Ένας μανιώδης συλλέκτης μουσικής στον Πτελεό

 Δέσποινα Κοτζιαπαναγιώτου

Τον κ. Θανάση Κατσικόπουλο τον γνωρίσαμε στην εκδήλωση – αφιέρωμα στους παλαίμαχους μουσικούς της Επαρχίας μας, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2012 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Αλμυρού. Ο ίδιος δεν ήταν ένας από τους παλαίμαχους, παραβρέθηκε όμως στην εκδήλωση γιατί είχε φίλους ανάμεσα στα τιμώμενα πρόσωπα, καθώς και στη «Μαντολινάτα του Αλμυρού», ο Πρόεδρος της οποίας, Γιάννης Θωμαΐδης, μας μίλησε γι’ αυτόν, την αγάπη του για τη μουσική και το πάθος του για τη συλλογή μουσικών κομματιών (δίσκους, κασέτες, cd κτλ.), και μας πρότεινε να τον γνωρίσουμε καλύτερα.

 Τον συναντήσαμε, λοιπόν, και πάλι στην πλατεία του Πτελεού και περπατήσαμε παρέα στον ανηφορικό δρόμο, συζητώντας για το μεράκι της ζωής του, μέχρι να φτάσουμε στο σπίτι του, όπου με καμάρι μας έδειξε το μεγάλο έπιπλο στο οποίο φιλοξενούνται τα αμέτρητα -κυριολεκτικά- αποκτήματα της συλλογής του.

Δύο ώρες περίπου αργότερα, όταν τον αποχαιρετούσαμε, το έπιπλο αυτό είχε γίνει άφαντο, και στη θέση του βρισκόταν ένα τεράστιο ξύλινο, παλιό σεντούκι, που ξεχείλιζε από λογής κοσμήματα και πολύτιμα πετράδια ενός ανεκτίμητου θησαυρού, τον οποίο όσοι ξέρουν να εκτιμούν θ’ αντίκριζαν με τη χαρά και την απληστία ενός πειρατή.

 Ο κ. Θανάσης Κατσικόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Βόλο, ενώ η μητέρα του, Μαρία Παπαργύρη, ήταν από τον Πτελεό, όπως αργότερα και η σύζυγός του, η κ. Φιλίτσα Σαλάτα.

 «Σε μικρή ηλικία δεν είχαμε τη δυνατότητα ούτε το χρόνο για να κάνουμε τέτοια πράγματα. Ούτε εγώ ο ίδιος δεν ήξερα πόσο θα αγαπούσα τη μουσική στην πορεία, και πόσο δυνατό μεράκι θα γινόταν αυτή η συλλογή.

Όταν παντρεύτηκα, πήρα τη γυναίκα μου και φύγαμε για την Αθήνα για ν’ αναζητήσουμε την τύχη μας εκεί. Δούλεψα πολλά χρόνια ως εργολάβος οικοδομών, όπως ήταν το επάγγελμα του πατέρα μου, αλλά και του παππού μου. Κάποτε, σε μια οικοδομή όπου εργαζόμασταν μαζί, γνώρισα τον Παναγιώτη Πλέσσα, ο οποίος ήταν λάτρης της μουσικής και συλλέκτης, δυστυχώς όμως δεν βρίσκεται σήμερα στη ζωή. Γίναμε φίλοι και κάναμε πολύ παρέα. Πίναμε το κρασάκι μας και ακούγαμε δίσκους στο πικάπ. Μου έγραφε κασέτες τότε για να τις ακούω στο σπίτι, και σιγά – σιγά με έπεισε να κάνω κι εγώ τη δική μου συλλογή.

Άρχισα να ηχογραφώ τραγούδια από το ραδιόφωνο ακούγοντας τις εκπομπές του Πάνου Γεραμάνη στο Β’ πρόγραμμα, που ήταν καταπληκτικές. Είχαμε μάλιστα και τηλεφωνική επικοινωνία, και κάποτε του ζήτησα να μην εκφωνεί κατά τη διάρκεια των τραγουδιών. Εκείνος σεβάστηκε την επιθυμία μου και άρχισε να προλογίζει τα τραγούδια του για να μην διακόπτει την αναμετάδοσή τους, παρόλο που αυτό απαγορευόταν τότε από τις δισκογραφικές εταιρείες.

Ύστερα ήρθαν οι δίσκοι των 78, των 45 και των 33 στροφών, τους οποίους διατηρώ και ακούω μέχρι σήμερα πολλές φορές, μια που το βινύλιο είναι πιο «γλυκό» από τον ψηφιακό δίσκο, το γνωστό σε όλους μας πλέον CD, που όμως στην πορεία αντικατέστησε τα πάντα. Αυτό που ξεκίνησε σαν μεράκι, σιγά – σιγά έγινε πάθος, και για πολλά χρόνια μάζευα ασταμάτητα ότι μπορούσα, χωρίς καν να τ’ ακούω, για να προλάβω να αποκτήσω τις αυθεντικές εκδόσεις».

