος του Γεωργίου Σύρου που πολέμησε μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο στο Χάνι της Γραβιάς και που χόρεψαν πρώτα όλοι τους, 120 στον αριθμό, πριν ξεκινήσουν τον πόλεμο.

Δεύτερος ο Κωνσταντίνος Α. Λιάνος από τον Αλμυρό. Νεώτατος κατατάχθηκε στο στρατό, αφού άφησε τις εμπορικές του ασχολίες και το κατάστημα που διηύθυνε με τα δυο μεγαλύτερα αδέρφια του τον Δημήτρη και τον Στάθη. Και οι τρεις τους έτρεξαν να καταταγούν αφού η Πατρίδα τους καλούσε και να πολεμήσουν γενναία τόσο στον Α΄, όσο και στο Β΄ Βαλκανικό πόλεμο, εναντίον των Τούρκων και εναντίον των Βουλγάρων. Ο μεγαλύτερος τραυματίστηκε βαριά στο πόδι κατά τη μάχη του Κιλκίς (19 Ιουνίου 1913), ο νεώτερος Κωνσταντίνος έπεσε ενδόξως στη μάχη του Λαχανά (21 Ιουνίου 1913). Η οικογένεια Λιάνου είναι από τις λίγες οικογένειες που υπέστη μεγάλες θυσίες και μεγάλες οικονομικές ζημίες. (ακολουθούν και άλλες αφιερώσεις σε ντόπιους πολεμιστές του 1912-13)