Ίδρυση Ελληνικού σχολείου στον Αλμυρό το έτος 1829 από τον Ιερόθεο Πατριάρχη Αλεξανδρείας

του Κώστα Γκουντάρα

 Πριν την προσάρτηση της Θεσσαλίας στο Ελληνικό κράτος, τόσο στον Αλμυρό, όσο και στην Όθρη, όπου υπήρχαν Ελληνικά και Δημοτικά σχολεία οι διδάσκαλοι μισθοδοτούνταν από τα έσοδα των περιφερομένων δίσκων εις τους ναούς  ή από δωρεές πλουσίων και επιφανών πατριωτών. Από τα πρώτα αυτά σχολεία που λειτούργησαν στην Ελλάδα και Θεσσαλία είναι και  του Αλμυρού, της Γούρας, της Σούρπης, των Κωφών, των Κοκκωτών, κλπ. Μεταξύ των δωρητών αυτών και οι: Ε Γιαννάκης και Δημήτριος Γουργιώτης – Πλατυγένης στη Γούρα, ο Στέφανος Κομμητάς στους Κωφούς, ο καλόγερος Ιωακείμ στη Σούρπη, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Ιερόθεος στον Αλμυρό. Για το Ελληνικό σχολείο του Αλμυρού καθώς και για τον τρόπο λειτουργίας και συντήρησής του θα ασχοληθούμε στη σημερινή μας έρευνα. Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας Ιερόθεος γεννήθηκε στο χωριό Κλείνοβο των Τρικάλων. Στην αρχή υπήρξε Επίσκοπος Ζητουνίου (Λαμίας) και στη συνέχεια το 1811 εξελέγη Επίσκοπος Παροναξίας. Από τη θέση εκείνη εξελέγη το 1820 Επίσκοπος Νικαίας και το 1825 Πατριάρχης Αλεξανδρείας διαδεχόμενος τον Πατριάρχη Θεόφιλο. Η αγάπη του για τα γράμματα και την περιοχή που εποίμανε υπήρξε μεγάλη και καταλυτική. Από την πρώτη στιγμή νοιάστηκε για το Ελληνικό σχολείο Αλμυρού που ιδρύθηκε το 1829 και για το οποίο διέθεσε ένα μεγάλο μέρος και από τα χρήματα που του διέθεσε η κοινότητα Αλεξανδρείας για την πληρωμή των δασκάλων Αλμυρού, που υπάγονταν στην επισκοπή Ζητουνίου. Αυτό καταφαίνεται από τη δωρητήριο επιστολή, την α’ Δεκεμβρίου του 1829 προς τους γαμβρούς του και τους επιτρόπους του Αγίου Νικολάου για την πληρωμή μισθών διδασκάλων του συσταθέντος Ελληνικού σχολείου Αλμυρού. Κατά τον Αθανάσιο Ιωάννου Σπυριδάκη, όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενο άρθρο μας «Περί τε της ανεγέρσεως του ναού του Αγίου Νικολάου και περί της ιδρύσεως Ελληνικού σχολείου εν Αλμυρώ υπό του αειμνήστου ιεράρχου Ιεροθέου πλείονα δύναται να ίδη ο βουλόμενος εν τω Δ΄ τεύχει του Δελτίου της «Όθρυος», όπερ εστί πολύτιμον κτήμα εκάστω πολίτη Αλμυρού». Σ΄ αυτή του, λοιπόν, τη διαθήκη ο Πατριάρχης Ιερόθεος αναφέρει:

« Ιερόθεος ελέω Θεού πάπας και πατριάρχης της αγιωτάτης πόλεως Αλεξανδρείας και πάσης γης Αιγύπτου.