Όλη αυτή η προσπάθεια είχε ένα αξιοθαύμαστο αποτέλεσμα, καθώς, απ’ όσο προλάβαμε να διαπιστώσουμε, μεταξύ πολλών άλλων, η συλλογή αυτή περιλαμβάνει ολόκληρη τη δισκογραφία ιερών τεράτων της ελληνικής μουσικής, όπως του Μίκη Θεοδωράκη, του Μάνου Χατζιδάκι, του Γιάννη Μαρκόπουλου, του Μάνου Λοΐζου, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Στέλιου Καζαντζίδη, του Γρηγόρη Μπιθικώτση, του Πάνου Γαβαλά, του Στράτου Διονυσίου. Τόμους βιβλίων μαζί με τα δισκάκια τους που περιέχουν πληροφορίες για τη ζωή και το έργο τόσο αυτών όσο και αμέτρητων άλλων καλλιτεχνών και δημιουργών, όπως η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Περίφημα νοσταλγικά τραγούδια δημιουργών όπως ο Αττίκ, ολόκληρη τη δισκογραφική συλλογή της σειράς των αξέχαστων ραδιοφωνικών εκπομπών του Γιώργου Παπαστεφάνου με τον τίτλο «Καλησπέρα κύριε Έντισον». Συλλεκτικές εκδόσεις της δισκογραφικής εταιρείας «Μίνως Μάτσας», σπάνιες συλλογές με ηχογραφήσεις από δίσκους των 78 στροφών που δεν έχουν επανεκδοθεί μέχρι σήμερα. Την ανθολογία του ρεμπέτικου, με στίχους αλλά και παρτιτούρες τραγουδιών, καθώς και μία αξιοθαύμαστη συλλογή με τις προπολεμικές ηχογραφήσεις των πιο σημαντικών συντελεστών και ερμηνευτών του ρεμπέτικου τραγουδιού, που επιμελήθηκε ο Άγγλος ζωγράφος αλλά και μελετητής της ελληνικής ρεμπέτικης σκηνής Charles Howard, η οποία έφτασε στα χέρια του κ. Κατσικόπουλου κατόπιν παραγγελίας από την Αγγλία. Δισκάκια με την ιστορία του λαϊκού τραγουδιού στο Βόλο από τους αδερφούς Κάρολο και Νίκο Μιλάνο, καθώς και ζωντανές ηχογραφήσεις τους από την περίφημη «Σκάλα του Μιλάνου». Πολυάριθμα δημοτικά τραγούδια και μουσικά κομμάτια που αφορούν τη Θεσσαλία και την περιοχή μας, όπως ο «Θεσσαλικός κύκλος» του Γιάννη Μαρκόπουλου, τα οποία περισυλλέγει με ιδιαίτερη αγάπη. Μεγάλα μουσικά λευκώματα με τα καλύτερα τραγούδια ολόκληρων ετών, ελληνικά και ξένα, διαμάντια της κλασικής μουσικής, 20 τουλάχιστον όπερες, μοναδικές ερμηνείες καλλιτεχνών όπως ο Καρούζο, ο Λουτσιάνο Παβαρότι, ο Χοσέ Καρέρας, αλλά και μεγάλων μουσικών εκπροσώπων διαφόρων χωρών, όπως ο Λούτσιο Ντάλα και η Εντίθ Πιαφ, λατινοαμερικάνικη μουσική, τζαζ και ροκ εν ρολ, με όλη τη δισκογραφία του Έλβις Πρίσλεϊ και των Μπητλς και πολυάριθμα άλλα αξιόλογα μουσικά αποκτήματα.

 «Μου αρέσει όλων των ειδών η μουσική, ελληνική αλλά και ξένη, αν και από αυτή δεν μπόρεσα να έχω όλα εκείνα που θα ήθελα πραγματικά, γι’ αυτό περιορίστηκα σε ότι μου άρεσε περισσότερο. Έχω ξοδέψει αρκετά χρήματα αλλά ποτέ δεν το μετάνιωσα. Ενημερώνομαι συνεχώς από εφημερίδες, περιοδικά και την τηλεόραση. Η χαρά μου είναι να μου ζητήσουν ένα τραγούδι και να το έχω. Αν δεν το έχω στενοχωριέμαι. Μου αρέσει ν’ ακούω μουσική και στο αυτοκίνητο. Τώρα έχω USB που χωράει πάρα πολλά τραγούδια και είναι μεγάλη ευκολία, όμως προτιμώ να βλέπω τα δισκάκια, να τα κρατάω στα χέρια μου και να διαβάζω αυτά που γράφουν. Το καλό με τους ψηφιακούς δίσκους είναι ότι δεν είναι ογκώδεις και, ως εκ τούτου, μπορούν να τακτοποιηθούν εύκολα, καταλαμβάνοντας πολύ μικρό χώρο ο καθένας.

