Στη Μνήμη των 35 Εκτελεσθέντων Αλμυριωτών

Του Σαρρή Αθανασίου του Αθανασίου, Αντιδημάρχου Αλμυρού, Γεωπόνου

Μέρες σαν και τούτες είναι αδύνατον η ιστορική μνήμη σαν φτάσει στην πόλη του Αλμυρού να μην σκοτεινιάσει το πρόσωπό της . Έχουν περάσει 69 ολόκληρα χρόνια από τότε. Ήταν και πάλι Αύγουστος 1943 και μάλιστα 15 Αυγούστου ημέρα Κυριακή, η μεγάλη γιορτή της Παναγίας και ο Αλμυρός θα ζούσε μία από τις χειρότερες περιόδους της Ιστορίας του, αφού 35 Αλμυριώτες θα οδηγούνταν και θα εκτελούνταν από τους δειλούς φασίστες κατακτητές Ιταλούς.

Να εκεί στο δρόμο προς το Βόλο, στο δρόμο προς το νεκροταφείο του Αλμυρού κόσμος πολύς πορεύεται σιωπηλός και τρομαγμένος. Άντρες με σκυμμένα τα πρόσωπα, ηλιοκαμένοι, ξερακιανοί από την πείνα και την ανέχεια, γυναίκες σφιχτομαντηλομένες, μαυροφορεμένες, σχίζοντας το πρόσωπό τους ακολουθούν την κουστωδία και οι Ιταλοί στρατιώτες σκυθρωποί και αγριεμένοι να φωνάζουν, να βρίζουν, αδιάφοροι για τους αλαλαγμούς των γυναικών, για τα κλάματα των παιδιών και τους αναστεναγμούς των γερόντων. Οι Ιταλοί στρατιώτες σπρώχνουν για να φτάσουν γρήγορα στο τόπο της τραγωδίας και στη μέση με σκυμμένο το κεφάλι, με γερμένο το κορμί να βαδίζουν 35 άντρες. Κι όλοι παραξενεμένοι γι’ αυτό που συμβαίνει. Δεν καταλαβαίνουν τι γίνεται. Μέχρι πριν από λίγες ώρες ήταν όλοι τους φτωχοί μεροκαματιάρηδες, γεωργοί, εργάτες που όλη τους η δραστηριότητα εξαντλούνταν στον αγώνα να επιβιώσουν αυτοί και η οικογένειά τους. Τους πήραν άρον άρον από τα σπίτια τους και χωρίς να καταλάβουν τίποτε, χωρίς να τους ρωτήσουν, χωρίς να τους ανακρίνουν τους πήγαν στη πλατεία όπου ήταν όλοι μαζεμένοι, τους ξεχώρισαν από όλους τους άλλους και τους οδήγησαν στο θάνατο. Κάποιοι έπρεπε να πληρώσουν. Κάποιοι έπρεπε να γίνουν εξιλαστήρια θύματα για να ξεπλύνουν την ντροπή, διότι κάποιοι τόλμησαν να τους επιτεθούν.

Μαζί με τους 35, μάζεψαν κι άλλους τριακόσιους και τους φόρτωσαν στα αυτοκίνητα. Αυτοί θα ήταν οι θεατές που υποχρεωτικά θα παρακολουθούσαν την εκτέλεση των 35 και ύστερα θα οδηγούνταν στις φυλακές της Λάρισας. Έτσι αν τολμούσαν και σήκωναν κάποιοι κεφάλι στον Ιταλό κατακτητή και τον αμφισβητούσαν, θα είχαν εύκολο αποθεματικό μελλοντικών θυμάτων. Θα έπαιρναν από το μαντρί των τρακοσίων και θα σκότωναν καμπόσους.

Αυτή είναι η παλικαριά ενός δειλού και πανικόβλητου κατακτητή. Οι 35 είναι θύματα της εκδίκησης του φασίστα κατακτητή. Οι 35 δεν σκοτώθηκαν ξαφνικά και απότομα στον ενθουσιασμό της μάχης, έζησαν επί ώρες το θάνατο, βίωσαν την πορεία προς αυτόν και ένιωσαν να τους περιτριγυρίζει. Κανείς από τους 35 εκτελεσθέντες δεν ήταν επικεφαλής της έμπρακτα εκδηλωμένης αντίστασης του λαού μας. Ζούσαν στην πολύπαθη πόλη μας κάτω από τις σκληρές συνθήκες της καθημερινής βιοπάλης δείχνοντας με τη στάση τους την πεποίθησή τους στη τελική επικράτηση του δικαίου. Ζούσαν καρτερικά προσμένοντας την ανάσταση.

Για να λυγίσει η αντίσταση του Αλμυριώτικου λαού, για να πειθαρχήσουν στις επιταγές του εχθρού, να απλωθεί η τρομοκρατία, ο φόβος και η απελπισία, έπρεπε κάποιοι να πληρώσουν με τη ζωή τους.