Η μετριότης ημών δια των παρόντων αυτής γραμμάτων δηλοποιεί και προτρέπεται, όπως τα όσα γρόσια λάβουν οι επ’  ανεψιαίς γαμβροί αυτής, ο τε κυρ Γιωργάκις Κωνσταντίνου Κουμπουρέλλου και κυρ Νόσιος Δημητρίου χρεωστούμενα αυτή αφ’  ικανούς χρόνους παρά των Αλμυριωτών χριστιανών από την υπόθεσιν της εκείσε εκκλησίας του εν αγίοις πατρός ημών Νικολάου Μύρων της Λυκίας του θαυματουργού, να επιστατούν διορίζει η μετριότης ημών, πληρεξουσίους αποφαινομένη επιτρόπους αυτής, και αποφασιστικώς προστάζει, οπού να εύρουν τρόπους και προσπαθήσουν δι΄αυτών των γροσίων να αγορασθούν κτήματα και υποστατικά, των οποίων τα εισοδήματα να εξοδευθούν αείποτε εις μισθούς διδασκάλων των Ελληνικών μαθημάτων και μαθητών του συστημένου κατά την πολιτείαν του Αλμυρού Ελληνικού σχολείου (συνδραμόντων και άλλων βέβαια τω τοιούτω καλώ και βοηθούντων και νυν και εις τον επιόντα χρόνον και εις τον αιώνα) προς φωτισμόν της νολαίας και προκοπήν, χωρίς να τολμήση τινας να ανακατωθή ή βάλλη χέρι εις αυτήν την υπόθεσιν ιερωμένος ή λαϊκός μικρός ή μεγάλος, συγγενής ή φίλος, παρά οι ειρημένοι γαμβροί αυτής κυρ Γιωργάκις Κουμπουρέλλη και κυρ Νάσιος Δημητρίου, και οι μετά θάνατον αυτών απόγονοι έως αιώνος, εν φόβω Θεού και καθαρώ συνειδότι επιτροπεύοντες μετά και τον κατά καιρόν επιτρόπων της εκκλησίας ταύτης του εν αγίοις πατρός ημών Νικολάου Μύρων Λυκίας της κατά τον Αλμυρόν, και επιστατούντες και οικονομούντες τα εισοδήματα των πραγμάτων και υποστατικών αυτών, ως διακελεύεται, διατάττει και αποφαίνεται, δια να μνημονεύωνται εν αυτή του Αλμυρού τη εκκλησία παρά των κατά καιρούς ιερέων τα εν τη παρρησία γεγραμμένα κτητορικά αυτής ονόματα, ως θεωρούνται εν τω ιερώ της εκκλησίας κώδικι, εν πάσαις ταις ιεραίς τελεταίς, θείας λειτουργίαις και ακολουθίαις, χωρίς τινας των από του γένους του Γεωργίου ή Νάσιου ή των αυτής κληρονόμων και διαδόχων ή αυτός ο Γεώργιος και Νάσιος σφετερίσωσιν ή επί προφάσεσί τισι (χωρίς των δικαίω λόγω υπέρ βελτιώσεως, καλλωπισμού τινος, αυξήσεώς τε και διατηρήσεως αυτών των κτημάτων και πραγμάτων) κολοβώσωσι και αφερέσωσιν ή χαρίσωσί τισι συγγενέσιν ή προικίσωσιν, ή οι επίτροποι της εκκλησίας, και οπωσδήποτε αποστερήσωσι μέρος αυτών ή το όλον, εν βάρει αλύτω αφορισμού του από θεού Κυρίου Παντοκράτορος, αλλά και μένωσιν αδιάσπαστα, ακερμάτιστα και ανενόχλητα παρά παντός προσώπου και υποκειμένου, καθ’  ο αφιερωμένα, ως ανωτέρω είρηται, δια την οικονομίαν του Ελληνικού σχολείου, των διδασκάλων και μαθητών και ούτω θέλει και αποφασίζει η μετριότης ημών (και) έχειν το κύρος και την ισχύν εις αιώνα τον άπαντα, και αυτοίς τοις υπ’  ανεψιαίς γαμβροίς αυτής κυρ Γεωργίω Κωνσταντίνου Κουμπουρέλλη και Νάσιω Δημητρίου, και των κατά καιρών επιτρόπων της εκκλησίας Αλμυρού, την δια των παρόντων γραμμάτων αυτής επιτροπήν και προστασία και προστασίαν, χωρίς τινος του αντιλέγοντος ή ζώσης αυτής ή μετά θάνατον, παρέχει και προτρέπεται. Περιμένουμεν γράμμα πληροφοριακόν των ούτως γενομένων, ως δήλον ότι αποφασίσαμεν και εδιωρίσαμεν, τη υπογραφή και μαρτυρία των κατά Αλμυρόν ευρισκομένων χριστιανών, και βεβαιώσει του κατά τόπον αρχιερέως, ίνα και εν τω πατριαρχικώ ενταύθα κώδικι καταγραφή, προς την τω μεταγενεστέρων ασφάλειαν

αωκθ ω Δεκεμβρίου α΄η.

Εν Αιγύπτω.

Ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Ιερόθεος αποφαίνεται.