Την αγάπη μου για τη μουσική, αλλά και το χορό, πιστεύω ότι την κληρονόμησα από τον συνονόματο παππού μου, ο οποίος, αν και το κύριο επάγγελμά του ήταν άλλο, παρέδιδε μαθήματα χορού στο χοροδιδασκαλείο του Τσουκάτου στο Βόλο, από αγάπη και μεράκι. Σ’ αυτό το χοροδιδασκαλείο αρκετά χρόνια αργότερα έμαθα κι εγώ να χορεύω, αν και δεν πρόλαβα στην ουσία να γνωρίσω τον παππού μου, που πέθανε όταν ήμουν δύο ετών.

Όταν πηγαίνω στην Αθήνα συναντώ τους φίλους μου που επίσης ασχολούνται με τη μουσική συλλογή, και συχνά βοηθάμε ο ένας τον άλλο με ανταλλαγές ή με τις γνώσεις και τις γνωριμίες μας.  Ανάμεσά τους είναι ο γιος του συγχωρεμένου φίλου μου, ο Άρης Πλέσσας, που συνεχίζει αυτό που άρχισε ο πατέρας του, και ο Γιώργος Βιδάλης, ιδιοκτήτης δισκοπωλείου όπου συχνάζουν αρκετοί διάσημοι αναζητώντας δυσεύρετα κομμάτια τα οποία αντιγράφουν, καθώς οι παλιοί δίσκοι δεν είναι για πούλημα. Γνωρίζω όλα τα σχετικά μουσικά στέκια στην Αθήνα και στο Μοναστηράκι».

 «Στην Αθήνα τον χάνω και γυρίζει στο σπίτι με σακουλάκια που καμιά φορά τα κρύβει κιόλας», μας είπε γελώντας η κ. Φιλίτσα. «Δεν έχω όμως κανένα παράπονο. Όλα αυτά τα απέκτησε σιγά – σιγά, φροντίζοντας να μην λείψει τίποτα από την οικογένειά του. Περάσαμε ωραία χρόνια. Ακούγαμε πολύ ραδιόφωνο τότε και συχνά περνούσαμε καλά, με την παραμικρή αφορμή. Τώρα η τηλεόραση δεν προσφέρει τίποτα».

 Παλαιότερο χόμπι του ήταν η συλλογή ποτών, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας αξιόλογης κάβας με αρκετά σπάνια και αναντικατάστατα πλέον αλκοολούχα ποτά, όπως δύο μπουκάλια με εξαιρετικό μπράντι της εταιρείας «Κούτσικος», που ήταν ονομαστό σε όλο τον κόσμο, και ένα μπουκάλι ρακί «Καλικούνη» από την Καλαμάτα. Το πιο σπάνιο, όμως, απόκτημα αυτής της συλλογής είναι ένα μπουκάλι ούζο ασυναγώνιστης ποιότητας της ποτοποιίας «Αθανασίου Σπ. Ψιώτα», της μεγαλύτερης ποτοποιίας στο Νομό Μαγνησίας, που βρισκόταν στο νούμερο 46 της οδού Αντωνοπούλου στο Βόλο, η οποία έκλεισε πριν από πενήντα περίπου χρόνια.

 «Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της συλλογής βρίσκεται στην Αθήνα, και μόνο ένα μικρό δείγμα της εδώ στον Πτελεό, όπου ζούμε πλέον μόνιμα. Ακόμα και σήμερα αν δω ένα ωραίο και σπάνιο μπουκάλι το αγοράζω, ενώ φροντίζω πάντα τα ποτά που καταναλώνονται να είναι από εκείνα που μπορούν να αντικατασταθούν».

 Τα τελευταία χρόνια ο κ. Κατσικόπουλος είναι μέλος της Χορωδίας του Πτελεού. Το παράπονό του είναι ότι δεν βλέπει νέους ανθρώπους να συμμετέχουν, γιατί «αυτά είναι ωραία πράγματα που πρέπει να μένουν και να συνεχίζονται», όπως μας είπε.

 Δεν χρειάστηκε να ρωτήσουμε πώς βρίσκει κάθε φορά αυτό που θέλει να ακούσει, καθώς όλα τα δισκάκια και τα βιβλία είναι τοποθετημένα με τόση επιμέλεια, που εύκολα μπορεί -ακόμα και κάποιος άλλος- να ανακαλύψει αυτό που τον ενδιαφέρει. Τον ρωτήσαμε όμως πώς επιλέγει τί θα ακούσει κάθε φορά, ανάμεσα σε τόσες πολλές επιλογές, κι εκείνος απάντησε: «Ακούω πάντα τη μουσική που ταιριάζει με τη διάθεσή μου. Υπάρχουν όμως αρκετά δισκάκια τα οποία δεν έχουν ακόμα ανοιχτεί».

 «Όλα τα αποκτήματα της συλλογής μου τα διατηρώ με αγάπη και προσοχή, και δεν αφήνω κανέναν να τα πειράξει. Δυστυχώς τα παιδιά μου δεν κληρονόμησαν την αγάπη μου για τη μουσική. Γι’ αυτό κι εγώ θέλω να τα παραδώσω στα εγγόνια μου, που ελπίζω και εύχομαι να τα εκτιμήσουν σαν μια ολοκληρωμένη προσπάθεια που έγινε με πολύ μεράκι».