Όπως μας περιέγραψαν αυτοί που έζησαν από κοντά τα γεγονότα ήταν οδυνηρό το θέαμα να σέρνονται « ως πρόβατα επί σφαγή» στον τόπο της εκτέλεσης από τους δήμιούς τους και πίσω τους να ακολουθούν απελπισμένοι με θρήνους και οδυρμούς οι δικοί τους άνθρωποι, οι γυναίκες τους, οι αδερφάδες τους , τα παιδιά τους, οι γέροντες, οι συγγενείς τους, οι φίλοι τους και ήταν σπαρακτικό το θέαμα να θρηνούν ακόμα ζωντανούς τους δικούς τους συνοδεύοντάς τους στο τόπο του μαρτυρίου. Σε λίγο θα γύριζαν στα σπίτια τους γυναίκες χωρίς άνδρες, παιδιά χωρίς πατέρα και πατεράδες γέροντες χωρίς παιδιά. Το μίσος, η μανία και η απανθρωπιά των κατακτητών δεν σταμάτησε με την εκτέλεση των αθώων ανθρώπων μας, θέλησαν να εκδικηθούν και αυτούς που έμειναν πίσω και επειδή δεν μπορούσαν να εκτελέσουν χήρες, ορφανά και γέροντες ανήμπορους, προσπάθησαν να τους εξοντώσουν καίγοντας τα φτωχικά μας σπίτια βυθίζοντας έτσι τη ζωή μας στη μαυρίλα και την απελπισία.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι το έργο του κατακτητή στην εκτέλεση των 35 και σε άλλες βρομοδουλειές των φασιστών κατακτητών βοήθησαν και οι δοσίλογοι λεγεωνάριοι συμπατριώτες μας, οι οποίοι από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι του ο κατακτητής στον Αλμυρό έσπευσαν στη Καραμπιναρία των Ιταλών θέτοντας τους εαυτούς τους στη διάθεση του κατακτητή προκειμένου να τύχουν των ευεργετημάτων των δοσίλογων.

Πρέπει να τονισθεί ότι και η επιχείρηση το βράδυ της 14^ης Αυγούστου από τους αντάρτες ήταν άκαιρη, απροετοίμαστη και είναι φανερό ότι γνώριζαν εκ των προτέρων τις συνέπειες μιας τέτοιας επιχείρησης για το φιλήσυχο λαό του Αλμυρού και για την ίδια την πόλη. Δεν είχαν ενημερωθεί οι Αλμυριώτες για την όλη επιχείρηση ώστε να λάβουν τα μέτρα τους και έτσι όλος ο Αλμυρός πιάστηκε στον ύπνο. Πολλοί αντάρτες όπως μάθαμε από τους ίδιους, πολύ αργότερα, δεν συμφωνούσαν με τη συγκεκριμένη επιχείρηση διότι γνώριζαν ότι τα αντίποινα του κατακτητή θα είχαν φοβερές συνέπειες για τον Αλμυρό. Εξάλλου είχε συμφωνηθεί η αποχώρηση των Ιταλών από την πόλη μας μέσα στο Σεπτέμβρη του 1943. Από πολλούς θεωρήθηκε σκόπιμη προκειμένου να επιτύχουν δικούς τους σκοπούς.

Κάθε χρόνο η 15^η Αυγούστου αποτελεί για μας ξεχωριστή μέρα και μας γεμίζει με συγκίνηση. Έρχονται στη μνήμη μας όλα εκείνα τα γεγονότα που μας στέρησαν τους πατεράδες μας, μας βύθισαν στην ορφάνια και στη δυστυχία και γέμισαν τη ζωή μας επί πολλά χρόνια με στερήσεις και ταλαιπωρίες. Συγχρόνως νιώθουμε πολύ περήφανοι γιατί οι πατεράδες μας προτίμησαν το θάνατο παρά να συνεργαστούν με τον φασίστα κατακτητή. Μας δώσανε παράδειγμα, το οποίο πρέπει να ακολουθούμε σε όλη μας τη ζωή. Οι 35 εκτελεσθέντες πρέπει να τιμούνται από όλους τους Αλμυριώτες. Δεν πρέπει να υπάρχει κόμμα ή πολιτική παράταξη που να θεωρεί δικούς της, τους 35 εκτελεσθέντες. Ανήκουν στον Αλμυρό και μόνο. Είναι αυτοί που πλήρωσαν για όλους μας. Είναι όλοι τους δικοί μας. Δεν ανήκουν σε κανένα. Κανένας δεν μπορεί να πει ότι είναι δικοί μας. Κάτι τέτοιο είναι καπήλευση.

Οι 35 εκτελεσθέντες πατριώτες ήταν:

1)Βαλουξής Γ. 28 ετών, 2) Βαλσάμης Μ. ετών 31, 3)Βασιλάκος Π. ετών 28, 4) Βλάχος Ν. ετών 33, 5) Βούλγαρης Ι. ετών 37, 6) Γκρούγιας Θ. ετών 29, 7) Δημητρέλος Π. ετών 49, 8) Δάρας Ε. ετών 30, 9) Ευθυμίου Ν. ετών 22, 10) Ευσταθιάδης Χ. ετών 56, 11) Ζιώγας Χ. ετών 40, 12) Καπής Στ. ετών 38, 13) Κοσμάς Ι. ετών 34, 14) Καρατσιώκης Γ. ετών 31, 15) Κουτρούμπας Γ. ετών 59, 16) Κολοβός Κ. ετών 35, 17) Κολοβός Χ. ετών 37, 18) Κούργιας Δ. ετών 35, 19) Κρικέλας Π. ετών 43, 20) Κοντομάνος Κ. ετών 48, 21) Κανελλόπουλος Ε. ετών 45, 22) Κυπαρίσης Γ. ετών 28, 23) Λαλόπουλος Δ. ετών 26, 24) Μαντουδιώτης Κ. ετών 45, 25) Μαραγκός Σπ. Ετών 47, 26) Μπαγλατζής Μ. ετών 30, 27) Παπαδόπουλος Ε. ετών 40, 28) Παπάς Σπ. Ετών 51, 29) Σπανός Ι. ετών 43, 30) Σιδέρης Ε. ετών 52, 31) Σιδέρης Χρ. Ετών 55, 32) Σαρρής Αθαν. ετών 41, 33) Τσικρικάς Απ. Ετών 27, 34) Φράγκος Γ. ετών 47, 35) Φώτης Αθαν. Ετών 50.

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

Σαρρής Αθανάσιος του Αθανασίου